صندوقهای سرمایهگذاری مشترک از جمله ابزارهای مالی هستند که به منظور کمک به توسعه و رونق بازار سرمایه طراحی شدند تا با برخورداری و بهرهگیری از مدیران و کارشناسان خبره و حرفهای بورس و با جمعآوری سرمایههای خرد بازار سرمایه در فرآیند معاملات روزانه این بازار مشارکت کنند و طی دوره مشخصی بازدهی مناسبی به سرمایهگذاران صندوقهای سرمایهگذاری اعطا کنند. این در حالی است که بررسی کارنامه صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در هر دوره حاکی از عملکرد نامناسب مدیران آنهاست؛مدیرانی که همواره مدعی حرفهای بودن هستند اما تاکنون بهگونهای عمل کردهاند که همگام با بازار سرمایه مسیر تحقق زیان را سپری کردهاند و دستاورد فعالیت اغلب آنها طی ماههای اخیر تنها بازدهی منفی بوده است.
با بررسی عملکرد صندوقهای سرمایهگذاری مشترک طی یک ماه اخیر درمییابیم که از میان بیش از 80 صندوق سرمایهگذاری مشترک فعال در بازار سرمایه طی مدت مورد بررسی، اغلب صندوقها بازدهی منفی را در کارنامه خود به ثبت رساندند و در این میان تنها 26 صندوق بازدهی مثبت را نصیب سرمایهگذاران خود کردند و مابقی صندوقها نیز بازدهی منفی به دست آوردهاند. البته لازم به ذکر است که دو صندوق سرمایهگذاری آگاه و بانک ملت بازدهی مثبت یا منفی را در عملکرد یک ماه اخیر خود به ثبت نرساندند.
بر این اساس بیشترین بازدهی مثبت به میزان 4.3درصد بوده که توسط صندوق سرمایهگذاری مشترک ذوبآهن با عمر فعالیت 525 روز و دارایی نقد 11.6درصدی محقق شده و به این ترتیب این صندوق در ردیف اول جدول رتبهبندی صندوقها از نظر کسب بازدهی مثبت جای میگیرد. در کنار آن میتوان به بازدهی مثبت 3.1درصدی صندوق پارسیان با عمر فعالیت حدود پنج سال و دارایی نقد 17.8 درصدی اشاره کرد که به موجب آن صندوق مذکور در ردیف دوم جدول مینشیند.
صندوق نواندیشان نیز با کسب بازدهی مثبت حدود 3 درصدی با عمر کمتر از شش سال و دارایی نقد حدود 31 درصدی جایگاه سوم را به خود اختصاص میدهد. همچنین صندوقهای سرمایهگذاری بازار گردانی بانک سینا، بانک دی و نیز اختصاصی بازارگردانی توسعه ملی بازدهی مثبت بین 2 تا 3 درصدی را محقق ساختند که دارایی نقد سه صندوق مذکور حدودا کمتر از 15 درصد محاسبه میشود و عمر فعالیت صندوقهای بازارگردانی بانک سینا و اختصاصی بازارگردانی توسعه ملی کمتر از یک سال است.
علاوه بر این، میتوان به صندوقهای سرمایهگذاری مهر شریعه، راهنما و ارزش کاوان آینده اشاره کرد و صندوقهای مذکور را در جرگه صندوقهایی که بازدهی بین 2 تا 3 درصدی کسب کردهاند، قرار داد. مابقی صندوقها نیز بازدهی کمتر از 2 درصدی به دست آوردهاند که از جمله آن میتوان از صندوقهایی همچون کارآفرینان برتر آینده، گنجینه مهر، نیکوکاری دانشگاه تهران، بانک مسکن، نیکوکاری نیکاندیشان هنر، خبرگان سهام، بانک توسعه تعاون، گنجینه رفاه، همیان سپهر، اختصاصی امید و... نام برد.
حال آنکه همانطور که عنوان شد اغلب صندوقها یعنی حدود 70 درصد از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک طی معاملات و سرمایهگذاریهای یک ماه اخیر خود همچون ماههای قبل از آن بازدهی منفی محقق ساختند. بهطوریکه مقام نخست کمبازدهترین صندوق به صندوق سرمایهگذاری دماسنج با کسب بازدهی منفی حدود 11 درصدی اختصاص مییابد، عمر فعالیت این صندوق 809 روز بوده و دارایی نقد آن 0.4درصد محاسبه میشود.
افزون بر آن، صندوق یکم آبان با عمر فعالیت اندکی بیشتر از یک سال و دارایی نقد شش درصدی در جایگاه دوم قرار میگیرد. همچنین صندوقهای سرمایهگذاری توسعه صادرات و نیز صندوق فام بازدهی منفی حدود 5درصدی را به دست آوردهاند و به این ترتیب در ردیفهای بعدی مینشینند. در پایان این گزارش میافزاید، صندوقهای سرمایهگذاری حافظ، کارگزاری بانک کشاورزی، تدبیرگران سرمایه و بانک اقتصاد نوین هر کدام بازدهی منفی بین 4 تا 5 درصدی را محقق ساختهاند.
صندوقهای سرمایهگذاری افتخار حافظ و نیز نیکان پارس بازدهی منفی 4 درصدی را در عملکرد سومین ماه از فصل پاییز ثبت کردهاند. مابقی صندوقها در حالی بازدهی منفی کمتر از 4 درصدی به دست آوردهاند که از جمله آن میتوان به صندوقهای رضوی، فارابی، بانک سپه، فیروزه، نقش جهان، توسعه ملی، معین بهگزین، پیشگام، پارسگستر و... اشاره کرد.
کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه