کاهش نرخ بهره و رشد پایدار بورس

با توجه به شرایط موجود، به نظر می رسد زیر ساخت های لازم برای رشد پایدار بورس در حال فراهم شدن است. یکی از زیر ساختهای لازم برای رشد پایدار بورس، کاهش نرخ بهره است. هرچه این کار با سرعت بیشتری انجام شود به طبع بازار سرمایه نیز با سرعت بیشتری بهبود پیدا خواهد کرد.عامل دیگر این است که مقدمات لازم برای جذب سرمایه گذار خارجی فراهم شود که یکی از آن ها بحث مراودات بانکی است و اینکه بانک مرکزی بتواند این مراودات را تسهیل کند چرا که عده ای در خارج از کشور هستند که ارگان های رسمی نیستند و اشخاص حقیقی هستند که می خواهند به طور رسمی پول شان را به کشور انتقال دهند اما متاسفانه در حال حاضر این امکان وجود ندارد و گره آن هم به دست بانک مرکزی باز خواهد شد.

در حال حاضر اگر کسی بخواهد از طریق بانک های رسمی حواله ای بفرستد ، بانک مرکزی با قیمت مبادله ای به آن ها پول پرداخت خواهد کرد در صورتی که اگر بخواهد با قیمت آزاد حواله کند باید از طریق صرافی هااین کار را انجام دهد که آن ها هم تمایلی به این کار ندارند. بنابراین به نظر می رسد که بانک مرکزی باید در این امر اصلاحاتی انجام دهد که اگر کسانی تمایل دارند پولشان را در بازار سرمایه ایران سرمایه گذاری کنند، چه اشخاص حقیقی و چه حقوقی، بتوانند به قیمت آزاد از طریق بانک ها و به صورت رسمی وارد و دریافت کنند و ثبت و ضبط شود و اگر هم خواستند روزی سرمایه شان را خارج کنند مشکلی برایشان نداشته باشد. به نظر می رسد این مورد ربطی هم به باز شدن مراودات بانکی با اروپا ندارد و بانک مرکزی خودش می تواند راهکاری برای این مشکل پیدا کند اما تا کنون این کار انجام نشده اما در صورتی که انجام شود می تواند به رشد بازار سرمایه کمک زیادی بکند.

نرخ رسمی ما کاهش یافته اما هنوز نرخ های غیر رسمی ما به قدری که موثر باشد کاهش نیافته. در مهر ماه 94 نرخ تنزیل25 درصد بود که در حال حاضر5 درصد کاهش یافته و به 20 درصد رسیده است که این اتفاق خوبی است. در حال حاضر اوراق رهنی ما به نرخ 18.5 درصد فرخته می شود که اگر موثر آن را حساب کنیم همان حدود 20 درصد خواهد شد. اگر نرخ تنزیل در بازار به حدود 16 یا 17 درصد می رسید می توانستیم بگوییم که نرخ های رسمی و آزاد به هم نزدیک شده اند اما در حال حاضر حدود 5 درصد با هم تفاوت دارند. هر چه این تفاوت کمتر شود نشان می دهد که نرخ تنزیل در بازار کاهش می یابد و اگر به 16یا 17 درصد هم برسد اتفاق خوبی برای بازار خواهد بود. هر چه ورود پول به بازارسرمایه کشور را تسهیل کنیم این نرخ ها به سرعت می توانند کاهش یابند.

زیرا تقاضا برای اوراق تنزیلی زیاد است. سرمایه گذاران خارجی از جمله بانک ها، موسسات و افراد بسیار مشتاقند که اوراق 20 درصد را بخرند اما این مراودات باید تسهیل شود. اگر این مراودات تسهیل یابد ، از آنجا که تقاضا برای اوراق افزایش می یابد، طبیعتا نرخ های آزاد نیز کاهش می یابند. بنابراین باید شرایط لازم برای ورود سرمایه های خارجی به بازار که یکی از آن ها اوراق تنزیلی است فراهم شود.

