اطلاعرسانی درباره فرهنگ مصرف محصولات با استفاده از ابزار تبلیغات توسط شرکتها سابقهای طولانی دارد. معمولا شرکتها وقتی میخواهند جایگاهی را برای محصولات خود در میان مشتریان بازکنند،
برای شیوه مصرف آنها فرهنگی را تعریف میکنند. گاهی این فرهنگ سازی به درستی شکل میگیرد و گاهی نیز این فرهنگ سازی باعث از بین رفتن شیوههای مناسب پیشین مشتریان میشود.
این روزها شاهد پخش دو آگهی رادیویی هستیم که در هرکدام از آنها سازندگان قصد فرهنگ سازی مصرف محصولات خود را دارند. یکی از آگهیها مربوط به یکی از شرکتهای تولیدکننده آبمیوه است و دیگری مربوط به آگهی شرکت تولیدکننده نان. در این دو آگهی سازندگان در صدد معرفی محصولات و بیان شیوه مصرف آنها به مشتریان هستند.
آبمیوه صنعتی بهتر از آبمیوه طبیعی!
در آگهی رادیویی شرکت تولیدکننده آبمیوه، کودکی به سراغ مادرش میآید و از او آبمیوه پالپدار میخواهد، کودک به مادر میگوید که دوستش در مدرسه تمایلی به خوردن آبمیوه طبیعی که هر روز مادرش برای او آماده میکند ندارد و خواهان خوردن آبمیوه پالپدار او است. مادر هم به فرزند پاسخ میدهد که تمایل دوست تو به این خاطر است که طعم آبمیوههای پالپدار بهتر از طعم آبمیوههای طبیعی است.
این درحالی است که یکی از تولیدکنندگان آبمیوه به «فرصت امروز» میگوید: اگر شرکتها به مصرفکنندگان خود اهمیت زیادی دهند، در بهترین حالت فقط حدود 50 درصد آبمیوه خود را از میوههای طبیعی تولید میکنند و مابقی اسانس است. پس جایگزینی آبمیوههای صنعتی به جای آبمیوههای طبیعی شیوه درستی نیست و تاکید بر آن نیز در تبلیغ جز ایجاد پیامدهای ناخوشایند چیز دیگری را برای مشتریان نخواهد داشت.
معمولا آبمیوههای صنعتی به دلیل افزودنیها و شیرینیهای اضافه شده به آنها طعم بهتری نسبت به آبمیوه های طبیعی برای کودکان دارند و مادران نیز به دلیل بستهبندی و شیوه راحتتر استفاده آنها تمایل زیادی به استفاده از این محصولات دارند این درحالی است که بسیاری از مسئولان بهداشت، بارها از تبعات ناگوار این محصولات در رسانهها گفتهاند و از خانوادهها خواستهاند از این محصولات کمتر در وعده غذایی کودکان استفاده کنند.
این شرکت تولیدکننده آبمیوه در آگهی تلویزیونی خود علاوه بر طبیعی بودن و ترغیب خانوادهها به مصرف محصولات این شرکت در بخشی عنوان میکند با تحقیقات بسیار به این نتیجه رسیده است که میتوان آبمیوههای این شرکت را جزو یکی از وعدههای غذایی کودکان قرار داد. اینکه این تحقیقات با چه منبعی و براساس نظرات کدام کارشناس صورت گرفته در هیچ بخشی از آگهی آورده نمیشود. حال در نظر بگیرید، اگر اطلاعات اشتباه این آگهی روی یکی از خانوادههای ایرانی اثر بگذارد و آنها به اصرار کودکان خود، آبمیوههای این شرکت را جایگزین آبمیوههای طبیعی کنند، چه خواهد شد؟
محصولاتی که به درستی فرهنگسازی میشوند
از مغزشویی تولیدکننده آبمیوه برای فروش محصول که بگذریم، چند وقتی است که یک شرکت تولیدکننده نان تلاش دارد با استفاده از آگهی رادیویی، شیوه استفاده از محصولات خود را در میان مشتریان فرهنگ سازی کند. زمان آگهی طولانی به نظر میرسد و سازنده سعی دارد مصرف محصولات مختلف این شرکت را در وعدههای مختلف غذایی جای دهد. برای مثال محصول نان با ترکیب کشمش و گردو را برای یک صبحانه سالم و نان سبوسدار را برای ساندویچ ناهار و نان جو را برای وعده شام به مشتریان پیشنهاد میدهد.
در این آگهی یک پیشنهاد سالم به مشتریانشده است و با ریتم آرام و شعار جالبی که این آگهی دارد به نظر میرسد تاثیرگذاری خوبی را روی مشتریان خواهد گذاشت. این آگهی علاوه بر تبلیغات محصولات این شرکت، مصرف محصولات مغذی را نیز فرهنگسازی میکند و روی نکتههایی تاکید دارد که این روزها اکثر کارشناسان تغذیه روی آنها تاکید میکنند، مواردی مانند نان سبوسدار، نان جو و...
کاش تولیدکنندگان اگر محصولات موردداری را تولید میکنند، حداقل از خیر فرهنگ سازی در تبلیغات خود بگذرند یا اگر بر این کار اصرار دارند، حداقل کودکان را مخاطب آگهیهای خود قرار ندهند.