مخالفت تولیدکنندگان با صادرات کلینکر سیمان

صبح دیروز برای نخستین بار در زمینه صادرات محموله‌های کلینکر سیمان خاکستری به کشور عراق از طریق دریا انجام شد. این محموله به وزن ٣٣هزار و ٧٦٣ تن از مبدا بندر امام خمینی (ره) به مقصد عراق بارگیری شد. این محموله نخستین بخش از مجموعه محموله‌های صادراتی است که پیش‌بینی شده تا سقف ٥٠٠ هزار تن به این شیوه در این مجتمع بزرگ بندری بارگیری شود. حال با توجه به اینکه صادرات کلینکر به نوعی خام فروشی محسوب می‌شود، این سوال پیش می‌آید که این اقدام به نفع صنعت سیمان کشور است یا خیر؟

مرتضی لطفی، مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با انتقاد به این اقدام می‌گوید:«مدتی طولانی است که با توجه به تعرفه صادرات شرایطی ایجاد شده که صادرات کشور ما در حوزه سیمان به عراق تعطیل شده و صادرات این محصول به‌صورت محدود از طریق حواله‌هایی از سوی بخش دولتی عراق صورت می‌گرفت. این محموله نیز مرتبط با این موضوع است و با توجه به شرایط ورود شناورهای حمل برای نخستین بار محموله 33هزار تنی از بندر خرمشهر صادر شده است. البته توجه به این نکته ضروری است که علاوه بر عراق به مصر، ‌کویت، امارات و قطر نیز صادرات محموله‌های سیمانی از طریق دریایی را داشته‌ایم.

او در ادامه انجام این اقدام را با توجه به انباشت کلینکر درست ندانست و گفت: با توجه به قیمت‌ها با صادرات کلینکر مخالف هستم زیرا قیمت تمام شده ما بیش از قیمت صادراتی است. با توجه به صحبت‌ها و رایزنی‌های صورت گرفته مقرر شد خام‌فروشی نداشته باشیم اما متاسفانه این امر در حال انجام است. اما به دلیل اینکه صادرات ما به قطر و عربستان ادامه داشت، نتوانستیم از این اقدام جلوگیری کنیم. در هر صورت به اعتقاد من با توجه به سیاست‌های صادراتی و اقتصادی کشور که باید از هرگونه خام فروشی جلوگیری شود، نمی‌توان انتظار ارزش افزوده زیادی را از این صادرات داشت.

لطفی افزود: اما ما امیدوار هستیم تا در سال جدید ظرفیت مصرف کشور، در داخل افزایش یابد و اجباری برای صادرات کلینکر نداشته باشیم. در هر صورت اگر با توجه به رکودی که در کشور وجود دارد و امکان فروش و صادرات سیمان وجود نداشته باشد، می‌توان از این اتفاق در شرایط فعلی اقتصاد کشور خوشحال باشیم که راهی جدید برای ارزآوری به داخل کشور ایجاد شده است. سهم انرژی مصرفی در تولید کلینکر بیشتر است و متاسفانه با استفاده از انرژی گران در داخل کشور تولید کلینکر داریم، در حالی که باید این محصول را ارزان به خارج از کشور صادر کنیم.

صادرات کلینکر به عراق اشتباه است

عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن سیمان نیز با اعتقاد به اینکه این کار می‌تواند ضربه جدی به صادرات سیمان ما به عراق وارد کند، ‌افزود: در بحث صادرات کلینکر به عراق نظر مثبتی نداریم زیرا عراقی‌ها با افزایش تعرفه واردات سیمان به عراق در حقیقت قیمت سیمان ایران را در عراق افزایشی کرده‌اند. از طرفی دیگر برای اینکه کارخانجات داخل عراق بتوانند قیمت رقابتی ارائه بدهند با کلینکر با کیفیت و ارزان قیمت ایران امکان‌پذیر است. زیرا یک تن کلینکر خریداری شده با مقداری افزودنی می‌تواند تا 1.2 و شاید بیشتر سیمان تولید کند، پس با این حساب واردات کلینکر به جای سیمان بیشتر به نفع عراقی‌ها است.

او ادامه داد: عدم رضایت ما در صادرات کلینکر به دلیل این است که متاسفانه فعالانی که کلینکر به عراق صادر می‌کنند به نحوی از صادرات سیمان ایران جلوگیری می‌کنند در حالی که ارزش افزوده صادرات سیمان به مراتب بیش از صادرات کلینکر است. از سوی دیگر این کلینکر صادراتی، کلینکر انباشت جدید است پس نمی‌توان این اقدام را راه حلی برای کاهش انباشت کلینکر دانست.

