آثار یکسان‌سازی نرخ ارز در زندگی مردم

اظهارات ولی‌الله سیف درباره بازار ارز بار دیگر مورد انتقاد برخی چهره‌ها و رسانه‌ها واقع شد. به گزارش «فرصت امروز» در سال نخست ریاست وی بر بانک مرکزی بود که همزمان با ریزش نرخ دلار، سیف در اظهاراتی اعلام کرد که فکر نمی‌کند نرخ این ارز از 3000 تومان بیشتر کاهش پیدا کند. به دنبال این اظهارات روند نزولی ارز متوقف و حتی صعودی شد. در روزهای اخیر هم یک بار دیگر نرخ دلار با اظهارات سیف روند صعودی به خود گرفته است. او در یک گفت‌وگوی تلویزیونی به‌طور شفاف میزان پول‌های بلوکه‌شده بانک مرکزی و دولت را اعلام کرد و گفت: قرار نیست بانک مرکزی هرچقدر ارز داشته باشد به بازار عرضه کند. این اظهارات سبب شد تا فعالان بازار دریابند که قرار نیست بانک مرکزی میزان عرضه دلار به بازار را افزایش دهد و نباید منتظر کاهش قیمت ارز بود. این اظهارات به شکل‌گیری یک‌سوال مهم در جامعه منجر شده است که چرا رییس کل بانک مرکزی نسبت به کاهش نرخ ارز حساسیت دارد؟

دولت از ارزکمتر از 3 هزار تومان ضرر نمی‌کند

حمید سالارپور، کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» گفت: کاهش قیمت ارز تبعاتی را در اقتصاد کشور به بار می‌آورد که می‌توان از آن به‌عنوان شوک یاد کرد. برخی مخالفان می‌گویند این اظهارات در راستای جلوگیری از کاهش درآمدهای دولت بوده است اما درآمدهای دولت که در بودجه پیش‌بینی شده به‌مراتب کمتر از دلار 3000تومانی است و این استدلال از پایه غلط است. وی افزود: ارز بلوکه شده‌ای می‌خواهد وارد کشور شود و هیاهوی بسیاری در این باره به راه افتاده است که میزان آن چقدر است و قرار است در کجاها هزینه شود. این حرف‌ها و رقم‌های درهم و برهمی که از میزان ارزهایی که قرار است وارد شود اعلام کرده‌اند خارج از انگیزه‌های سیاسی نیست و فقط تفاوت مباحث محاسباتی موجب این تفاوت ارقام نشده است.

این کارشناس تاکید کرد: بنابراین رییس کل بانک مرکزی به‌عنوان متولی اصلی این بحث باید به شفاف‌سازی بپردازد و اعلام کند که این میزان ارز چقدر است و قرار است چگونه صرف شود. شاید اشتباه اصلی را که سیف گفتند ارز در بازار عرضه نمی‌شود کسانی مرتکب شدند که این جو را به راه انداختند. در واقع سیف مجبور به این نحوه موضع‌گیری شده است.  وی در پاسخ به این سوال که چرا رییس کل بانک مرکزی با ارز کمتر از 3 هزار تومان مخالف است، گفت: عمده دلیل آن به حمایت از فعالان اقتصادی باز می‌گردد. افرادی در اقتصاد کشور فعال هستند که سقوط قیمت ارز به‌شدت به فعالیت‌های آنها ضربه می‌زند.

علاوه بر اینکه بانک مرکزی قصد اجرای تک نرخی شدن ارز را در کشور دارد که این سیاست با ارز زیر 3هزار تومان وضعیت شکننده‌ای را در بازار به وجود می‌آورد. ارز اگر با قیمت 2500تومان تک نرخی شود ظرفیت بسیاری برای تحریک‌پذیری دارد و با یک حادثه ممکن است با شکست مواجه شود. بانک مرکزی باید روی نرخ ارزی تمرکز کند که سیاست تک نرخی با اجرای آن بتواند دوام بیاورد.

ثبات بازار ارز مهم‌ترین دستاورد بانک مرکزی

سهراب ثابت قدم، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» در این باره گفت: چه کسانی از ارز زیر 3000 تومان ضرر می‌کنند؟ به‌طور حتم کسانی که در بخش بازرگانی و تجارت خارجی فعالیت دارند. این وارد‌کنندگان هستند که از این قیمت ضرر می‌کنند وگرنه تولید‌کنندگان و عموم مردم از این وضع منتفع می‌شوند. وی افزود: آقای سیف از اول هم با کاهش نرخ ارز مخالف بود و بازار می‌داند که وی به قیمت 3 هزار تومان حساسیت دارد و در وصورتی که ارز بخواهد به این قیمت نزدیک شود، بازار با اطمینان از این موضوع قیمت‌ها را افزایش می‌دهد.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: با این وجود فکر می‌کنم سیاست ارزی بانک مرکزی از جهت ایجاد ثبات در بازار موفق بوده است. بانک مرکزی در این دوره توانسته آرامش را به بازار برگرداند و با این رویه مدیریتی، تک نرخی شدن ارز از زمینه اجرایی مساعدی برخوردار است و احتمالا با موفقیت اجرا می‌شود. این کارشناس اقتصادی اظهار کرد: دولت قصد داشت در سال 93 ارز را تک‌نرخی کند اما زمینه اجرای آن به دلیل تحریم‌ها وجود نداشت. ارز زمانی می‌تواند تک نرخی شود که در اقتصاد کشور آرامش باشد. یکی از دلایل آشفتگی قیمت‌های ارز در گذشته وجود همین تحریم‌ها و تهدیدها بوده است. با وجود تحریم‌ها هر آن ممکن بود دوباره نرخ ارز دچار روند افزایشی شود. از سوی دیگر در این دوره بانک مرکزی ارز کافی در اختیار نداشت. اما با وجود ارزهای بلوکه شده که در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد و گسترش ارتباطات بین‌المللی بانک‌ها و موسسات مالی، زمینه سخت‌افزاری تک نرخی شدن ارز فراهم شده است.

وی افزود: با تک نرخی شدن ارز مردم هم به‌طور مستقیم آثار آن را لمس خواهند کرد. مثلا در برخی اقلام مصرفی کاهش قیمت‌ها محسوس خواهد بود. از طرف دیگر با از بین رفتن رانت در بازار، بخش تولید شرایط بهتری پیدا می‌کند و این موضوع روی مولفه‌هایی مثل رشد اقتصادی و اشتغال تاثیر‌گذار است.