این روزها واژه برند را نزد هر صاحب کسب وکاری که بیاورید، فورا ژست خاصی به خود میگیرد و میگوید: ساخت یک برند و ارکانش براساس اصول بازاریابی یکی از دغدغههای کسب وکار ما است و در این باره از مشاوران تخصصی استفاده کردهایم تا برای کسب وکارمان یک دفترچه هویت برند تدوین کنند. دفترچهای که قرار است در آن ارکان دقیق شکلگیری برند قید شود و این قید شدن هم از نظر بصری و هم از نظر متنی اعمال شود.
برای مثال در این دفترچه تصویر بصری لوگو آورده میشود و کنارش عنوان میشود که چه زمانی میتوان از لوگو استفاده کرد یا چه زمانی میتوان در لوگو تغییراتی ایجاد کرد. حتی سعی میشود که برای لوگو چند رنگ نزدیک بههم در نظرگرفته شود تا در مواقع ضروری طراح تبلیغاتی رنگ لوگو را تغییر دهد. پس تغییر در لوگو یا جابهجایی یا هر نکته دیگری باید براساس دفترچه هویت برند باشد و هر طراح تبلیغاتی بدون در نظر گرفتن این دفترچه نمیتواند در آن تغییراتی ایجاد و هر وقت دلش خواست در طرح تبلیغاتی سازمان لوگو را جابهجا کند. لوگو نشانه یک سازمان و برند است و باید به آن احترام گذاشت و نباید هر بلایی سر آن آورد مانند طرح تبلیغاتی یکی از بانکها که طراح تبلیغاتی لانه یک پرنده را روی لوگو طراحی کرده است، طرحی که در آن پرنده بعد از تخمگذاری در لانهاش که روی لوگو نشان داده شده در حال پرواز است.
این طور به نظر میرسد که گویی طراح خواسته امنیت بالای بانک را با اجرای این کار نشان دهد و بگوید که آنقدر بانک امن است که پرندگان دریایی نیز روی آن تخم میگذارند. به نظر در این حالت اگر چند تار عنکبوت نیز اطراف لوگو طراحی میکرد، امنیت آنقدر بالا میرفت که مخاطب میتوانست بهتر آن را حس کند. البته کنار طرح از اسلوگانی نیز استفاده شده و در آن نیز قید شده که بانک مکان امنی برای سپردههای ارزشمند مشتریان آن است. سپردههایی که به نظر همان تخم پرندهای است که با نگهداری بانک قرار است به جوجه تبدیل شود.
در این راستا به طراح این طرح تبلیغاتی میتوان پیشنهاد داد که به جای پرنده از سنجاب استفاده کند، سنجاب حیوانی است که تمام تابستان بلوط جمع میکند و در زمستان آن را میخورد، در نتیجه این حیوان نیز از سپردهگذاری سردرمیآورد و میداند که باید مکان امنی برای بلوطهایش انتخاب کند. پس به نظر سنجاب مفهوم سپردهگذاری و امنیت را بهتر از پرنده به مخاطب میرساند، چون پرنده که قرار نیست تخم را که همان سپرده او است بعد از جوجه شدن بخورد. درنتیجه طراح باید تناسب معنایی میان المانهای استفاده شده در طرح تبلیغاتی ایجاد میکرد تناسبی که به نظر میان سنجاب و لوگو، امنیت و آشیانه راحتتر به مخاطبان منتقل میشود.
نیمه گمشده لوگو در طرح تبلیغاتی
با اینکه لوگو نشانه سازمان است و معمولاً هر مخاطبی سازمان را براساس این نشانه میشناسد، ولی به نظر در میان طراحان تبلیغاتی داخلی این نشانه اهمیت چندانی ندارد. این موضوع را بهراحتی میتوانید با دیدن چند طرح تبلیغاتی که پشت سرهم از یک برند اکران میشود، متوجه شوید. کمتر برندی است که در کشور ما در طرحهای تبلیغاتیاش لوگو جای ثابتی دارد و هر روز جابهجا نمیشود. علاوه بر مکان ثابت به نظر کمتر برندی هم هست که لوگویش رنگ ثابتی داشته باشد، چون در بسیاری از طرحهای تبلیغاتی، طراحان بهراحتی رنگ لوگو را متناسب با المانهای طرح تغییر میدهند. علاوه بر این موارد در طرح تبلیغاتی بانکی که لوگویش به لانه پرنده تبدیل شده طراح بهراحتی لوگو را نصف استفاده کرده و نیمی از لوگو در طرح دیده نمیشود. شاید طراح این کار را نکرده و هنگام نصب این اتفاق افتاده یا شاید هم لوگو به دنبال نیمه گمشده خود رفته باشد. هرچند که طراح برای محکم کاری از دو لوگو در طرح استفاده کرده و لوگو را برای پرنده لانه کرده و لوگوی دیگر را با نام بانک در مقابل آورده است یعنی در طرح تبلیغاتی دو لوگو با رنگهای متفاوت مقابل هم قرار گرفتهاند.
تمام مواردی که عنوان شد، فقط در این طرح مشاهده نمیشود و بسیاری از طراحان و سفارشدهندگان بدون در نظر گرفتن این موارد طراحهای تبلیغاتی را اکران میکنند. آنها در نظر نمیگیرند که سواد بصری مخاطب ایرانی ارتقا یافته و هر روز در شبکههای مختلف اجتماعی طرحهای تبلیغاتی خلاقی را میبیند و دیگر حوصله دیدن چنین طرحهایی را ندارند و نسبت به این عملکردهای تبلیغاتی خنثی شده و بهراحتی از کنار آنها عبور میکند. اینکه چرا سفارشدهندگان و طراحان تبلیغاتی به این موضوع مهم توجهی نمیکنند، مسئله مهمی است که جای بررسی زیادی دارد و باید برای حل آن چارهاندیشی شود.