کسری بودجه شاخص همیشگی بودجه دولت

از آغاز دهه 1350، ساختار اقتصاد ایران همواره با رشد قیمت‌ها، تورم و تغییر ارقام بودجه عمومی دولت همراه بوده است و اگرچه کسری بودجه یکی از شاخص‌های همیشگی بودجه دولت بوده اما برای مقایسه ارقام کسری بودجه در 37 سال گذشته باید نسبت رقم کسری بودجه به بودجه عمومی، نسبت مالیات‌ها به منابع بودجه، میزان افزایش قیمت نفت و درآمدهای نفتی و نرخ تورم سالانه مورد توجه قرار گیرد تا بتوان برداشت نسبی بهتری از میزان کسری بودجه دولت و روند تغییرات آن ارائه داد.  

اما آنچه به‌عنوان استاندارد بودجه عمومی دولت در دنیا شناخته شده این است که کسری بودجه شامل وابستگی بودجه دولت به منابع غیرمالیاتی است و فروش دارایی‌های کشور مانند نفت، بدهی دولت، استقراض از بانک مرکزی و سایر اقلام غیرمالیاتی کسری بودجه محسوب می‌شود.  بررسی این روند در مورد بودجه عمومی ایران نشان می‌دهد نسبت مالیات‌ها به درآمدهای دولت از 1/29درصد در سال 57 به 40درصد در سال 87 افزایش یافته و در سه دهه گذشته با نوسانات مختلفی مواجه بوده است. نسبت کسری بودجه به درآمدها نیز از 25 درصد در سال 58 به 12 درصد در سال 79 کاهش یافته و در سال‌های دهه 70 و 80 بهتر شده اما از سال 84 به بعد دوباره افزایش یافته و در سال 85 به 2/25درصد رسید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال 94 این کسری بودجه بیش از 46 هزار میلیارد تومان است.