نخستین نمایشگاه کالا تقریباً ۲٨٠٠ سال پیش ازمیلاد مسیح، توسط فنیقیها که بزرگترین بازرگانان زمان خود بودند برپا شد. آنها با کشتی به کشورهای مختلف سفرکرده، محصولات خود را به معرض نمایش و فروش میگذاشتند. «ایران» برای نخستین بار در سال ۱۸۵۱ درنمایشگاهی در «لندن» شرکت کرد وکالاهایی ازجمله فرش و صنایعدستی و خشکبار ایران به نمایش گذاشته شد. امروزه نمایشگاههای گوناگون و با تکیه برتخصص یا موضوعی خاصی بهصورت بینالمللی یا داخلی در همه کشورها برگزار میشوند.
اما شرکت در یک نمایشگاه همیشه اقدامی مثبت نیست و میتواند تصمیمی صددرصد غلط یا کاری بدون نتیجهای خاص یا مثبت و بسیار پرهزینه و غیراقتصادی باشد. قبل از شرکت در هر نمایشگاهی پاسخی دقیق برای چرایی حضور خود داشته باشیم. دلیلهایی مثل: «باید در نمایشگاه الف شرکت کنیم، چون همه شرکت میکنند» یا «میتوانم راحتتر ویزا بگیرم» یا «در کارنامه کاری من نوشته میشود: حضور در نمایشگاه بینالمللی عکاسی ب» اهداف و پاسخهای اقتصادی مناسبی برای شرکت در یک نمایشگاه نیستند.
بدون داشتن آمادگی و توجه به جزییات و داشتن برنامه زمانبندی بسیاردقیق و داشتن برنامه دوم برای زمانی که برنامه اصلی با مشکلهای احتمالی روبهرو میشود (نمونهها بهموقع نمیرسد، یکی از همکاران مریض میشود، دستگاه درست کار نمیکند...) شرکت در نمایشگاههای بینالمللی و مهم مطرح دنیا هیچ شانسی برای حضوری موفق بین رُقبا وجود ندارد. گاهی لازم است یک سال جلوتر از زمان شروع نمایشگاه، محل اقامت و بلیت هواپیما و غرفهای با اندازه مناسب را تهیه کرد. در روزهای نزدیک به تاریخ نمایشگاه هزینهها چند برابر بیشتر و انتخابها محدود و کمتر میشوند.
در زمان برگزاری نمایشگاه، ظاهر نخستین کارت ویزیت شماست. رعایت دقیق اصول آداب معاشرت و رعایت و احترام به آداب کشورهای دیگر، همچنین توجه به ظاهر افرادی که درغرفه هستند، در ایام نمایشگاه بسیار مهم است. تسلط کافی به زبان خارجی و داشتن کاتالوگ و کارت ویزیت حاوی اطلاعات کامل از احتیاجهای اولیه شرکت در نمایشگاه هستند. شرکت در نمایشگاه، انفرادی یا گروهی بینالمللی میتواند برداشتن گامی بزرگ روبهجلو باشد و باعث شناخته شدن یا مطرح شدن شود. چند روز اول هر نمایشگاهی به حضور افراد متخصص، یا مهم یا مقامهای دولتی یا مسئولان امور بازرگانی، مدیران مطرح و از همه مهمتر به حضور رسانهها تعلق دارد. متأسفانه، کسانی که فقط به فکر شرکت در نمایشگاه هستند، اما توجهی به اهمیت جزییات و آمادگی برای روز اول و مراسم افتتاحیه ندارند، این فرصت بسیار مهم و طلایی را از دست میدهند.
حضور در زمان افتتاح نمایشگاه و روزهای اول و آمادگی و تسلط در جلب توجه افراد متخصص برانگیختن کنجکاوی نسبت به محصول، همچنین آمادگی پاسخگویی به سوالهای خبرنگارها وداشتن تسلط بر اطلاعات تخصصی وتسلط برزبانهای خارجی از کلیدهای تضمینکننده حضوری موفق در یک نمایشگاه هستند.
بسیاری از شرکتهای تبلیغاتی درباره کارنمایشگاهی و طراحی و اجرای غرفه حرفهای نیستند. به تبلیغ آنها توجه نکنید و از مشتریها درباره چگونگی کارآنها پرسوجو کنید. عکسها اغلب تمام واقعیت را نمایش نمیدهند! ممکن است مبلغ پیشنهادی آنها با وعدههای فراوانی که میدهند وسوسهکننده باشد، اما اغلب قبل از چند ساعت قبل از شروع نمایشگاه، نورپردازی درست نیست، لوگو واضح نیست یا اشکال در نمونهها یا اجرای فیلم دیده میشود، . . . تنها به دنبال حرفهایها باشید.
بعد از اتمام نمایشگاه نه با حدس و گمان، بلکه بهصورت دقیق باید بتوان گزارشی با عدد و ارقام نوشت و گزارش و اطلاعات جمعآوری شده را دقیقاً بررسی کرد. نتیجهگیری و هدف اولیه دوباره مقایسه شوند تا بدانیم چقدر از رقیبان جلوتر یا عقبتر هستیم؟ نقطهضعفها کجاست و بسته به نوع تخصص و هدف، از اطلاعات تازه برای پیشرفت استفاده کرد.
تنها حضور فیزیکی داشتن و پخش فیلم یا کارت ویزیت به معنی شرکت در نمایشگاه نیست.
* روزنامه نگار و جهانگرد