«فرصت امروز» از ظرفیت های استان کرمان گزارش می دهد / کرمان؛ بهشت زمین شناسان

استان کرمان باوجود بیش از 40نوع ماده معدنی به عنوان بهشت زمین شناسی ایران لقب گرفته است. وجود زون های زمین شناسی سنندج - سیرجان، ارومیه –دختر، ایران مرکزی و افیولیت، پتانسیل های بی شماری را برای این استان به ارمغان آورده است که از نظر ذخایر زیرزمینی یکی از غنی ترین مناطق ایران به حساب می آید. معادن آهن، مس، زغال سنگ و کرومیت در استان کرمان از غنی ترین معادن کشور محسوب می شوند.

این استان علاوه بر پتانسیل های معدنی در حوزه صادرات محصولات کشاورزی و صنایع دستی مثل پسته و قالی جزو برترین های کشور است. آمار صادرات استان کرمان در 9ماهه اول سال جاری حدود 977میلیون دلار از گمرکات این استان بوده است که به لحاظ وزنی به گفته سرپرست صنعت و معدن استان حدود 15درصد و از نظر ریالی 9درصد رشد داشته است.

عمده صادرات استان کرمان شامل پسته و مغز پسته، نانو کامپوند مستربج، مصنوعات مسی، کاشی و سرامیک و لوازم صنعتی و برقی بوده که به کشورهای چین، عراق، ترکیه، هند و گرجستان صادر شده است. همچنین گفتنی است در 10ماهه اول سال جاری 69هزار و 852 تن پسته و مغز پسته به ارزش 646میلیون دلار و 960تن محصول دانش بنیان نانوکامپوند مستربج به ارزش 223میلیون دلار از استان کرمان صادر شده است.

مهدی حسینی نژاد، سرپرست سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کرمان در همین باره به «فرصت امروز» می گوید: تنها واردات استان در زمینه قطعات خودرو از گمرکات بم بوده است که این واردات هم به افزایش تولید خودرو و هم به اشتغال این منطقه کمک بسزایی کرده است.

استخراج سالانه 60میلیون تن مواد معدنی

حسینی نژاد با بیان اینکه استان کرمان در بخش صنعت دارای یک هزار و 327 فقره مجوز بهره برداری با سرمایه گذاری 57هزار و 237 میلیارد ریال و اشتغال 62هزار و 660نفر است، می گوید: این استان به ترتیب از نظر تعداد سرمایه گذاری و اشتغال در جایگاه هفدهم، سیزدهم و سیزدهم کشور قراردارد. همچنین از نظر تعداد، مجوزهای گروه صنعت غذایی و آشامیدنی و از نظر سرمایه گذاری، گروه صنعت فرآوری موادمعدنی در بالاترین رده قرار گرفته است.

وی با اشاره به فعالیت واحدهای تولیدی استان، می افزاید: در حال حاضر یک هزار و 300کارخانه در استان کرمان پروانه بهره برداری و تولید دارند که 29درصد این واحدها (370 کارخانه و واحد تولیدی) در زمینه محصولات غذایی و آشامیدنی، 23درصد (300 واحد) محصولات کانی غیرفلزی، 7درصد (94بنگاه) محصولات لاستیکی و پلاستیکی فعالیت می کنند.

سرپرست سازمان صنعت و معدن کرمان ادامه می دهد: استان کرمان با استخراج سالانه نزدیک به60میلیون تن 21درصد از مجموع استخراج مواد معدنی کشور را به خود اختصاص داده است. این استان همچنین با دارا بودن 4.7 میلیارد تن ذخایر قطعی، 99.6 درصد از ارزش مواد معدنی معادنی مثل مس، آهن، کرومیت و زغال سنگ را به خود اختصاص داده است.

وی صادرات محصولات دانش بنیان را در سال جاری ۹۶۰ تن به ارزش دلاری ۲۲۳میلیون دلار دانسته و می افزاید: با این روند قیمت کالاهای صادراتی استان به 4هزار دلار رسیده است.

کار را برای سرمایه گذاران پیچیده نکنیم

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان،  سیدمهدی طبیب زاده در گفت وگو با «فرصت امروز» با اشاره به مشکلات سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در این استان می گوید: مشکل کرمان، سرمایه و سرمایه گذار نیست بلکه در این استان فضای کسب و کار ضعیف است که باید شکسته شود. غالب سرمایه گذاران این استان از روند طولانی اخذ مجوزها گله دارند که گاهی اوقات به خستگی و ناامیدی آنها از سرمایه گذاری منجر می شود.

