واکنش دوگانه به یک تصمیم

رییس هیات عامل ایمیدرو از منتفی شدن واردات فولاد با ارز مبادله‌ای خبر داده است؛ موضوعی که اتحادیه تولیدکنندگان فولاد از مدت‌ها پیش به دنبال آن بوده اما در عین حال فولادسازان کوچک منتقد آن هستند. مهدی کرباسیان طی هفته جاری اعلام کرد که براساس آخرین مصوبه دولت قرار بر این شده که به هیچ عنوان با ارز مبادله‌ای فولاد وارد کشور نشود. واردات فولاد با ارز مبادله‌ای موضوعی بود که تولیدکنندگان بزرگ فولاد نسبت به آن انتقاد داشته و معتقد بودند که واردات هر نوع محصول فولادی در کشور باید با ارز آزاد انجام شود. طی چند وقت اخیر واردات فولاد، به‌ویژه از چین موجب بر هم زدن بازار شده بود.

بهرام سبحانی، مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه اصفهان و رییس اتحادیه تولیدکنندگان فولاد، پیش از این در گفت‌وگو با «فرصت‌امروز» درباره فولادهای وارداتی گفته بود: «در حال حاضر بازار فولاد داخل به دلیل کاهش تقاضا در داخل و واردات محصولات فولادی از کشورهای مختلف، قدرت رقابت را از مجموعه فولادی کشور گرفته است. اکنون در حال مذاکره با دولت هستیم که با وضع تعرفه‌ها تولید داخلی را حمایت کند.» طبیعتا قطع واردات هر کالایی با ارز مبادله‌ای یا برقراری تعرفه بر واردات کالاها، به‌نوعی در دسته سیاست‌های حمایتی دولت از تولید داخلی محسوب می‌شود. حالا یکی از همین حمایت‌ها در بخش فولاد اتفاق افتاده که موجب برآورده شدن یکی از درخواست‌های بخش‌خصوصی شده است. اما چرا بخش‌خصوصی چنین درخواستی را از دولت داشته است؟

رسول خلیفه سلطان، دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد در همین زمینه به «فرصت امروز» می‌گوید: «ما از یک‌سال پیش به دنبال اجرایی شدن این قانون بودیم زیرا به جای اینکه وضع تعرفه کنیم به واردات سوبسید می‌دهیم که وقتی ما در شرایط تحریم هستیم نباید ارز را حراج کنیم. ارز مبادلاتی یعنی حراج ارز کردن و به‌جز برای کالاهای اساسی مطلقا نباید به هیچ کالای دیگری داده شود.» او می‌افزاید: «اکنون که شرایط رکود است بهترین زمان برای قطع کردن ارز مبادلاتی است و این خواست همه بخش‌هاست. اگر می‌خواهند فاتحه تولید را در کشور بخوانند به واردات ارز مبادله‌ای دهند اما اگر دولت می‌خواهد که از تولید داخل حمایت کند همین یک کار کافی است.»

در سوی دیگر ماجرا، تولیدکنندگان فولادی قرار دارند که با حجم بسیار کم مشغول به تولید فولاد هستند و نیاز به واردات بخشی از مواد فولادی دارند که با قطع شدن ارز مبادلاتی قطعا متضرر خواهند شد. شرکت فولاد بهمن از شهریور ماه سال‌جاری فعالیت خود را با حجم تولید سالانه 120 هزار تن فولاد آغاز کرده است اما امروز بعد از پنج ماه گفته می‌شود که در آستانه تعطیلی است و مدیرعاملش با قطع ارز مبادلاتی مخالف است.

بهمن احمدی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درباره برداشتن ارز مبادلاتی برای واردات فولاد، بیان می‌کند: «متاسفانه وقتی مدیران ما درباره فولاد اظهارنظر می‌کنند درباره ‌جزییات درباره آن صحبت نمی‌کنند. کانی‌های فولاد بسیار گسترده است. شرکت ما ورق رنگی تولید می‌کند و مواد اولیه آن به اندازه در کشور موجود نیست و فقط فولاد مبارکه آن را تولید می‌کند که به اندازه نیاز خودش است.» او ادامه می‌دهد: «قطع کــردن ارز مبــادلـه‌ای شرکت‌های تولیدکننده‌ای نظیر ما را که مواد اولیه آنها در کشور موجود نیست تعطیل می‌کند، ما چگونه باید ارز آزاد تهیه کنیم؟»

قطع کردن ارز مبادله‌ای برای واردات فولاد در دسته سیاست‌های حمایتی دولت قرار می‌گیرد و فولادسازان بزرگ نیز از مدت‌ها پیش به دنبال آن بوده‌اند. حالا با مطرح شدن این نظر که فولادسازانی که مواد اولیه آنها در کشور نیست این پرسش مطرح می‌شود تکلیف این دسته از تولیدکنندگان فولادی و مواد اولیه‌ای که در کشور موجود نیست چه می‌شود؟ خلیفه سلطان در پاسخ به این پرسش بیان می‌کند: عمده فولادها در کشور تولید می‌شود و ما به فولاد خاصی نیاز نداریم فقط بعضی از ورق آلیاژی آن هم با حجم کم نیاز به واردات دارد که در مجموع 5 درصد فولاد کشور را تشکیل می‌دهد و با توجه به حجم کم آن به ارز مبادله‌ای برای واردات آنها نیازی نیست.