بانک مرکزی دوباره به موسسه کاسپین اخطار داد / قصه پرغصه موسسات مالی غیرمجاز

بانک مرکزی در واکنش به تجمع روز گذشته سپرده گذاران موسسه کاسپین برای دومین بار طی ماه های اخیر اعلام کرد که این موسسه متعهد به پاسخگویی به مشتریان خود است و مدیرعامل و اعضای هیات مدیره موظفند در اسرع وقت اقدامات مقتضی را برای رضایت مشتریان انجام داده و نتیجه را به اطلاع عموم برسانند.

به گزارش «فرصت امروز»، موسسات مالی غیرمجاز طی سال های گذشته بزرگ ترین مشکل بازار پولی کشور بوده اند و بانک مرکزی با انحلال این موسسات و سپردن تعهدات آنها به بانک های دیگر سعی در ساماندهی و مدیریت معضل موسسات مالی فاقد مجوز داشته است.

اما پرسش اساسی اینجاست که آیا انحلال موسسات غیرمجاز و سپردن تعهدات سپرده گذاران به سایر بانک ها توانسته مشکل سپرده گذاران این موسسات را به کلی حل کند؟ جدا از چند و چون این ماجرا، تجمع اخیر نشان دهنده این واقعیت است که باوجود اقدامات چند سال گذشته بانک مرکزی برای مدیریت و ساماندهی این موسسات، موسسات اعتباری غیرمجاز همچنان در اقتصاد ایران به عنوان یک معضل جدی حضور دارند و هر از چندی مشکلات آنها به تناوب در روند ساماندهی بروز می کند.

اقدامات بانک مرکزی برای ساماندهی موسسات غیرمجاز

نخستین قدم بانک مرکزی برای ساماندهی این موسسات فاقد مجوز در بازار پولی کشور، انحلال موسسه میزان و سپردن مسئولیت پاسخگویی به سپرده گذاران و پرسنل این موسسه به بانک صادرات بود. سپس نوبت به تعاونی اعتباری ثامن الحجج رسید که مدت ها به تذکرات و مکاتبات بانک مرکزی بی توجه بود و بانک مرکزی مسئولیت آن را به بانک پارسیان سپرد تا سپرده گذاران آن بتوانند با انتقال حساب های خود به بانک پارسیان وجوه خود را دریافت کنند.

این موسسات که با اسامی و عناوین عمدتا مذهبی اجازه فعالیت پیدا کردند، نه تنها در زمینه جذب سپرده که در اعطای تسهیلات و افتتاح شعب نیز از شبکه بانکی در سال های اخیر سبقت گرفتند و با ارائه نرخ سود بالا و جذاب توانستند سپرده های مردم را جذب کرده و حتی جمع کثیری از سپرده گذاران بانک های مجاز را نیز به سمت خود گسیل کنند.

این در حالی بود که اعطای این سودهای نجومی از سوی این موسسات، باعث افزایش گرایش به سپرده گذاری مشتریان در این موسسات و به هم خوردن نظم بازار پولی کشور شد و حتی بانک های دولتی و خصوصی دارای مجوز را نیز به سمت افزایش سود سوق داد.

داستان موسسه کاسپین از کجا شروع شد

موسسه کاسپین اسفندماه سال گذشته با تجمیع تعاونی های فرشتگان، الزهرا مشهد، حسنات اصفهان، دامداران و کشاورزان کرمانشاه، بدر توس مشهد، پیوند، امیر جلین گرگان و عام کشاورزان مازندران تشکیل شد و با دریافت مجوز از بانک مرکزی فعالیت رسمی خود در بازار پول را آغاز کرد و مسئولیت حساب ها و تعهدات تمامی تعاونی های تشکیل دهنده خود را که باید منحل می شدند بر عهده گرفت.

این در حالی بود که چندی پیش دادستان تهران از بدهی های تعاونی فرشتگان به عنوان یکی از زیرمجموعه های این موسسه و پیگیری های قضایی در رابطه با مدیران این تعاونی خبر داد و اعلام کرد که فرشتگان طی سال های اخیر حدود ۸۰۰۰ میلیارد تومان منابع جذب کرده و اکنون تا ۴۰۰۰ میلیارد تومان بدهی دارد.

به گزارش ایسنا، این خبر برای مشتریان فرشتگان و البته کاسپین تکان دهنده بود و به فاصله ای کوتاه با انتشار بیانیه ای از سوی موسسه کاسپین و همین طور بانک مرکزی همراه شد. موسسه کاسپین اعلام کرد که از تاریخ هفتم آذرماه کلیه سپرده گذاران تعاونی اعتبار فرشتگان می توانند به هر یک از شعب که مایل هستند مراجعه و نسبت به انتقال سپرده های خود به کاسپین اقدام کرده و دفترچه های جدید مربوط به موسسه را دریافت کنند.

