گویا داستان برنج و واردات آن به یک موضوع لاینحل برای مسئولان دولتی و خصوصی تبدیل شده است. در این میان انجمن واردکنندگان برنج، از ریل منطق خارج شده و قطار شایعات را تا جایی میراند که به اهداف خود برسد. آنها با شایعهپراکنیهای مختلف در رسانهها سعی دارند وضعیت را بهگونهای جلوه دهند که اذهان عمومی باور کنند میزان نیاز ما به واردات بسیار بیش از اینهاست. این در حالی است که بنا بر اظهار کارشناسان، درست برعکس آن اتفاق افتاده. به عبارتی تولید امسال به خاطر بارشهای فراوانی که داشتیم و همچنین آفتاب مطلوب، قابل توجه بوده و امید میرود که هم از نظر میزان تولید و هم از لحاظ کیفیت، وضعیت خوبی در بازار فراهم شود.
البته طبیعی است که واردکنندگان به فکر منافع خود باشند اما اینکه سودجویی آنها به منافع عمومی خدشه وارد کند، برای هیچکس قابل قبول نیست. اکنون قیمت جهانی برنج نسبت به سال گذشته پایین آمده و بالطبع، واردکنندگان هزینه کمتری برای واردات میپردازند. بنابراین به هر روشی که شده میخواهند سهم بیشتری از این بازار را از آن خود کنند. از آن طرف نوسان قیمتی این محصول در داخل کشور با قیمتهای جهانی متفاوت است. به شکلی که نوع ایرانی در مرداد و شهریور ماه هر سال به دلیل آغاز فصل برداشت کاهش مییابد اما از اواخر شهریور تا تیر سال بعد شاهد افزایش نسبی در قیمت این محصول خواهیم بود.
اگر بازار به همین منوال ادامه یابد، کشاورزان میتوانند تا حدودی سهمی از سود نهچندان قابل توجه را نصیب خود کنند اما وقتی پای واردات بهخصوص در فصول برداشت در شالیزارها باز میشود، قصه به نفع کسان دیگری رقم میخورد که اکثرشان حتی یک روز زحمت کشاورز را از نزدیک ندیدهاند. آنها با ثبت سفارشهای سرسامآور که متأسفانه به دلیل ضعف قانونی، مانند یک چک سفید است، طوری قانون را دور میزنند که همه چیز در نهایت به نفعشان تمام شود.
شنیدهها حاکی است که تعرفه 40درصدی برای برنج، بهصورت ثابت در تمام ماههای سال اعمال خواهد شد اما بنده از اجرایی شدن این مصوبه مطمئن نیستم. حتی اگر هم دولت سفت و سخت پای طرح خود بایستد، باز هم واردکنندگان راههای دیگری را پیدا خواهند کرد. زیرا اکنون بهترین موقعیت برایشان فراهم شده است. سال گذشته قیمت برنج خارجی 600دلار در هر تن بود اما امسال این مبلغ به 500دلار رسیده و وسوسههای زیادی را برای واردات این محصول به وجود میآورد. حال واردکنندگان با چنین قیمت نازلی برنجی را وارد میکنند که کیفیت آن قابل مقایسه با نوع داخلی نیست و از آن طرف بر سر مشتری منت میگذارند که قیمتشان نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است. درحالیکه اگر موشکافانه به موضوع نگاه کنیم، میبینیم که نهتنها آنها دچار ضرر و زیان نشدهاند بلکه سودشان دوچندان شده است.
بهعنوان دبیر انجمن برنج ایران معتقدم تا وقتی که داستان ثبتسفارشها حل نشود و این ثبتها مدتدار نباشد، مشکل برنج و واردات بیرویه حل نخواهد شد. در کنار واردات، قاچاق نیز وجود دارد اما این نمیتواند توجیهی برای عدم واردات باشد.
* دبیر انجمن برنج