کار را ساده نپنداریم

وقتی صحبت از خرید یک جفت جوراب به‌عنوان بخشی از پوشاک مورد نیاز روزانه ما می‌شود اغلب ما با خیالی آسوده از خرید محصولی مناسب و در دسترس راهی بازار می‌شویم و شاید به ظاهر تولید جوراب به‌عنوان یکی از ساده‌ترین تولیدات در صنف نساجی و کشبافی شناخته شده باشد. اما تار و پود این صنعت به‌ظاهر ساده بر تجربه‌ و تخصصی قابل ملاحظه استوار شده است و علاقه‌مندان به حضور در این صنعت باید به خوبی از فعالیتی که قصد انجام آن را دارند آگاه باشند تا مبادا به دلیل سهل انگاشتن کار در ادامه حیات اقتصادی دچار مشکلاتی شوند.

در مورد بازار جوراب و زمینه‌های سرمایه‌گذاری در این بازار مهدی آشوری، تولیدکننده جوراب در بازار تهران با تاکید بر اهمیت تخصص در این حرفه به «فرصت امروز» می‌گوید: من نزدیک به سه دهه است که در این حرفه فعالیت می‌کنم و آنچه تا به امروز دریافتم این است که نباید هیچ حرفه‌ای را ساده در نظر داشته باشیم چون هر نوع فعالیت اقتصادی یا تولیدی نیازمند تخصصی مناسب با آن رشته برای پیشرفت است و باید به آن دقت کافی داشته باشیم به صورتی که از حداقل امکانات در راه رسیدن به توسعه اقتصادی باید حداکثر استفاده را کرد.

این درحالی است که برخی افراد با نگرش اینکه تولید جوراب را حتی می‌توان در منزل و بدون در نظر گرفتن اصول اقتصادی انجام داد، وارد این حرفه شده و پس از مدتی با زیان قابل توجهی مجبور به ترک بازار می‌شوند.

هزینه‌ها و سرمایه‌های اولیه

مالک برند تاهاش در ادامه می‌افزاید: تقریبا اواخر دهه 50 شمسی بود که به‌عنوان تولیدکننده جوراب با سرمایه‌ای نزدیک به 20هزار تومان فعالیت تولیدی خودم را آغاز کردم و طی این دوران با فراز و نشیب‌های گوناگونی دست و پنجه نرم کردم و امروز کارگاهی با ارزش حدود 700میلیون تومان را به همراه شریکم اداره می‌کنم. آشوری همچنین درباره تعداد پرسنل و میزان تولید کارگاهش به «فرصت امروز» می‌گوید: با توجه به تعداد دستگاه‌هایی که اکنون در کارگاه داریم روزانه نزدیک به 100جین جوراب در طرح‌ها و رنگ‌های متفاوت تولید می‌کنیم که این تعداد تولید با همکاری شش نفر پرسنل همکار ما صورت می‌‌گیرد.

این درحالی است که اگر از بحث اشتغال‌زایی مستقیم بگذریم خارج از محیط کارگاه نیز تولید جوراب نیازمند همکاری افراد دیگری در بخش‌های مختلف توزیع و فروش است؛ بنابراین اشتغال‌زایی غیرمستقیم نیز در این میان جایگاه مناسبی داشته و می‌توان روی آن حساب ویژه داشت.

وی قیمت خرید هر یک از دستگاه‌های بافت جوراب را با کیفیت مناسب و برندهای معتبر تایوانی یا کره جنوبی حدودا 45 میلیون تومان اعلام و تصریح می‌کند: اگر فردی تصمیم به ورود به این صنف تولیدی را دارد باید به نوعی برنامه‌ریزی کند تا علاوه بر دریافت مجوزهای صنفی مورد نیاز تمام مراحل تولید را در اختیار خود داشته باشد چون اگر بخشی از کار را به کارگاه‌های دیگر بسپارد هزینه‌های تولیدش بالاتر از حد معقول خواهد شد و در نهایت ارزش افزوده کار برایش ناچیز و غیراقتصادی می‌شود.

این تولیدکننده جوراب که سرد و گرم بازار را چشیده، ارزش افزوده این حرفه را با توجه به شرایط موجود بازار زیاد مناسب نمی‌داند و معتقد است بیشتر سود در اختیار واسطه‌ها و عمده فروشان قرار می‌گیرد به این ترتیب که یک جفت جوراب با جنس مناسب اکنون نزدیک به 2200 تا 2300تومان برای تولیدکننده هزینه خواهد داشت و در نهایت به‌صورت عمده 2700تومان فروخته می‌شود ولی همین جوراب در بازار تک فروشی 8 هزار تومان قیمت می‌خورد.

وی تقسیم‌بندی هزینه‌های تولید را عمدتا مربوط به مواد اولیه، انرژی و هزینه کارگر دانسته و اضافه می‌کند: برای تولید یک جین (12جفت) جوراب هزینه کارگر نزدیک به 5هزار تومان است و باید برای مواد اولیه نیز چیزی حدود 13 تا 14هزار تومان در نظر گرفت به این ترتیب عمده هزینه تولید مربوط به مواد اولیه و کارگر است و در صورتی که تولیدکنندگان روی موضوع تیراژ تولید توان مانور دادن نداشته باشند به نوعی هزینه‌های تولید آنها افزایش داشته و فعالیت‌شان غیراقتصادی خواهد بود.

تهدید‌ها برای سرمایه‌گذاری

این فعال بازار در ادامه به رکود موجود در بازار اشاره کرده و می‌گوید: امروزه با توجه به رکود ایجاد شده در صنایع مختلف، صنعت تولید جوراب نیز دچار مشکلاتی شده و اکثر تولیدکنندگان با ظرفیت بسیار پایین فقط در حد سپری کردن روز اقدام به تولید می‌کنند که همین مشکل باعث خروج برخی از تولیدکنندگان که توان مالی کمتری دارند، شده است. در حالی که اگر شرایط صادراتی محصولات فراهم باشد، ارزش افزوده صادراتی می‌تواند آینده اقتصادی تولیدکنندگان را تضمین و چرخه تولید آنها را کامل کند.

آشوری همچنین قیمت تمام‌شده محصولات ایرانی را غیرقابل رقابت با محصولات ترکیه و چین می‌داند: اگرچه مدتی است به دلیل افزایش قیمت دلار موضوع واردات در بخش تولید جوراب تاثیرگذاری زیادی نداشته و به نوعی منتفی شده است اما اگر تولیدکننده‌‌ای قصد حضور در بازارهای بین‌المللی را داشته باشد با توجه به کمبودهای مواد اولیه و نوسان نرخ ارز و از همه مهم‌تر هزینه‌های جاری واقعا توان رقابت با محصولات کشورهای یاد شده را ندارد همان‌طور که تقریبا دو یا سه سال است که بازار کشورهای آسیای میانه را با حضور برندهای ترک از دست داده‌ایم.