نانی که صرافی‌های رسمی به دلالان قرض می‌دهند

صرافان در اقدامی تأمل‌برانگیز، از معامله با ارقام پایین خودداری می‌کنند و مشتری را به بهانه سود و کارمزد کم به بازار واسطه‌گری سوق می‌دهند و دلالان هم ارز را با ارقام بالا در اختیار مشتری می‌گذارند. به گزارش مهر، عدم تمکین اهالی بازار ارز به دستورات بانک مرکزی تمامی ندارد. صرافی‌ها پیش از این، دستورالعمل ناظر بر عملکرد صرافی‌ها را زیر پا گذاشتند و بانک مرکزی هم که مهلتی برای آنها در نظر گرفته بود، به نظر می‌رسد با توجه به عدم تمایل و بی‌توجهی تعدادی از این صرافی‌ها فعلاً این موضوع را مسکوت نگه داشته است.

این در حالی است که هر بار اتفاقی جدید در بازار ارز رخ می‌دهد و بازار ارز را به بازاری تبدیل می‌کند که گردانندگان آن فقط به دنبال کسب سود و منفعت خود هستند و درصورتی‌که سود اندکی از فعالیت خریدوفروش‌شان در میان باشد، مشتری را به بازار دلالی سوق می‌دهند. درحالی‌که همین صرافی‌های به اصطلاح معتبر و مجاز و دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی، خود از معترضان به عملکرد دلالان بازار ارز هستند.

گشت و‌گذاری در مرکز ارزی میدان فردوسی نشان می‌دهد که این بازار به یک ساماندهی اساسی نیازمند است و بانک مرکزی باید با تدابیری نقش نظارتی خود را بر این بازار پررنگ کند. در این میان، صرافی‌های معتبر در اقدامی عجیب و تأمل‌برانگیز از فروش ارز به میزان کم امتناع می‌کنند و به بهانه اینکه کارمزد کمی از فروش ارز نصیب آنها می‌شود، از معامله و فروش ارز به مشتریان خودداری می‌کنند. برخی از آنها هم مطرح می‌کنند که ارز با ارقام پایین اصلا موجود نیست و به همین دلیل این نوع خریدوفروش و معامله را به بازار دلالی و واسطه‌گری سوق می‌دهند.

عدم فروش ارز به میزان کم شامل تمامی ارزها به‌ویژه ارزهای اصلی مانند دلار، یورو و پوند می‌شود. درصورتی که دلالان بازار ارز به‌راحتی هر مبلغی ولو اندک را در اختیار مشتریان قرار می‌دهند و همین عوامل این‌گونه باعث هدایت مشتریان ارزی به سوی بازار دلالی ارز می‌شود. در این بین دلالان هم ارز مورد تقاضا را با نرخی بسیار بالاتر از قیمت اصلی در اختیار مشتری قرار می‌دهند و در اصل این‌گونه اقدامات صرافی‌ها باعث داغ شدن فعالیت بازار غیررسمی ارز می‌شود.

به هر حال، فعالان این بازار با یکدیگر هماهنگ هستند و اگر یکی از آنها فعالیت خلافی را انجام دهد، بقیه نیز برای کسب سود و منفعت همان اقدام را انجام می‌دهند و سود خود را بر هر عامل دیگری حتی رضایت مشتری ترجیح می‌دهند. بازار ارز که هرچند وقت یکبار جریان‌ساز می‌شود، در حال حاضر از نظارت دستگاه‌های ذی‌ربط رنج می‌برد و همین مسئله باعث می‌شود برخی صرافی‌ها به دلخواه خود قیمت آنها را رقم زده و از هیچ قاعده و قانونی پیروی نمی‌کنند و این‌گونه جریان‌ها باعث پررنگ شدن نقش بازار دلالی می‌شود.

یکی از مشتریان ارز که دنبال خرید ارز به میزان کم بود، به خبرنگار مهر گفت: برای خرید ارز به مبلغ کم برای سفر به یکی از کشورهای خارجی به چندین صرافی مراجعه کردم اما هیچ‌یک از آنها ارز موردنظر را در اختیارم قرار ندادند و مطرح می‌کنند که این‌گونه معاملات برای آنها به‌صرفه نیست. این فرد با انتقاد از اینکه صرافی‌ها فقط به دنبال معاملات کلان و مشتریان بزرگ هستند، تصریح کرد: مگر امکان دارد صرافی‌ها ارز به میزان کم برای فروش نداشته باشند. درست مانند این است که به بانکی مراجعه کنید و به شما بگویند مثلا پول ۲هزار تومانی به تعداد مثلاً ۲۰ قطعه ندارند.

این فرد خاطرنشان کرد: بانک مرکزی به‌عنوان متولی بازار ارز باید تمامی این موارد را در زمان ارائه مجوز به صرافی‌ها در نظر بگیرد و سپس به آنها مجوز فعالیت بدهد، نه اینکه یک عده سودجو به فعالیت ارزی در کشور بپردازند. همچنین بانک مرکزی باید دائماً نحوه فعالیت و عملکرد صرافی‌ها در بازار را رصد کند و به متخلفان اخطار دهد.

از سوی دیگر برخی صرافی‌ها که تاکنون مجوز جدید فعالیت خود را از بانک مرکزی دریافت نکرده‌اند، همچنان روی سردر صرافی خود عنوان «دارای مجوز فعالیت از بانک مرکزی» را درج کرده و بدون توجه به اخطارهای بانک مرکزی همچنان به فعالیت ارزی خود ادامه می‌دهند. ماجرای پلمب غیرمجازها هم تاکنون از سوی بانک مرکزی اجرایی نشده و این بانک همچنان برای آنها مهلت در نظر می‌گیرد. آخرین مهلت انطباق صرافی‌ها با دستورالعمل انطباق بانک مرکزی ۱۲شهریورماه بود و قرار بود پس از آن غیرمجازها با کمک نیروی انتظامی پلمب شوند.

نکته جالب توجه اینکه پیش از این و در جریان دریافت مجوز بانک‌مرکزی تعداد صرافی‌های دارای مجوز و اعتبار فعالیت را ۴۳۹ صرافی اعلام کرده بود که در حال حاضر این تعداد به ۳۴۳۴ صرافی افزایش یافته است.