چندی پیش شبکه مستند برنامه ای در مورد سریال «هزاردستان» پخش کرد؛ سریالی که از بهترین ساخته های علی حاتمی است و در زمان پخش خود یکی از پربیننده ترین سریال های تلویزیون بود.
در این مستند که به روند ساخت این سریال 34 ساله پرداخته بود ، بخش جذاب آن چگونگی ساخت و گریم سکانس سر بریدن باقرمیرزا یا مامور تامینات با بازی جهانگیر فروهر بود. باید گفت زحمتی را که علی حاتمی و گروهش برای ساخت این سریال کشیدند چه در مرحله فیلمبرداری و چه در مرحله ساخت شهرک سینمایی امروزه در کم تر سریالی می توان دید. ساخت شهرکی که به گفته خود علی حاتمی، زمان شروعش جوان بوده و وقتی تمام شده پیرمردی از شهرک بیرون آمد.
از سوی دیگر علی حاتمی برای ساخت این سریال هشت سال زمان صرف کرد. هرچند این سریال بارها از تلویزیون پخش شد و آن طور که در خبرها آمده است، این سریال با کیفیت بهتر و HD از شبکه تهران در سال گذشته پخش شده است اما ارزش تاریخی، هنری و پژوهشی این سریال به اندازه ای است که نیاز به پخش هرساله و مرتب دارد.
البته بازپخش نه تنها سریال «هزاردستان»، بلکه سریال های زیاد دیگری شامل این موضوع می شوند. سریال هایی که در گذشته با بودجه زیادی ساخته شده و در زمان پخش خود مخاطبان زیادی هم داشته اند و از همه مهم تر، قابلیت پخش مجدد دارند.
چندی پیش مدیر شبکه تهران اعلام کرد یکی از سیاست های این شبکه پخش سریال های پرمخاطب و جذاب گذشته است، هرچند گفته او براساس بی پولی این شبکه برای ساخت سریال جدید است، اما باید گفت اگر این امر محقق شود، یکی از بهترین اقدامات تلویزیون است که به جای صرف هزینه برای ساخت سریال هایی که مخاطب ندارد به پخش این سریال های قدیمی اقدام کند. کاری که هم باعث می شود مخاطب امروزی آن را ببیند و هم مخاطب دیروز مروری به خاطرات گذشته خود داشته باشد.
در تمام دنیا پخش مجدد سریال امری عادی است. این امر نه تنها در سریال ها و برنامه های مخصوص بزرگسالان، بلکه در برنامه های مخصوص کودک و نوجوان دیده می شود.
البته تفاوت پخش مجدد در ایران و خارج از ایران در این است که سریال ها و برنامه های فاقد ارزش هم وارد چرخه تکرار می شوند؛ امری که باعث می شود تنها برای تلویزیون هزینه دربرداشته باشد و برای مخاطب دلزدگی از تلویزیون.
چرخه بازپخش در تلویزیون ایران اغلب بدون برنامه است، به عبارت دیگر بدون آنکه به نیاز مخاطب توجه شود، تلویزیون صرفا برای پر کردن آنتن اقدام به بازپخش سریال ها می کند و به عبارت دیگر باز پخش سریال های قدیمی و حتی جدید تلاشی است برای پر کردن ساعت های مرده.
برخلاف تلویزیون ایران، بازپخش سریال ها در آن سوی آب ها قوانین خود را دارد. به عنوان مثال کارتون «پروفسور بالتازار» در کشور سازنده اش هر هفت سال یکبار پخش می شود، چرا که سازندگان و مدیران تلویزیون کرواسی معتقدند که کودکان در هر سنی نیاز دارند این کارتون را ببیند، هم کودکانی که تازه وارد چرخه دیدن تلویزیون شدند از دیدن آن لذت می برند و هم کودکانی که بزرگ تر شدند و حق دارند از دیدن برنامه های دوران کودکی خود لذت ببرند.
باز پخش نه برای صرفه جویی در بودجه تلویزیون است و نه برای آنتن پر کردن، بلکه بازپخش بهانه ای است برای تکرار سریال های پرمخاطب که هنوز بعد از گذشت چند سال دیدنی است. متاسفانه امری که در تلویزیون ایران همه سریال ها حتی سریال هایی که در زمان خودش مخاطب نداشته به چرخه بازپخش می رسد و متاسفانه باعث می شود بازپخش سریال خوبی همچون «هزاردستان» در لابه لای سریال های مختلف گم شود.
روزنامه نگار هنری