شیخان درباره دلیل دیگر غلط بودن این اقدام توضیح داد: بحث دیگر این است که اگر هدف صادرات کلینکر است باید به کشورهایی مثل کویت، قطر و... باشد که بازار صادراتی سیمان ایران نیستند زیرا هنگامی که امکان صادرات سیمان به این کشورها وجود ندارد پس صادرات کلینکر به این کشورها با توجه به ارزش افزوده‌ای که دارد بیشتر به نفع اقتصاد ما است. اما کشورهایی مثل افغانستان یا عراق که بازار صادراتی خوبی برای سیمان تولید ما هستند، صادرات کلینکر کاملا به ضرر اقتصاد ما است زیرا به طور حتم سودی که از صادرات سیمان به‌عنوان کالای نهایی حاصل می‌شود به مراتب بیشتر از کلینکر خواهد بود.

اقدامات تسهیل‌کننده در شرایط رکود وجود ندارد

ابراهیم طاهرخانی، معاون شرکت صنایع سیمان زابل نیز در این باره معتقد است که روند تولید سیمان تا مرحله تولید کلینکر حدود 80 درصد انجام شده و ارزش افزوده اصلی با توجه به انرژی که مصرف می‌شود، از زمانی است که به سیمان تبدیل می‌شود. تا زمان تولید کلینکر انرژی‌بری اصلی انجام شده و 80 درصد مرحله را طی کرده است اما در برخی شرایط شرکت‌ها ناگزیر به صادرات کلینکر هستند. علت این اقدام این است که فضای مصرفی داخلی دچار رکود شده و فضای صادرات هم نیازمند اقدامات تسهیل‌کننده‌ای بوده که صورت نگرفته است. تسهیلاتی که در مرزها باید انجام می‌شده، عوارض گمرکی که می‌توان به‌عنوان جفا به این صنعت عنوان کرد و بسیاری از اقدامات دیگری که موجب دامن زدن به رکود داخلی است. او در پایان تاکید کرد: البته توجه به این نکته ضروری است که صادرات کلینکر به جای سیمان به دلیل ممنوعیت در خام فروشی است.

فریاد سیمانی‌ها به گوش دولت رسید

به گزارش «فرصت امروز» یکی از مباحثی که همیشه مورد اعتراض فعالان و تولیدکنندگان صنعت سیمان بود، ‌قیمت‌گذاری سیمان و کلینکر توسط دولت و وزارتخانه بود که هیچ وقت از این روند رضایت نداشتند. اما خبر خوشی که به گوش می‌رسد قیمت‌گذاری سیمان و کلینکر توسط انجمن سیمان در آینده‌ای نزدیک است.

همچنین مرتضی لطفی، مدیرعامل هلدینگ سیمان فارس و خوزستان درباره اینکه به‌زودی قیمت‌گذاری سیمان برعهده انجمن گذاشته خواهد شد، توضیح داد: از طرفی مقرر شد در آینده‌ای نزدیک قیمت صادراتی سیمان و کلینکر تحت نظارت انجمن پیگیری شود و بتوانیم منافع شرکت‌های تابع را بیش‌از‌پیش تامین کنیم.  او ادامه داد: مقرر شد تا در آینده نزدیک قیمت صادراتی کلینکر و سیمان به جای دولت توسط انجمن قیمت‌گذاری شود تا از این طریق بتوانیم از منافع شرکت‌های تابع حمایت کنیم. 

علاوه بر این عبدالرضا‌شیخان، دبیر انجمن سیمان نیز معتقد است: با سازمان توسعه و تجارت رایزنی‌های لازم پیش از سال صورت گرفته و گزارش مبسوطی نیز دیروز از سوی انجمن به این سازمان ارسال شده است که منتظر جواب این سازمان هستیم. پیشنهاد اصلی انجمن، این اقدام برای جلوگیری از خروج بی‌رویه سیمان با قیمت پایین به نفع ما است تا وارد بورس کالای صادراتی شویم اما تا هنگامی که این ساز و کار ایجاد شود، بهتر دیدیم تا به‌صورت مجوزی عمل کنیم و این مجوز توسط کمیته‌ای سه جانبه که سه ضلع آن انجمن سیمان، سازمان توسعه و تجارت و گمرک باشد صورت گیرد تا درباره صادرات سیمان و کلینکر تصمیم‌گیری شود تا دیگر شاهد خروج کلینکر و سیمان به شکل فعلی نباشیم. این نامه ارسال شده و از نظر من می‌توانیم از نیمه تیرماه شاهد قیمت‌گذاری سیمان توسط انجمن باشیم.

* ارتباط با کارشناس: sanazkolahdooz@yahoo.com