مدیرکل دارو در سازمان غذا و دارو معتقد است، از 5 /2 میلیارد دلار بازار دارویی عراق 13درصد آن تولید داخل و 87درصد آن واردات است و شرکتهای تولیدی دارو باید 10 تا 20درصد واردات آن کشور را در دست بگیرند. به گفته مهدی پیرصالحی، صادرات دارو به این کشور در حال حاضر رقم قابل توجهی نیست. صادرات دارو یکی از مسائل مورد بحث میان دولت ایران و عراق در سفر معاون اول دولت و هیات همراهش به این کشور در زمستان سال گذشته بود و حال دولت در حال برنامهریزی برای صادرات دارو به این کشور است.
پیرصالحی به «فرصت امروز» میگوید: بازار دارویی عراق فرصت بسیار مناسبی برای شرکتهای داروسازی ایرانی اعم از دولتی، شبه دولتی و حتی خصوصی است، زیرا آنها تولید دارو ندارند و فرقی نمیکند صادرات از هر طرف که باشد چه دولتی یا خصوصی نفعش به همه کشور باز میگردد. در گفتوگوی زیر مدیرکل دارو در سازمان غذا و دارو به سوالات «فرصتامروز» در زمینه هدفگذاری برای صادرات دارو پاسخ داده است.
پس از سفر دولت و هیات همراهشان به عراق دراواخر زمستان گذشته و با تفاهمنامههایی که انجام شده است، به نظر میرسد مسئله صادرات دارو به عراق خیلی جدیتر از گذشته دنبال میشود. هدفگذاری دولت برای صادرات دارو چیست و چه کشورهایی بازار عمده کشورمان در صادرات این کالا هستند؟
تفاهمنامههایی که در این سفر با دولت عراق انجام شد، خیلی مهم و اثربخش بود به همین دلیل بلافاصله پس از بازگشت هیات ایرانی، مصوبهای با امضای خانم دکتر عدلیله حمود حسین، وزیر بهداشت و درمان عراق و با عنوان «امر وزارتی» ابلاغ شد تا تمامی خواستههای ایران برای حضور در بازار دارویی عراق فراهم شود. طبق اعلام وزیر بهداشت عراق، واردات دارو به عراق 2.5 میلیارد دلار بوده که این رقم به 3 میلیارد دلار رسیده است، از آنجا که کشور عراق احساس میکند از طرف کشورهایی همچون ترکیه، عربستان و کشورهای عربی که واردات دارو به عراق عمدتا ازآنها صورت میگرفته نسبت به این کشور خیانتی بزرگ انجام شده، میخواهد با این اقدام و واردات دارو از ایران پاسخ مناسبی به این رفتار آنها داده و این فرصت بسیار طلایی برای ما ایجاد کرد.
با مقایسه آمارها میتوانیم بگوییم که در صادرات رشد بسیار چشمگیری خواهیم داشت و بدون شک این رشد میسر است و با این وجود میتوانیم با سرمایهگذاری در بازار عراق به یک جهش صادراتی برسیم و اگر همت کنیم کار عجیبی نیست که صادرات خود را به مرز 500 تا 600 میلیون دلار نیز برسانیم.
رقم صادرات دارو به این کشور در حال حاضر چقدر است؟
اکنون بازاراول صادرات کالای ایرانی، عراق است. در بخش دارو وتجهیزات پزشکی کمتر از 10درصد رقم180 میلیون دلاری تبادلات صادراتی مربوط به این حوزه است که البته مبلغ زیادی به حساب نمیآید. باید خیلی سریع بازار صادرات عراق را در دست بگیریم تا بتوانیم با کمک شرکتهای ایرانی ظرف یکسال ونیم آینده به رقم 200 میلیون دلاری دستیابیم. کشور، دولت و مردم عراق علاقهمندند که داروی ایرانی مصرف کنند. عراق واردکننده است و علاقهمند به اینکه صنعت داروی ایران حضور فعالتری در این کشور داشته باشد.
شرکتهای دارویی عموما دولتی و به عبارتی شبهدولتی هستند. شرکتهای خصوصی در صادرات دارو چقدر سهم دارند؟
در ابتدا که بحث حضور فعالتر ایران در بازار دارویی عراق مطرح شد و به منظور پیگیری تفاهمنامه وزرای بهداشت و درمان ایران و عراق، هیاتی متشکل از مدیران وزارت متبوع، اتحادیه تولیدکنندگان داروهای انسانی و بخشخصوصی درکنار یکدیگرو بدون هیچ تمایزی به کشور عراق سفر کردند تا ضمن دیدار با مدیران دارویی، هیاتمدیره اتحادیه شرکتهای داروسازی عراق برای تسهیل صادرات به این کشور اقدام کنند. از 5/2میلیارد دلار بازار دارویی عراق 13درصد آن تولید داخل و 87درصد آن واردات است و ما باید 10 تا 20درصد واردات آن کشور را در دست بگیریم.
بازار دارویی عراق فرصت بسیار مناسبی برای شرکتهای داروسازی ایرانی و به قول شما اعم از دولتی، شبه دولتی و حتی خصوصی است، زیرا آنها تولید دارو ندارند. حتی در آنجا وضعیت برای صادرات تجهیزات پزشکی نیز بسیار خوب است، فقط یکی از شرکتهای خصوصی برای صادرات به عراق در سه ماهه اخیر قراردادی معادل 60 میلیون دلار داشته است و اگر این میزان تجهیزات پزشکی صادر شود 300 درصد افزایش صادرات در تجهیزات پزشکی را شاهد خواهیم بود. بپذیرید که صادرات از هر طرف که باشد چه دولتی یا خصوصی نفعش به همه کشور باز میگردد.
پیش از این مسئله قاچاق دارو به عراق مطرح بود. آیا صادرات قانونی این کالا به عراق مانع از قاچاق آن خواهد شد؟
قاچاق دارو در کشورمان به دو دلیل عمده صورت میگیرد؛ یکی پایین بودن سطح عمومی قیمت دارو و دیگری تحت پوشش بیمه بودن برخی داروهای گرانقیمت است که موجب خروج غیرقانونی آن از کشور میشود، بنابراین اگر با مساعدتهای ایجاد شده توسط وزیر بهداشت عراق تامین و تدارک دارو با واردات قانونی حاصل شود، رفتهرفته معضل قاچاق به این کشور و دیگر کشورهای همسایه به حداقل خواهد رسید.
درحال حاضر آمار کل صادرات دارو چقدر است و پیشبینی شما در سالجاری چیست، صادرات دارو به عراق چند درصد از نیاز این کشور را پاسخگو خواهد بود؟
اگر نگاهی به بازار بازار دارویی جهان بیندازیم میبینیم که گردشی حدود هزارمیلیارد دلار در آن به چشم میخورد و فقط یک میلیارد دلار واردات خود ما در این حوزه است. آنوقت صادراتمان140 تا150میلیون دلار. این در حالی است که فقط عراق، کشور همسایه ما 2/5 میلیارد دلار بازار دارویی دارد. باید بازار دارویی این کشور را بهدست بیاوریم. برنامهریزی شده تا در یک برنامه سه ساله، گردش مالی صادرات دارویی ایران به عراق به 500 میلیون دلار برسد. شرکتهای ما توان تولید داروها را برای تامین منطقه نیز دارد و بیشتر این داروها به چند کشور مانند روسیه، ارمنستان، آذربایجان، پاکستان و سوریه و چند کشوردیگر نیز صادر میشود.