چقدر در صندوق توسعه ملی پس‌انداز می‌کنیم؟

هر چند بسیاری از کارشناسان رقم 40 دلار برای هر بشکه نفت را در سال آینده کمی خوشبینانه می‌دانند، اما برآوردهای صورت گرفته از سوی مجامع بین‌المللی نشان می‌دهد تحقق این رقم برای هر بشکه نفت دور از ذهن نیست. به گزارش خبرآنلاین، با احتساب قیمت 40 دلاری برای هر بشكه نفت در سال آینده و همچنین پیش‌بینی صادرات روزانه 2.36 میلیون بشكه نفت خام، میعانات گازی و همچنین فروش گاز به پتروشیمی‌ها درآمدی در حدود 34 میلیارد و 370 میلیون دلار از این محل عاید دولت می‌شود.

هر چند بسیاری از كارشناسان رقم 40 دلار برای هر بشكه نفت را در سال آینده كمی خوشبینانه می‌دانند اما برآوردهای صورت گرفته از سوی مجامع بین‌المللی نشان می‌دهد تحقق این رقم برای هر بشكه نفت دور از ذهن نیست، خصوصاً آنكه تحولات تازه‌ای در بازار جهانی نفت با برگزاری نشست‌های قطر و تهران و دستیابی به توافق‌ها و تفاهم‌ها برای كنترل بازار نفت رقم خورده است.

درآمد حاصل از صادرات نفت در سال آینده معادل 25 میلیارد و 40 میلیون دلار در نظر گرفته شده است. این درآمد در صورتی محقق می‌شود كه ایران بتواند صادرات روزانه نفت خام خود را به حدود یك میلیون و 740 هزار بشكه در روز افزایش دهد و متوسط قیمت نفت نیز در سال جاری میلادی كمتر از 40 دلار در هر بشكه نشود که در این صورت درآمدهای نفتی یك‌ششم درآمد نفتی ایران در سال 1390 خواهد شد. افزایش صادرات نفت از آن رو در لایحه بودجه سال آینده پیش‌بینی شده است كه بررسی‌ها نشان می‌دهد با لغو تحریم‌ها، ایران می‌تواند سهم بزرگ‌تری از بازار جهانی نفت را در اختیار گرفته و اقداماتی را برای بازپس‌گیری عنوان خود در سازمان اوپك در دستور كار قرار دهد.

ایران پیش از تحریم‌های نفتی دومین تولیدكننده بزرگ اوپك محسوب می‌شد. بر این اساس درآمد حاصل از فروش میعانات گازی نیز در سال آینده 7 میلیارد و 300 میلیون دلار پیش‌بینی شده است كه این رقم نیز با فرض صادرات روزانه 500 هزار بشكه میعانات گازی و البته با شرط پایین‌تر نبودن متوسط قیمت نفت از 40 دلار در سال آینده محقق خواهد شد. سال آینده پیش‌بینی شده است روزانه 120 هزار بشكه میعانات گازی به پتروشیمی‌ها فروخته شود كه با احتساب قیمت 38 دلار برای هر بشكه نفت، درآمد حاصل از این محل به یك میلیارد و 660 میلیون دلار خواهد رسید. نرخ برابری دلار با یك ریال در سال آینده 2997 تومان تعیین شده است. به این ترتیب مقرر شده است از محل درآمدهای مذكور در سال آینده 6میلیارد و 540 میلیون دلار به صندوق توسعه كلی واریز شود. 

از محل درآمدهای حاصل از فروش نفت در سال آینده برای دولت سهمی معادل با 22.84 میلیارد دلار و برای شركت ملی نفت سهمی معادل با 4 میلیارد و 980 میلیون دلار در نظر گرفته شده است. درآمدهای نفتی ایران در سال‌های اخیر با كاهش قابل توجه قیمت نفت كاهشی ملموس را تجربه كرده است. این اتفاق از پس یك دهه نفت گران رخ داده در حالی كه ذخایر ارزی ایران از قبل درآمدهای بالای نفتی در این 10 ساله چندان قابل توجه نبود.

براساس این گزارش، با احتساب ورودی 6.5 میلیارد دلاری صندوق توسعه ملی می‌توان انتظار داشت صندوق توسعه ملی در سال آینده 46 میلیارد و 560 میلیون دلار موجودی داشته باشد. صفدر حسینی، مدیرعامل صندوق توسعه ملی پیش از این تاكید كرده بود که با كاهش قیمت نفت ورودی صندوق توسعه ملی نصف شده است.

با این حال مركز پژوهش‌های مجلس نیز در گزارشی اعلام كرده که تحقق درآمدهای پیش‌بینی شده از محل فروش نفت در سال آینده جای تردید دارد، چراكه قیمت 40 دلاری برای فروش هر بشكه نفت می‌تواند غیر قابل تحقق باشد. لایحه بودجه در حالی در انتظار تصویب مجلس است كه قیمت هر بشكه نفت اوپك در بازارهای جهانی به كمتر از 25 دلار رسیده است. برخی تحلیلگران تداوم این روند را در سال‌های آینده پیش‌بینی می‌كنند.

مركز پژوهش‌های مجلس تاكید كرده است برنامه ایران برای ورود یك میلیون بشكه نفت خام به بازار جهانی نفت سبب كاهش قیمت نفت خام می‌شود مگر آنكه سایر تولیدكنندگان عرضه خود را بكاهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد عملكرد صادرات نفت شامل نفت خام، میعانات گازی و فروش میعانات گازی به پتروشیمی‌ها در سال جاری حدود یك میلیون و 400 هزار بشكه در روز بوده است كه این رقم با توجه به پیش‌بینی افزایش یك میلیون بشكه‌ای صادرات از این محل‌ها كمی مورد تردید قرار می‌گیرد.

در این حوزه توجه به تحولات تازه رخ داده در بازار نفت ضروری است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در پی برگزاری نشست قطر و نشست تهران برای غلبه بر وضعیت نامناسب بازار نفت، احتمال رعایت تفاهم دست یافته برای جلوگیری از بدتر شدن وضعیت در این بازار در دستور كار قرار گرفته است. بازار جهانی نفت مدت‌هاست از فزونی عرضه نسبت به تقاضا در رنج است و بررسی‌ها نشان می‌دهد در صورت رعایت سقف تولید و پایبندی كشورها به این موضوع، قیمت نفت حفاظت شده و سقوط بیش از پیش قیمت‌ها رقم نخواهد خورد.