ورود 8 ایرباس نو تا پایان سال میلادی جاری

پس از ماه‌ها گمانه‌زنی و تردید درباره آینده صنعت هواپیمایی ایران پس از لغو تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی، رئیس جمهوری خود راسا به فرانسه سفر کرد تا آنچه برای مدت‌ها در حد حرف مانده بود، به‌طور رسمی به عمل تبدیل شود. محدودیت‌ جدی ایرلاین‌های ایرانی در تأمین منابع مالی، سفارش‌های وعده داده شده طولانی مدت از سوی غول‌های هواپیماساز به ایرلاین‌های بین‌المللی و البته جو تردید موجود در اجرایی بودن تعهدات طرف مقابل باعث شده بود هرچند در هفته‌های گذشته خبرهای امیدبخشی درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران با ایرباس به گوش رسید، اما تا زمان نهایی شدن قراردادها هیچ کس به شکل قطعی درباره آن اظهار نظر نکند.

این عدم قطعیت باعث شد اخبار قطعی توافق، به سفر رئیس جمهور به فرانسه موکول شود و در حضور روحانی و اولاند، ایران ایر با ایرباس قراردادی را امضا کند که در طول سال‌های پس از انقلاب بی‌سابقه است؛ قراردادی که رهاورد آن ورود 118 هواپیمای مسافری جدید و نوساز از خانواده ایرباس است.

براساس آنچه بین ایران و شرکت ایرباس منعقد شده قرار شد تا سال ۲۰۲۴ یعنی هشت سال آینده ۱۱۰ فروند انواع هواپیمای ایرباس به ناوگان هوایی هما افزوده شود. قرار گرفتن این رقم در کنار هشت هواپیمایی که تا پایان سال به ایران ایر تحویل خواهد داشت، به ایران 118 هواپیمای جدید می‌دهد و مقایسه این عدد با کمتر از 150 هواپیمایی که در طول این سال‌ها در تمام ایرلاین‌های ایرانی فعال بوده‌اند به خوبی نشان می‌دهد آنچه تنها در قالب یک قرارداد به ایران ارائه خواهد شد به کلی با آنچه در طول سه دهه گذشته اتفاق افتاده متفاوت است.

توافق برای واردات چهار مدل ایرباس

وزیر راه و شهرسازی که چند هفته قبل از به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته‌ای با سفری به پاریس نخستین مقدمات برای خرید ایرباس‌های جدید را فراهم کرد و در طول هفته‌های گذشته نیز در جریان نشست‌هایی چند باره با وزیر خارجه فرانسه و سرمایه‌گذاران کار را به گام نهایی رساند، جزییاتی ارائه کرده که نشان از نگاه دقیق ایران به بازار هواپیمایی بین‌المللی دارد.

آخوندی درباره انتخاب مدل‌های ایرباس که به ایران خواهند آمد گفته با بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته، چهار مدل از انواع هواپیماهای ایرباس خریداری شده که با توجه به جدول زمان‌بندی تعیین شده به مرور به ناوگان ایران‌ایر اضافه می‌شوند. در مجموع ۱۱۸ فروند هواپیما شامل، ۴۵ فروند ایرباس ۳۲۰، ۴۵ فروند ایرباس از سری ۳۳۰ و ۱۶ فروند ایرباس ۳۵۰ و همچنین ۱۲ فروند ایرباس ۳۸۰ خریداری کردیم.

در کنار توافق فروش این هواپیماها به ایران، چگونگی تأمین مالی ورود این هواپیماها نیز نکته مهمی است که به نظر می‌رسد لغو تحریم‌ها در آن نقشی مهم داشته است. هرچند مدیرعامل ایران ایر درباره کلیات این قرارداد گفته صندوق توسعه ملی و فاینانس خارجی دو منبع اصلی تأمین مالی خرید این هواپیماها خواهند بود اما صحبت‌های مدیرعامل صندوق ضمانت صادرات نشان می‌دهد ایتالیا به‌عنوان مقصد نخست رئیس جمهوری در سفر اخیر نیز در این فرآیند نقشی مهم ایفا خواهد کرد. سیدعلی اعلام کرده بیمه «ساچه» ایتالیا، پول خرید ایرباس‌های ایران را پرداخت کرده و ایران ۱۵ تا ۲۰ ساله اقساط آن را خواهد پرداخت؛ موضوعی که نشان می‌دهد لغو تحریم‌ها هم درهای بازار را به روی ایران باز کرده و هم پول مورد نیاز کشور را در خریدهای جدید تأمین کرده است.

یک تیر و دو نشان با استفاده از فاینانس

یک کارشناس صنعت هواپیمایی معتقد است: حضور تأثیر‌گذار ایران در بازارهای جهانی نیازمند منابع اعتباری گسترده است و این امر جز با حضور سرمایه‌گذاران خارجی و کمک گرفتن از فاینانس امکان‌پذیر نخواهد بود. علی رضا بحیرایی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» تأکید کرد: در شرایطی که ایرلاین‌های ایرانی برای هزینه‌های روزانه خود نیز مشکلات جدی دارند و بدهی خدمات فرودگاهی و تأمین سوخت برای آنها امری غیر‌قابل تسویه محسوب می‌شود، قطعا باید به جذب منابع مالی جدید فکر کرد.

به اعتقاد وی، ورود دولت به این عرصه نیز چندان شدنی نیست زیرا از یک سو پول چندانی در اختیار دستگاه‌ها دولتی قرار ندارد و از سوی دیگر در صورت تأمین این پول‌ها نیز منطقی به نظر نمی‌رسد در چنین شرایطی به جای قدرت گرفتن سرمایه‌گذاران غیر‌دولتی، بار دیگر منابع دولت مشکلات را حل کند. این کارشناس، استفاده از فاینانس را بهترین راهبرد موجود در این عرصه دانست و توضیح داد: با توجه به سود کم و مدت زمان باز پرداخت طولانی که می‌توان برای این فاینانس‌ها تصور کرد، شرکت‌های هواپیمایی ایرانی می‌توانند بعد از استفاده چندین ساله از هواپیماها از محل درآمدشان فاینانس را ارائه کنند تا از یک طرف هواپیماهای جدید به کشور بیایند و از سوی دیگر مشکل تأمین مالی با روشی کم هزینه حل شود. 

هرچند هنوز هیچ یک از مسئولان وزارت راه به‌طور جزئی درباره چگونگی تأمین مالی قراردادها سخن نگفته‌اند، اما نهایی شدن قراردادی که بخش قابل توجهی از بازار هواپیماهای ایرباس را به ایران مرتبط می‌کند نشان از پیوند جدیدی دارد که در طول تمام این سال‌ها منفصل شده بود. ایران ایر می‌تواند بسیاری از بازارهای از دست رفته خود در سفرهای خارجی را پس گیرد و کیفیت و امنیت بار دیگر به آسمان ایران باز خواهد گشت. شاید در سفرهای نوروز امسال نخستین ایرباس‌های نوساز، پروازهای خود را آغاز کنند، پروازهایی که در سال‌های آینده به شکلی تصاعدی افزایش خواهد یافت.