«فرصت امروز» از ظرفیت های سرمایه گذاری استان لرستان گزارش می دهد / گردشگری و گیاهان دارویی، حوزه های پول ساز و زودبازده

لرستان را می توان سرزمین کوه های سر به فلک کشیده، رودخانه های خروشان و آبشارهای سحرانگیز، دشت های بهشتی، دریاچه های منحصر به فرد، تالاب های بکر و جنگل های انبوه بلوط نامید؛ جایی که یک قطعه ناب از طبیعت بهشت وار ایران را در خود جای داده است.

استان لرستان سرزمینی کوهستانی است و غیر از چند دشت محدود، سراسر آن را کوه های زاگرس پوشانده  است. طبق یافته های باستان شناسی، این منطقه یکی از قدیمی ترین سکونت گاه های بشر است. به علاوه این استان سومین استان پرآب کشور بوده و ۱۲درصد از آب های کشور را در اختیار دارد. این استان از شمال با استان های همدان و مرکزی، از شرق با استان اصفهان، از جنوب با خوزستان و از غرب با استان های کرمانشاه و ایلام همسایه است.

همچنین، استان لرستان از طریق باریکه ای در سمت جنوب شرقی دارای مرز بسیار کوتاهی با استان چهارمحال و بختیاری است. این استان با توجه به شرایط اقلیمی مناسب، میزان بارندگی و خاک بسیار خوب برای توسعه روش های مدرن آبیاری، توسعه گلخانه ها و توسعه کشت گیاهان دارویی و حتی پرورش ماهی در قفس در پشت سدها مستعد است.

استان لرستان با دارا بودن 13.5 میلیارد مترمکعب ذخایر تجدیدشونده دارای ظرفیت برداشت 4.2 میلیون مترمکعب آب در سال است که این میزان برداشت آب هیچ گونه تأثیری بر ظرفیت سفره های زیرزمینی نخواهد داشت.

رئیس اتاق بازرگانی استان لرستان با تأکید بر اینکه لرستان به عنوان یکی از استان های پرآب کشور می تواند به عنوان قطب تولید و صادرات آب های بطری شده در منطقه عمل کند، می افزاید: در حال حاضر شرکت آب معدنی بیشه لرستان با ظرفیت سالانه 150میلیون لیتر و داماش با ظرفیت 360میلیون لیتر در این استان در حال فعالیت هستند که از این ظرفیت تنها 50درصد به صادرات اختصاص داده می شود.

حسین سلاح ورزی در گفت و گو با  «فرصت امروز» با بیان اینکه استان لرستان 2/1 جمعیت و 1/7 مساحت کشور را به خود اختصاص داده است،  می گوید: این استان به واسطه بارش های خدادادی و روان آب های موجود ظرفیت بسیار خوبی در حوزه کشاورزی دارد، به  طوری که سالانه با 800 تا 900 هزارتن مازاد محصولات کشاورزی روبه رو می شود. این قابلیت عظیم فرصت های بسیار خوبی را در حوزه صادرات و صنایع تبدیلی این استان به وجود آورده است.

وی با اشاره به ظرفیت های بخش گردشگری این استان می افزاید: استان لرستان به دلیل قدمت تاریخی می تواند به عنوان قطب گردشگری کشور مطرح شود، اما متأسفانه در سنوات گذشته به دلیل عدم توجه کافی به ظرفیت های نسبی این استان و ایجاد زیرساخت ها برای تبدیل این ظرفیت های نسبی به مزیت های پایدار، این حوزه پیشرفتی نداشته است.

اولویت های سرمایه گذاری استان کدامند؟

رئیس اتاق بازرگانی استان لرستان با بیان اینکه این استان در حوزه سنگ های تزیینی و ساختمانی دارای ظرفیت های بسیار خوبی است،  ادامه می دهد:  مالیات بر ارزش  افزوده و سرمایه در گردش اصلی ترین مشکل صنایع مرتبط با سنگ در این استان محسوب می شود. در این بین متأسفانه بانک ها نیز حمایت های لازم را از کارخانه های سنگبری نمی کنند و اگر هم حمایت می کنند سود تسهیلات آنها آن قدر بالا است که کارخانه ها توان باز پرداخت آن را ندارند.محصول چنین اندیشه  و رفتاری خام فروشی محصولات معادن لرستان و بدون استفاده ماندن بسیاری از ظرفیت های اشتغال زایی صنایع معدنی استان است.

سلاح ورزی در پاسخ به این  سوال که مهم ترین اولویت های سرمایه گذاری استان لرستان کدامند،  می گوید: در حال حاضر می توان این طور گفت که سرمایه گذاری در چهار حوزه گردشگری که نیازمند ایجاد زیرساخت هایی مثل مراکز اقامتی و پذیرایی است و حوزه کشاورزی به ویژه در بخش تولید محصولات گلخانه ای و آبزیان و همچنین بخش معادن و گیاهان دارویی بسیار زودبازده و پربازده است. این استان به واسطه دارا بودن گونه های متعدد گیاهان دارویی یکی از قطب های داروهای گیاهی محسوب می شود.