همچنین بانک مرکزی اعلام کرد که کاسپین دارای مجوز از بانک مرکزی بوده و با انحلال تعدادی از تعاونی ها از جمله فرشتگان تشکیل شده، بنابراین هیات مدیره این موسسه موظف است در چارچوب قوانین و مقررات، کلیه دارایی ها و بدهی های این تعاونی را به موسسه کاسپین انتقال داده و حافظ منافع سپرده گذاران باشد.کاسپین نیز این موضوع را پذیرفت و همان روز اعلام کرد که تمام اموال و دارایی های فرشتگان به موسسه اعتباری کاسپین منتقل می شود، بنابراین سپرده گذاران و مشتریان نگران نباشند.

با گذشت بیش از ۴۰ روز از این ماجرا، اما سپرده گذاران فرشتگان و کاسپین مقابل دفتر مرکزی این موسسه تجمع کرده و گله هایی را در رابطه با مسیر پر فراز و نشیب رسیدگی به شرایط خود مطرح کردند و گفتند که باوجود انحلال تعاونی فرشتگان به عنوان بزرگ ترین عضو مجموعه کاسپین و تشکیل هیأت تصفیه این تعاونی، تنها فعالیت های انجام شده محدود به تعویض تابلوهای شعب به نام کاسپین بوده است.

بانک مرکزی نیز در واکنش به این تجمع، در تازه ترین اطلاعیه خود بار دیگر موضوع تعیین تکلیف سپرده گذاران کاسپین را به مدیران این موسسه گوشزد کرده و با اعلام چند شماره تماس برای پیگیری سپرده گذاران به آنها اطمینان خاطر داده که این موسسه دارای مجوز از بانک مرکزی بوده و مدیرعامل و اعضای هیات مدیره این موسسه موظفند اقدامات لازم را برای رضایت مشتریان انجام داده و به اطلاع عموم برسانند.

موسسه کاسپین پول سپرد ه گذاران را بلوکه کرده است؟

این در حالی است که سپرده گذاران موسسه کاسپین انتظار بیشتری از بانک مرکزی دارند و نقش بیشتری را از مقام ناظر پولی کشور در رابطه با پیگیری سپرده های خود می طلبند. یکی از سپرده گذاران موسسه کاسپین در این تجمع به ایلنا می گوید: موسسه اعتباری کاسپین به بهانه ادغام و حسابرسی، پول سپرد ه گذاران را بلوکه کرده است.

او با انتقاد از رفتار مسئولان موسسه کاسپین با سپرده گذاران ادامه می دهد: در تجمع 200 نفره مقابل دفتر مرکزی این موسسه در خیابان علامه، مدیرعامل موسسه کاسپین صحبت های تکراری در خصوص ادغام دو موسسه ایراد کرد و گفت که ممکن است از یک هفته تا چند ماه پرداخت ها طول بکشد. از دو ماه گذشته تاکنون این موسسه به بهانه حسابرسی و ادغام موسسه فرشتگان در کاسپین به سپرده گذاران خود اجازه برداشت پول نمی دهد، در حالی که مشتریان به پول خود احتیاج دارند و این موضوعات ارتباطی به مشتری ندارد.

سپرده گذار دیگری به فارس گفته است: ماه هاست مسئولان این موسسه وعده آینده را می دهند اما هیچ خبری از بازپرداخت سپرده ها نیست. این تجمع به دلیل انتشار اطلاعیه دیروز بوده که نشان می داد فعلا این موسسه قصد بازپرداخت سپرده های ما را ندارد.

سخن پایانی

درخـواسـت اصــلــی سپرده گذاران از بانک مرکزی و مسئولان موسسه کاسپین این است که سپرده هایشان را یکباره برگردانند ولی به نظر می رسد به ظاهر این امر برای موسسه کاسپین مقدور نیست. مشکل اینجاست که با افزایش مراجعه سپرده گذاران به شعب کاسپین امکان پرداخت یکباره سپرده ها به مشتریان وجود ندارد و مسئولان این موسسه تصمیم گرفته اند با اعمال محدودیت نسبت به بازپرداخت سپرده های مردم اقدام کنند.

همه اینها در حالی است که ایران در آستانه یک سالگی برجام به سختی به دنبال ترمیم اعتماد جهانی نسبت به ساختار بانکی و شبکه پولی خود است و تلاش می کند تا جای خود را در مراودات مالی بین المللی باز کرده و پای بانک های مهم و بزرگ جهان را به نظام بانکی خود باز کند، اما بروز چنین اختلال هایی مثل تجمع سپرده گذاران موسسه کاسپین، می تواند این روند را با کندی مواجه ساخته و برقراری ارتباط با شبکه بانکی جهانی را بیش از پیش با مشکل روبه رو کند.

ارتباط با نویسنده: forsat.valipour@gmail.com