صحبت کردن درخصوص کسبوکارهای کوچک از این جهت اهمیت دارد که این کسبوکارها علاوه بر آنکه طیف وسیعی از فعالیتهای اقتصادی جامعه را شامل میشوند. بهعنوان یکی از زمینههای سرمایهگذاری بالقوه که دایره گستردهتری از سرمایهگذاران را در بر میگیرد، هستند. پیشتر مباحثی درخصوص کسبوکارهای کوچک در همین صفحه مطرح شد اما آنچه در این مطلب قصد داریم به آن بپردازیم، راهکارهایی برای توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط است.
***
هرچند برای صاحبان کســـبوکار کوچـــک اســـتراتژیهای مشــابهی برای توسعه و بهبود سرمایهگذاری مطرح است، اما باز هم تاکید داریم که هر کسبوکار براساس ماهیت و موقعیت ویژهای که دارد باید اهداف و استراتژیهای خاص خود را دنبال کند. به هر صورت برخی از سیاستها و استراتژیهای کلی برای طیف وسیعی از این کسبوکارها قابل طرح است، از این جهت میتوان استراتژیها و اهداف کلی را به دو بخش عمده ملاحظات پیش از سرمایهگذاری و ملاحظات و استراتژیهای حین کار مطرح کرد.
ملاحظات پیش از سرمایهگذاری از ایدههای منحصربهفرد شروع میشود و روشهای تامین مالی تحقیقات بازار، مشخص کردن اهداف کسبوکار، استفاده از خدمات مشاوره سرمایهگذاری، داشتن طرح کسبوکار و... را شامل میشود. به طور کلی همه این مباحث در قالب تصمیمات محافظتکننده قابل طرح است. اینکه بسیاری افراد در مورد پسانداز و سرمایهگذاری، رویاهای درآمد معجزهآسا را دارند اصلا بد نیست ولی واقعیت این است که این امر در دنیای واقعی بهندرت قابل تحقق است.
بهطورکلی استراتژیهای ســرمــایـــهگـــــذاری را مــیتـوان تـصـمیمات سرمایهگذاری عاقلانه شامل دستورالعملهای اساسی برای جلوگیری از ضرر و زیان، کسب درآمد بیشتر و رشد و بهبود سرمایهگذاری در جریان کار تعریف کرد. هرچند مباحث کلی و عمومی در جریان یک سرمایهگذاری مانند صرفهجویی در هزینهها، نوآوری در شروع و ادامه کار، رعایت اصل تنوع و تمرکز درجریان سرمایهگذاری و... مطرح است که میتواند در بهبود و توسعه کار موثر باشد اما چند نکته کلیدی وجود دارد که همواره بهعنوان گذرگاه توسعه برای کسبوکارهای کوچک محسوب میشود.
سرمایهگذاری در ابزارهای حرفهای کسبوکار
خرید ابزار خوب و حرفهای برای کسبوکارهای کوچک همواره بهعنوان یک چالش جدی برای سرمایهگذاری و توسعه کسبوکار مطرح است. ازاینرو صاحبان کسبوکارهای کوچک درگذار از فرآیند توسعه و بهبود کسبوکار عموما با نگاه هزینهای پیشنهادهای خوب را در جهت تسریع در رشد و بلوغ سرمایهگذاری رد میکنند. مهمترین مزیت استفاده از ابزارهای حرفهای در کسبوکار افزایش بهرهوری و شتابدهی به فرآیند رشد است. این دقیقا همان چیزی است که میتواند سرعت حرکت در مسیر رشد را بهبود بخشد، شاید شما بهعنوان یکی از صاحبان کسبوکارهای کوچک ترجیح میدهید از الگوی صرفهجویی پیروی کنید اما خرید ابزار قدرتمند و حرفهای میتواند کار را توسعه دهد.
سرمایهگذاری در بازار هدف
بیش از 80درصد کسبوکارهای کوچک محصولی را تولید میکنند یا خدماتی را ارائه میدهند که مخاطب اصلی آن خانوارها هستند. هرچند برخی از سرمایهگذاران استدلال میکنند که چنین چیزی سرمایهگذاری نیست اما واقعیت این است که اکثر کسبوکارهای موفق با تمرکز و برنامهریزی در این بخش به موفقیت دست یافتند.درست است که نقدینگی همواره یک ارزش است اما توجه به بازار هدف و سرمایهگذاری در این بخش یک دارایی منحصربهفرد به حساب میآید. ازاینرو همواره باید این پرسش را مطرح کنید که محصول یا خدمت شما چه ویژگی منحصربهفردی دارد که میتواند مشتریان شما را به خرید از تحریک شما کند. این پرسش بسیار ساده و دمدستی جریانی از نوآوری و خلاقیت را در سازمان و بنگاه شما ایجاد میکند مثلا برای مدیر بازاریابی یا مسئول فروش شما این سوال میتواند اینطور طراحی شود که شیوه فروش و بازاریابی ما چه چیز متمایزی دارد که میتواند مشتریان را ترغیب به خرید کند و... این موضوع یک جریان مداوم و پویا در بنگاه یا کسبوکار شماست که تا حد زیادی وابسته به آیتم نوآوری و خلاقیت است.