وی با تاکید بر لزوم حمایت از کشاورزان ادامه می دهد: امروزه در تمام دنیا به کشاورزان تسهیلات بدون سود و در برخی کشورها با نرخ 2درصد پرداخت می شود در حالی که در ایران تسهیلاتی که به کشاورزان ما پرداخت می شود با نرخ 16درصد است.

طیب زاده با اشاره به آمار اشتغال استان اضافه می کند: در سال 93، 23هزار و 721 نفر، در سال 94، 32هزار و 359نفر و شش ماهه نخست سال جاری 26هزار 707نفر اشتغال در استان کرمان ایجاد شده است.

وی در رابطه با حجم صادرات محصولات کشاورزی می گوید: 32هزار و 820تن انواع محصولات گلخانه ای از ابتدای فصل زراعی سال جاری تاکنون به کشورهای عراق، امارات، ارمنستان و روسیه صادر شده است. همچنین پیش بینی می شود تا آخر امسال 306هزار تن انواع محصولات گلخانه ای روانه بازارهای داخلی و خارجی شود. عمده این محصولات شامل گوجه فرنگی، توت فرنگی، خیار معمولی، خیار خاردار، خیار پاترون، بادمجان، انواع فلفل دلمه ای است.

وی ادامه می دهد: عمده ظرفیت صادراتی محصولات گلخانه  ای منطقه جنوب کرمان، خیارسبز با حدود یک هزار و 300هکتار سطح زیر کشت و ظرفیت تولید این محصول در منطقه 234هزار تن است.

وی همچنین با اشاره به قدمت و تنوع صنایع دستی استان کرمان، می افزاید: گلیم بافی، پته دوزی، قلم زنی روی مس، مشبک و معرق از مهم ترین رشته های فعال صنایع دستی در استان کرمان محسوب می شوند که برای افزایش صادرات آنها لازم است از شیوه های بازاریابی حرفه ای و دقیق استفاده شود.

استان کرمان با داشتن پنج اثر تاریخی و گردشگری ثبت جهانی رتبه اول کشوری را به خود اختصاص داده است. گفتنی است طبق برنامه ریزی های صورت گرفته این استان در تعطیلات نوروزی برای 30هزار و 260نفر ظرفیت پذیرش اسکان در روز را خواهد داشت.

***

نگاه اجمالی به استان کرمان

استان کرمان در جنوب شرقی ایران، با مساحتی حدود ۱۸۰ هزار و ۷۲۶ کیلومتر مربع و بیش از 3میلیون نفر جمعیت، ۱۱درصد از خاک کشور را به خود اختصاص داده است. این استان بزرگ ترین استان کشور محسوب می شود. مرکز استان کرمان، شهر تاریخی کرمان است.

این استان از شمال با استان های خراسان و یزد، از جنوب با استان هرمزگان، از شرق با سیستان و بلوچستان و از غرب با استان فارس همسایه است. وسعت زیاد و ساختار تشکیلات زمین ساختی استان کرمان باعث شده این استان مقام اول کشور را در زمینه معادن متعدد و غنی به دست آورد. در استان کرمان معادنی نظیر آهن، مس، سرب و روی وجود دارد که بعضی از آنها دارای پیشینه ای کهن و چندین هزارساله در بهره برداری هستند.

معادن مهم استان عبارتند از: معدن مس سرچشمه، مس میدوک، سنگ آهک گل گوهر سیرجان، زغال سنگ پابدانا، کرومیت اسفندیه و فاریاب و تیتانیوم کهنوج. معادن استان کرمان در تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع کشور نقش ارزنده ای را بر عهده دارند. معادن سرشار آهن، زغال سنگ، مس و دیگر فلزات، چرخ های صنعت استان و کشور را به گردش درمی آورند. معادن زغال سنگ قسمتی از نیاز کارخانه ذوب آهن اصفهان را تامین می کنند.

معدن مس سرچشمه کرمان که به گواهی کارشناسان از غنی ترین و خالص ترین معادن مس درجهان به شمار می رود، از ویژگی های اقتصادی استان کرمان محسوب می شود. معادن کرومیت بافت، جیرفت و کهنوج نیز از مهم ترین معادن کرومیت ایران به شمار می روند و معدن تیتانیوم کهنوج تنها معدن از این فلز در ایران است.