وی با اشاره به آمار صادرات این استان  اضافه می کند: برابر با گزارش10 ماهه سال جاری حدود 201 میلیون دلارصادرات غیر نفتی در استان محقق شده که رشد 25درصدی نسبت به سال گذشته داشته است. سهم صنعت در صادرات غیرنفتی امسال 91 درصد، سهم معدن یک درصد و سهم کشاورزی 8درصد است. در این راستا گفتنی است سهم صادرات کالاهای حوزه صنعت نسبت به سال گذشته 31.9 درصد رشد داشته است، این در حالی است که سهم صادرات حوزه معدن نیز منفی 70درصد کاهش داشته و سهم صادرات کشاورزی 10.25 درصد رشد داشته است.

وی ادامه می دهد: از مهم ترین مشکلات صادرکنندگان استان نبود بازار مناسب است که باید در این زمینه اقدامات مناسبی صورت گیرد. صادرات، تضمین کننده رونق تولید و ایجاد ارزش افزوده در کشور و استان خواهد بود و باید در این زمینه اقدامات ویژه ای در دستور کار قرار گیرد.

13/3 درصد نرخ بیکاری استان

سلاح ورزی در رابطه با آمار اشتغال و بیکاری استان می گوید: استان لرستان در بعد از انقلاب و تا دو سال گذشته همواره از نظر نرخ اشتغال جزو استان هایی بوده که بیشترین نرخ بیکاری را تجربه کرده است. اما در سال های اخیر به دلیل سرمایه گذاری های خوبی که در حوزه های مختلف صورت گرفته آمار اشتغال تا حدی جابه جا شده تا جایی که این آمار امروزه به 13/3درصد رسیده است.

وی با اشاره به نرخ مشارکت بانوان می افزاید: متأسفانه نرخ مشارکت بانوان تا به امروز نرخ مناسبی نبوده است، ضمن اینکه بیشترین آمار اشتغال زنان در این استان مربوط به حوزه های کشاورزی و صنایع دستی است.

براساس آمارهای سازمان جهاد کشاورزی استان لرستان، سالانه 2 میلیون و 400 هزار تن انواع محصولات کشاورزی و دامی در این استان تولید می شود که قابلیت افزایش تولید به میزان 3000 تن را نیز دارد. اما با وجود چنین قابلیت های عظیمی بهره برداری های مناسبی صورت نمی گیرد. به عنوان نمونه در بخش تولیدات کشاورزی به دلیل بسته بندی نامرغوب، صادرات محصولات کشاورزی منطقه در حد مطلوب انجام نمی شود.

به گفته کارشناسان کشاورزی، این استان در زمینه صادرات محصولات کشاورزی با دو مشکل مواجه است؛ یکی بسته بندی و دیگری زیرساخت های حمل و نقل که باید برای آن تدابیر لازم اندیشیده شود.

***

کشاورزی و دامداری لرستان

استان لرستان با آب و هوای مناسب، رودهای پرآب و خاک حاصلخیز استعداد ویژه ای برای کشاورزی داشته به همین دلیل بخش کشاورزی پایه اصلی اقتصاد مردم این استان را شکل می دهد.

براساس آخرین آمار و اطلاعات موجود، مساحت اراضی کشاورزی استان 713658 هکتار بوده که 199616 هکتار آن به اراضی آبی و 514042 هکتار آن به اراضی دیم اختصاص دارد. سطح زیر کشت غلات (گندم، جو، شلتوک، ذرت دانه ای) استان 505365 هکتار است که از این مقدار 832055 تن محصول، تولید می شود. همچنین سطح زیر کشت حبوبات 125484هکتار بوده که سالانه بیش از 92هزار تن حبوبات (نخود، لوبیا، عدس و...) در استان تولید می شود.

گفتنی است، استان لرستان در این زمینه رتبه یک کشوری را به خود اختصاص داده است. مابقی سطح زیر کشت محصولات زراعی به محصولات صنعتی (چغندر قند، سویا و کلزا) سبزیجات (سیب زمینی، پیاز، گوجه فرنگی و...) محصولات جالیزی (خربزه، هندوانه، خیار و...) و نباتات علوفه ای (یونجه، شبدر و...) اختصاص یافته است. سطح زیر کشت محصولات باغی استان 38430هکتار بوده که 49 درصد آن  را درختان غیر بارور و 51درصد  را درختان بارور تشکیل داده است. از این مقدار بیش از 110هزارتن انواع محصولات باغی تولید می شود. از جمله مهم ترین محصولات باغی استان می توان به انار، انجیر، سیب، زردآلو و گردو اشاره کرد.

این استان همچنین با دارا بودن 6/5 میلیون واحد دامی در رده ششم کشور قرار گرفته و افزون بر آن در زمینه شاخص تراکم نیز رتبه اول کشوری را داراست. در شرایطی که متوسط تراکم دام در واحد سطح در کشور معادل 84 واحد دامی در کیلومتر مربع است؛ شاخص استان لرستان 220واحد دامی در کیلومتر مربع است که این امر به منزله اهمیت دامپروری در استان لرستان محسوب می شود.

