کاهش نقش آمریکا به‌عنوان موتور محرک اقتصاد جهانی

ایالات متحده آمریکا همچنان نیروی محرک رشد اقتصاد جهانی است، اما این موتور محرک کارایی 20 سال گذشته‌اش را ندارد و حتی ممکن است در آینده محو شود. اطلاعات ارائه شده از سوی بانک جهانی نشان می‌دهد آمریکا 0.6 درصد از رشد 2.4درصدی اقتصاد جهانی را در سال 2015 به خود اختصاص داده که این میزان حدود 23 درصد رشد اقتصاد جهانی است. این بیشترین میزان مشارکت آمریکا از زمان بحران اقتصاد جهانی بوده است.

اما قبل از اینکه آمریکا را به‌عنوان کشور محرک اقتصاد جهانی در گذشته و آینده معرفی کنیم، لازم است شرایط اواخر دهه 1990 را مورد بررسی قرار دهیم. در آن زمان، آمریکا به طور معمول بیش از یک‌درصد رشد اقتصاد جهانی را به خود اختصاص می‌داد. در سال 1996، آمریکا در 28.3 درصد اقتصاد جهانی، در سال 1997، 29.6 درصد و در سال 1998، 47 درصد مشارکت داشته است. این در حالی است که در آن زمان بسیاری از کشورهای آسیایی با بحران مالی روبه‌رو بودند. 

به نظر نمی‌رسد که شرایط گذشته دوباره تکرار شود. چین و سایر بازارهای در حال ظهور در بین سال‌های 2000 تا 2010 با رشد بسیار سریع و بالایی روبه‌رو بودند. در آن زمان آمریکا و کشورهای اروپایی در حال دست و پنجه نرم‌کردن با تاثیرات بحران اقتصادی خود بودند. حتی در سال 2009 که کشورهای توسعه‌یافته در شرایط رکود قرار داشتند، کشور چین مشارکت مثبتی در رشد اقتصاد جهانی داشت. در سال 2013، چین به تنهایی یک سوم رشد اقتصاد جهانی را به خود اختصاص داده بود.

این‌روزها چین در حال گذر از اقتصاد صادرات محور به اقتصاد مصرف محور و مشتری محور است. شرایط اقتصادی چین منجر به ایجاد مشکلات برای سایر بازارهای در حال ظهوری است که به تجارت با چین وابسته هستند. همین امر سبب کاهش سرعت رشد بازار چین و بازارهای در حال ظهور و کاهش مشارکت آنها در رشد اقتصاد جهانی شده است.

بانک جهانی پیش‌بینی کرده که در سه سال آینده میزان رشد اقتصاد جهانی حدود 3درصد باشد. انتظار می‌رود مشارکت آمریکا امسال چیزی حدود 20.9درصد باشد، اما پیش‌بینی می‌شود میزان مشارکت این کشور در سال آینده به 17.4درصد و در سال 2018 به 15.7 درصد کاهش پیدا کند. در این میان انتظار می‌رود که مشارکت چین از 27.6درصد در سال 2016 به 16.4درصد در سال 2018 کاهش پیدا کند.

کشورهای دیگری جایگزین آمریکا و چین خواهند شد. کشورهای جهان به غیر از آمریکا، چین و منطقه یورو تا سال 2018، 50درصد رشد اقتصاد جهانی را به خود اختصاص خواهند داد. ممکن است آمریکا در حال حاضر موتور محرک رشد اقتصاد جهانی باشد، اما جایگاه خود را در آینده‌ای نزدیک از دست خواهد داد.

درصد میزان مشارکت اقتصادهای مختلف دنیا در رشد اقتصاد جهانی بر اساس آمار بانک جهانی:

منبع: The Wall Street Journal