صرف نظر از منابع معدنی و صنایع استان کرمان و با توجه به شرایط اقلیمی، میزان منابع آب، موقعیت جغرافیایی و روش کشت اراضی، استان کرمان در حوزه کشاورزی به سه منطقه کشاورزی تقسیم می شود که عبارتند از: مناطق کشاورزی خشک و کویری در شهرهایی چون رفسنجان زرند و سیرجان؛ مناطق کشاورزی معتدل کوهستانی در مناطقی مانند بافت، کهنوج و مناطق کشاورزی گرمسیری در نواحی مثل بم، جیرفت و کهنوج.

از مهم ترین محصولات کشاورزی این استان می توان به گندم، جو، سیب زمینی، پسته، حنا، وسمه، پنبه و چغندرقند اشاره کرد. در کرمان انواع محصولات سردسیری شامل گردو، بادام، گلابی، هلو، آلبالو، آلو، گیلاس، سیب و خرما و نیز مرکباتی نظیر پرتقال، لیمو شیرین، نارنگی، نارنج و گریپ فروت تولید می شود. این استان در زمینه تولید پسته در کشور رتبه اول را به خود اختصاص داده، به طوری که بیش از 50 درصد این محصول در این استان و به ویژه شهر رفسنجان تولید می شود.

***

گردشگری و صنایع دستی استان

گنجینه های فرهنگی، تاریخی و معماری ارزشمندی در گذر زمان در استان کرمان پدید آمده كه نمایانگر روند تاریخی و حیات اقتصادی و اجتماعی این منطقه است. استان کرمان از اقتصادی پویا برخوردار بوده و در زمینه کشاورزی و انواع صنایع رونق بسزایی دارد.

تنها شهر خشتی جهان (ارگ بم) متعلق به هزاره های پیش از میلاد به این خطه تعلق دارد و بازار بسیار زیبای شهر کرمان به همراه ده ها اثر باستانی، طبیعی و معماری در این دیار همواره گردشگران را مجذوب خود کرده و جلوه های جهانگردی این منطقه را به نمایش می گذارد. استان كرمان با توجه به ویژگی های طبیعی خود از دشت های مرتفع و فضاهای كویری گسترده ای برخوردار است كه برخی از آنها همچون دشت ها و مناطق ییلاقی مورد استفاده وسیع صنعت گردشگری است و برخی دیگر همچون فضاهای كویری مورد استفاده تورهای کویری گردشگری ایران قرار می گیرند.

این استان در کنار کویر بی انتهای خود و زیبایی های آن از مناطق خاص ییلاقی و چشم اندازهای زیبای زمین شناسی نیز برخوردار است. تپه یا رشته کوه های ماسه ای (تلماسه) كه بر اثر وزش باد و جابه جا شدن ماسه ها پدید آمده و شكل و اندازه آنها بر اثر وزش باد مدام در حال تغییر است از جذاب ترین اشکال ژئومورفولوژی استان کرمان به شمار می روند.

فعالیت ساکنان استان کرمان در بخش صنایع به دو صورت صنایع دستی و ماشینی انجام می گیرد که بخش صنایع دستی خود به دو نوع صنایع دستی و صنایع کارگاهی تقسیم می شود. از صنایع دستی مهم این استان می توان شال، پته و ترمه را نام برد که البته به غیر  از پته دوزی، بقیه از رونق سابق برخوردار نیستند.

صنایع دستی کارگاهی نیز شامل قالی بافی، جاجیم بافی، گلیم بافی و خورجین بافی است که هنوز هم رواج دارد. اما بخش ماشینی استان که این بخش نیز به سه دسته کارگاهی کوچک، متوسط و بزرگ تقسیم می شوند شامل سیمان، خانه سازی، نوشابه سازی، قند، زغال سنگ و مس هستند که از بین صنایع ماشینی یاد شده صنعت مس دارای شهرت جهانی است.

سوغاتی های این استان در بخش شیرینی شامل کلمپه، کماج سهن، حلوا، قاووت، مسقطی سیرجان و در بخش کشاورزی شامل زیره، پسته، گردو، خرما و مرکبات است. در بخش صنایع دستی نیز ترمه، پته، شال، فرش، گلیم، کارهای قلم زنی و ظروف مسی مهم ترین سوغاتی های این استان محسوب می شوند.

البته گفتنی است صرف نظر از سوغاتی های ذکر شده در بخش شیرینی، کشاورزی و صنایع دستی، باید از گیاهان دارویی مثل حنا، سدر، کتیرا و نیز عطر و عرقیاتی مانند گلاب نیز نام برد.