استان لرستان به عنوان یکی از مهم ترین قطب های دامپروری کشور، استعداد و توانایی ایجاد فرآورده های لبنی، صنایع تبدیلی، فرآورده های گوشتی و صنعت چرم و پوست را داراست. شایان توجه است که در این استان سالانه بیش از 56هزار تن انواع گوشت، 266 هزار تن شیر، 5500 تن تخم مرغ و 930 تن عسل تولید می شود.

استان لرستان از جمله استان های غیر ساحلی است که دارای 3039 دهنه چشمه، بیش از 3250 حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق، 1527 رشته قنات و 2450 کیلومتر مسیر رودخانه و آبراهه است. این امکانات استان را دارای قابلیت و چشم انداز تولید 23 هزار تن گوشت ماهی کرده است. در حال حاضر میزان تولید گوشت ماهی در استان بیش از 5500 تن در سال بوده که رتبه اول تولید ماهیان سردابی را در بین استان های غیر ساحلی از آن خود کرده است.

***

معدن، صنعت و گردشگری لرستان

استان لرستان از دیرباز به قطب سنگ کشور شناخته  شده و هر زمان نام ظرفیت اقتصادی در این منطقه بر زبان جاری  شده، یکی از محتمل ترین گزینه ها در کنار این عنوان، توانایی های لرستان در زمینه سنگ های تزیینی و ساختمانی است. در سال های گذشته در نبود کارخانجات و صنایع تبدیلی، سنگ لرستان و صنایع مرتبط با آن به عنوان یکی از عملیاتی ترین گزینه ها برای حل مشکلات اشتغال لرستان مورد توجه بوده و در این زمینه دستورالعمل های اداری تدوین و صادر شده است.

واقعیت این است که بسیاری از این مصوبه ها هیچ گاه رنگ اجرایی به خود نگرفت و استان لرستان ماند و معادن سنگ و ظرفیت فرآوری بسیار نازل، که نتیجه آن خروج سنگ های ارزشمند از استان بوده است. کل ذخایر سنگ های معدنی لرستان نزدیک به ۶۴ میلیون تن است که با وجود ۳۷۰واحد فرآوری سنگ، اکثر آنها با ظرفیت ۲۰ تا ۴۰درصد فعالیت می کنند.

این استان همچنین به لحاظ پیشینه تاریخی و فرهنگی بسیار غنی بوده و به تبع آن از صنایع دستی اصیل و ارزشمندی برخوردار است. صنایع دستی استان لرستان را می توان به سه بخش عشایری، روستایی و شهری تقسیم کرد. صنایع دستی بخش عشایری اغلب شامل گلیم، قالی، سیاه چادر، چیت و… است و تولید آنها عمدتا جنبه خود مصرفی دارد.

در بخش روستایی می توان به رشته هایی نظیر جاجیم بافی، قالی بافی، گلیم بافی و رنگرزی اشاره کرد. در نهایت صنایع دستی بخش شهری نیز شامل قلم زنی، خراطی، موج بافی و… است. درمورد گردشگری این استان نیز باید بدانید استان لرستان را می توان قطب گردشگری ایران عنوان کرد. آب و هوای مناسب، آثار باستانی شگفت انگیز و شگفتی های طبیعی موجود در استان، لرستان زیبا را به لحاظ دارا بودن شاخص های گردشگری، ممتاز و منحصربه  فرد کرده است.

اگر چه مناطق گردشگری لرستان هرساله شاهد حضور گردشگران بسیاری از اقصی نقاط کشور است، اما با این وجود، این استان نتوانسته سهم خود را از صنعت گردشگری داشته باشد. علت این امر را می توان در دو موضوع جست و جوکرد؛ نخست فقر زیرساختی موجود در مناطق گردشگری و دوم عدم معرفی صحیح و مطلوب نقاط دیدنی لرستان از سوی رسانه هاست.

لرستان به عنوان استانی چهار فصل با طبیعتی شگفت انگیز و پررمز و راز دارای ثروتی خفته است که می توان با شکوفا کردن صنعت اکوتوریسم این سرمایه خفته را به صورت درآمد وارد رگ های اقتصاد این استان کرد.

وجود جاذبه های طبیعی مانند آبشارها از جمله آبشار بیشه، آبشار نوژیان، آبشار آب سفید، آبشار وارک، آبشار تله زنگ، چشمه های آب معدنی نظیر چشمه گراب کوهدشت و. . . دریاچه های دیدنی مانند دریاچه گهر، تالاب های زیبا مانند بیشه دالان بروجرد و تالاب های هفت گانه پلدختر این استان را به لحاظ طبیعت گردی در میان دیگر استان های کشور شاخص کرده است.

ارتباط با نویسنده: Leilashirzad69@gmail.com