صاحبان سرمایه در مقایسه ای که میان بازار پول و سرمایه انجام می دادند بازار پول را ترجیح می دادند زیرا شرایط طوری بوده که افراد بازار پول را به نفع خود می دانستند. به دلیل رکود اقتصادی برخی از شرکت ها در سال 94 شرایط خوبی نداشتند اما در سال 95 شرایط در تمام دنیا درحال بهبود است و کامدیتی ها درحال افزایش است، قیمت نفت افزایش یافته و قیمت سنگ آهن و فولاد نسبت به 6 ماه گذشته بهبود پیدا کرده است، قیمت مس در حال بهبود است و قیمت روی به همان قیمت های یک سال گذشته رسیده و رشد نسبتا خوبی داشته. تمام این ها نشان دهنده این است که شرایط در حال فراهم شدن است که اگر نرخ سود هم کاهش یابد، تمایل برای سرمایه گذاری در اوراق هم می تواند بهتر شود تا P/E بازار هم کمی بهتر شود.

با توجه به اینکه در آستانه برگزاری نمایشگاه بانک، بیمه و بورس قرار داریم، این نمایشگاه به تنهایی نمی تواند به بهبود بازار سرمایه و آشنایی افراد با بورس کمک چندانی بکند چرا که عموما افرادی که سرمایه ای دارند با این بازار آشنایی دارند اما شرایط را فراهم نمی بینند. با این حال در صورتی که موضوعات جدیدی مطرح شود و برای نواقص و مشکلات بازار امیدی برای رفع آن ها به وجود آید، می تواند به بهبود بازار سرمایه کمک کند. به عنوان مثال گشایش هایی برای مراودات بانکی ایجاد شود.

حجم معاملات نشان دهنده این است که هنوز نقدینگی لازم به سمت بازار سرمایه نیامده و هنوز شرایط آن فراهم نیست. با این حال اینکه بگوییم برجام هیچ کمکی به اقتصاد و بازار سرمایه نکرده حرف نا درستی است زیرا در صورتی که این توافق انجام نمی شود معلوم نبود چه اتفاقاتی می افتاد و مطمئنا شرایط خیلی بدتر از این می شد بنابراین برجام به کل اقتصاد کشور کمک مهمی کرده است، اما اینکه گشایش ها و مراودات بانکی با تاخیر انجام می شود، موجب شده سرعت لازم برای بهبود بازار و اقتصاد کشور فراهم نشود.

ولی به تدریج هر چه اخباری منتشر شود که مشکلات ایجاد شده در مراودات بانکی حل خواهد شد، می تواند کمک شایانی به بازار سرمایه بکند. به نظر می رسد در 6 ماهه دوم سال 95 شروع یک بازار خوب را پیش رو داشته باشیم. با توجه به اخباری که اخیرا منتشر شده به نظر می رسد مشکلات بانکی هم به مرور در حال رفع شدن است.هر چه سرعت مراودات بانکی ما با خارج از کشور از طریق بانک های متوسط و بزرگ بیشتر شود یقینا بازار بورس ما بهتر خواهد شد زیرا پتانسیل لازم برای رشد را دارد، ولی در مقایسه با بازار پول که عمدتا سود سپرده ها و نرخ تنزیل مقایسه می شود، اگر در سال آتی نرخ رسمی تنزیل 10 درصد شود، شاید p/e بازار پول 10 شود.

به این ترتیب p/e بازار سرمایه با توجه به ریسک هایی که دارد میتواند 8 ، 9 و یا حتی 10 باشد. علاوه بر این، از آنجا که کامدیتی ها در حال افزایش هستند، می توان انتظار داشت که در سال 95 EPS شرکت ها بهتر از سال 94 باشد.

مدیر عامل کارگزاری اردیبهشت ایرانیان