نگاهی به اما و اگرهای ورود ایرلاین های خارجی به کشور / وقتی آسمان ایران آغوش باز می کند

فرود هواپیمای شرکت هواپیمایی KLM در فرودگاه امام خمینی، این شرکت هلندی را به پنجاه و هفتمین ایرلاین فعال در این فرودگاه تبدیل می کند. فرودگاه امام قدم های جدی خود را برای تبدیل شدن به یکی از قطب های هوایی منطقه آغاز کرده و افزایش قابل توجه تعداد شرکت های هواپیمایی فعال در آن این امر را اثبات می کند. 

هرچند افزایش تعداد مسافران فرودگاه امام در روزهایی که هنوز هیچ یک از ترمینال های طراحی شده در برنامه توسعه این فرودگاه نهایی نشده نمی تواند بدون دغدغه باشد و این فرودگاه همچنان باید با مسافرانی بیش از ظرفیت خود کار کند، اما قطعا فراهم آوردن شرایطی که بتوان در زمان بالا رفتن ظرفیت ها از آن بیشترین بهره را برد می تواند اهمیتی جدی در رسیدن به اهداف بلندمدت کشور داشته باشد.

در چنین فضایی قطعا افزایش توجهات شرکت های بزرگ هواپیمایی جهان به این فرودگاه می تواند تاثیری مثبت در پیگیری اهداف مدنظر باشد. موضوعی که با اجرایی شدن برجام بار دیگر در دستور کار قرار گرفته است. از افزایش پروازهای لوفت هانزا گرفته تا بازگشت دوباره بیریتیش ایرویز و البته آغاز به کار شرکت هایی از قزاقستان و تایلند، تماما نشان از آن دارند که ایران به عنوان یکی از اصلی ترین مقاصد منطقه شناخته شده و می تواند در آینده به ارتقای جایگاه خود فکر کند. این روند مثبت با پرواز دوم آبان KLM هلند به تهران ادامه خواهد یافت تا این شرکت به جمع بیش از 50 شرکتی بپیوندد که در تهران عملیات پروازی انجام می دهند.

این نکات مثبت اما نگرانی هایی را نیز در بر داشته است؛ نگرانی هایی که شرکت های هواپیمایی ایرانی پای ثابت آن هستند. هرچند حضور این شرکت ها در ایران می تواند برای مسافران ایرانی تسهیلاتی جدید به وجود آورد و رفت و آمد به کشورهای اروپایی را راحت کند اما این نگرانی نیز به وجود می آید که با سپردن بخش های جدیدی از بازار ایران به خارجی ها شاید عرصه برای فعالیت شرکت های داخلی کم شود و این ایرلاین ها که در طول سال های گذشته با مشکلاتی جدی رو به رو بوده اند، با وجود آنکه در حال تلاش برای نوسازی ناوگان خود هستند اما هنوز شرایط رقابت برابر با خارجی ها را پیدا نکرده اند و این شاید حفظ بازار را برای آنها دشوار کند.

تفاهم نامه های پروازی دوجانبه است

با وجود آنکه نمی توان از اساس این نگرانی ها را کنار گذاشت اما دبیر سابق انجمن شرکت های هواپیمایی معتقد است با توجه به شرایطی که برای نهایی کردن تفــاهم نــامه های پــروازهـای مستقیم لحاظ می شود قطعا واگذاری کامل بازار به خارجی ها جزو گزینه های اجرایی نخواهد بود. حمیدرضا غوابش در گفت وگو با «فرصت امروز» با بیان این مطلب تصریح کرد: تفاهم نامه هایی که به انجام پروازهای مستقیم به کشورهای مختلف اختصاص دارد به طور معمول دو جانبه بسته می شوند و این به معنی آن است که دو کشور تعهداتی مشابه در اجرای آن خواهند داشت و وقتی ایرلاینی از یک کشور خارجی برای مثال چهار پرواز هفتگی به ایران برقرار می کند، ایران نیز این حق را دارد که چهار پرواز هفتگی به مقصد آن کشور داشته باشد. به گفته وی اساس در مذاکرات این چنینی حفظ منافع ملی است و قطعا در ورود ایرلاین های خارجی به کشور نیز این موضوع لحاظ شده است.

دبیر سابق انجمن شرکت های هواپیمایی درباره دغدغه حفظ بازار برای شرکت های داخلی نیز اظهار کرد: قطعا سازمان هواپیمایی در چنین شرایطی می تواند از نظر ایرلاین های داخلی نیز با خبر شود و با توجه به خواسته های آنها شرایط را مدیریت کند. البته با حفظ حق انجام پروازهای متقابل از سوی شرکت های هواپیمایی ایرانی می توان انتظار داشت در صورت رسیدن هواپیماهای جدید این بازار برای آنها نیز سهمی جدی را در نظر بگیرد.

علی رضا بحیرایی کارشناس صنعت هوانوردی نیز در گفت و گو با «فرصت امروز» نبود مسیرهای مستقیم هوایی میان ایران و کشورهای مختلف جهان را یکی از اصلی ترین تهدید های موجود بر سر راه صنعت هوایی ایران دانست و گفت: در طول سال های گذشته تعداد زیادی از مسافران ایرانی برای سفر به آمریکا، کانادا و حتی برخی کشورهای اروپایی مجبور شده اند از ایرلاین های کشورهای همسایه استفاده کنند که این امر برای ما ضرر و برای آنها منفعتی بزرگ به همراه داشته است.

به گفته وی، افزایش تعداد پروازهای مستقیم ایران به کشورهای مختلف لااقل می تواند انحصاری را که از سوی برخی شرکت های خارجی به وجود آمده کاهش دهد اما گام نهایی در این زمینه رسیدن بازار به ایرلاین های داخلی است. بحیرایی با اشاره به اهمیت برقراری پروازهای مستقیم میان ایران و آمریکا و کانادا، اظهار کرد: در طول سال چند ده هزار ایرانی در این مسیر رفت و آمد دارند و در حال حاضر به اجبار از شرکت های خارجی استفاده می کنند که سود این امر برای آنها چندصد میلیون دلار است. با رسیدن هواپیماهای جدید می توان به برقراری پرواز در تمامی این مسیرها فکر کرد.

با وجود آنکه نمی توان تا زمان رسیدن هواپیماهای جدید به ناوگان ایران به طور دقیق درباره آینده بازار هوایی کشور اظهار نظر کرد اما ورود ایرلاین های جدید به آسمان ایران می تواند در کوتاه مدت جنبه های مثبت فراوانی داشته باشد که اصلی ترین آن معرفی دوباره ایران به عنوان یکی از مقاصد پروازی مهم منطقه است. اگر این تفاهمات در آینده به تقسیم بازار میان شرکت های ایرانی و خارجی منجر شود، می توان به مساوات در بازاری فکر کرد که برای مدتی طولانی در اختیار ایران نبوده است.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com