سرمایهگذاری در اطلاعات محصول
یکی از دلایل شکست در کسبوکارهای کوچک و مبتنی بر نوآوری عدم استفاده درست و اصولی از ابزار اطلاعات محصول است. اطلاعات محصول را میتوان با استفاده از هر نوع ابزاری نظیر کتابهای الکترونیکی، وبسایت عضویت، مجموعهای از فیلمهای کوچک، نرمافزار، بازی، خدمات مبتنی بر وب، اپلیکیشنهای موبایلی، آگهیهای تبلیغاتی و... به مشتریان ارائه کرد.
نکته مهم در مورد توسعه اطلاعات محصول این است که در ایران بهویژه در برخی از محصولات و کالاهای بادوام رعایت این اصل فراموش میشود و مشتریان با ابهام و خلأ اطلاعاتی معمولا محصولی را خریداری میکنند که از آن راضیاند بنابراین بهجای آنکه در استراتژیهای کلی تمام هزینه خود را برای تبلیغات و نام تجاری سرمایهگذاری کنید بخشی را هم برای ارائه اطلاعات محصول در نظر بگیرید هرچند میتوان با استفاده از ابزارهای نوین بهصورت رایگان بخشی از این اهداف را مدنظر قرار داد.
استفاده از ابزارهای آنلاین در مشاوره
هرچند در مطالبی پیش از این بر لزوم استفاده از ابزارهای آنلاین در کسبوکارهای کوچک تاکید داشتیم اما در اینجا تمام هدف ما برای استفاده از خدمات مشاوره آنلاین است. از این جهت که برای کسبوکارها و سرمایهگذاریهای کوچک به هیچ وجه اقتصادی نیست که از مشاوران حرفهای در کار خود بهره بگیرند این پیشنهاد بسیار جذاب و قابل تامل است . استفاده از خدمات مشاوره آنلاین مبحثی است که در چند سال گذشته مورد توجه قرار گرفته اما همچنان اعتماد و اطمینان لازم برای مراجعه و استفاده از این ابزار در سطح جامعه فراهم نیست و این یک چالش جدی برای صاحبان کسبوکارهای کوچک است.
همکاریهای راهبردی
مشارکت استراتژیک میتواند مزیت رقابتی را در کسبوکارهای کوچک ایجاد کند. ازاینرو در بازارهای مختلف این امکان برای شما فراهم میشود که با استفاده از اهرمها و قابلیتهای شرکتهای موجود برای توسعه بازار و تقویت و توسعه سرمایهگذاری برنامهریزی کنید. بهعنوان مثال شروع یک همکاری با یک شرکت توزیع، میتواند به شما کمک کند برای به دست آوردن بازارهای جدید و گستردهتر برای محصولات خود هدفگذاری کنید.
شما حتی ممکن است به دنبال مشارکت با رقبای خود برآیید و با تجمیع و ترکیب فعالیتهای خود به جای تمرکز در رقبا، در بازار مشتریان جدید متمرکز شوید، بهعنوان مثال برای تولیدکنندگان حوزه کشاورزی این یک راهکار ضروری به نظر میرسد.
بازار مدام در حال تغییر است
در نهایت، شما نمیتوانید پیشبینی دقیقی از زمانی که شرایط بازار تغییر میکند داشته باشید یا هیچ تضمینی وجود ندارد وقتی همه چیز خوب است ورود یک تکنولوژی یا ایده جدید نظم بازار را به هم نزند. به این ترتیب، شما هرگز نمیتوانید کاملا بر شرایط بازار و استراتژیهای سرمایهگذاری در کسبوکار خود واقف باشید و این استراتژیها هرگز به پایان نخواهد رسید تا زمانی که کسبوکار و سرمایهگذاری شما در جریان است استراتژیهای شما بهعنوان یک موجود زنده رشد میکند، به بلوغ میرسد، بیمار میشود و دوباره احیا میشود و این یک فرآیند پویا و گریزناپذیر در جریان سرمایهگذاری و کسبوکار است.