قرار گرفتن واردات در مسیرهای قانونی

ورود پی‌در‌پی هیات‌های تجاری-اقتصادی و امضای توافقنامه‌ها جدا از اینکه فعالان اقتصادی و بازرگانان را خوشحال کرد، اما برخی هم در میان این همهمه شادی، نگرانی از واردات بی‌رویه را مطرح کردند.هجمه‌ای که پیش از شروع فصل نوی اقتصاد ایران از سوی کسانی شروع شد که واردات به مذاق‌شان خوش نیامد.آنها از این نگران بودند که تحولات اقتصادی، دولت را به یک واردکننده عمده تبدیل کند، نگرانی که دولت سریعا به آن واکنش نشان داد و اطمینان داد هرگز چنین اتفاقی نخواهد افتاد.البته این نگاه در حالی مطرح می‌شد که در سال‌های گذشته و در دوران تحریم‌ها بسیاری از فعالان حوزه‌های تولیدی و بازرگانی به واردات بی‌رویه انتقاد داشتند و بیشتر از آن معترض بودند که بخش اعظم واردات از طریق قاچاق صورت می‌گیرد حالا این سوال مطرح می‌شود با دگرگونی رابطه اقتصادی ایران با جهان، واردات دچار چه تغییر و تحولاتی خواهد شد.

عضو هیات‌مدیره فدراسیون واردات ایران اثر این تغییر را دارای اثرات مثبت می‌داند. محمدرضا بوترابی معتقد است تولیدکنندگان نباید ترسی از واردات داشته باشند. او به «فرصت امروز» می‌گوید: کسانی از این مسئله نگران خواهند شد که واردات بی‌کیفیت دارند. چون در هر حال با ورود نمایندگی‌های مجاز، واردات از اروپا بیشتر خواهد شد و این می‌تواند کار را برای واردکنندگان کالاهای تقلبی و بی‌کیفیت سخت کند. به گفته بوترابی، واردات جدید می‌تواند برای تولید‌کنندگان داخلی در ایجاد رقابت و ارتقای کیفیت کمک‌کننده باشد.

قیمت مناسب این کالا‌ها که توسط نمایندگی‌های مجاز وارد می‌شود مولفه دیگری است که بوترابی به آن اشاره می‌کند. او می‌گوید: از آنجا که اروپا به بازار ایران نیاز دارد این کالا با قیمتی پایین‌تر از قیمت تولید‌کننده دربازار ایران عرضه خواهد شد. به گفته این عضو هیات‌مدیره فدراسیون واردات، این مسئله می‌تواند برای واردکنندگان محصولات تقلبی و بی‌کیفیت نگران‌کننده باشد چون در حال حاضر کالاهای‌شان را با بیش از دو‌برابر قیمت و به‌نام کالای اصل در بازار عرضه می‌کنند.

محمدرضا بوترابی می‌گوید: وقتی واردات از نمایندگی‌های رسمی انجام نشود، هر کسی به خودش اجازه می‌دهد از هر جایی که برایش منفعت‌هایی دارد، واردات انجام دهد و بازار به همین شکلی می‌شود که در سال‌های گذشته و با وجود تحریم‌ها دیدید. بوترابی معتقد است، با اجرایی شدن برجام و با حضور نمایندگی‌ها بازار واردات سر و سامان خواهد یافت. یک کارشناس حوزه بازرگانی معتقد است فارغ از تحولی که در این بخش صورت خواهد گرفت و شاهد قرار گرفتن واردات در مسیری واقعی‌تر خواهیم بود، نیاز به واردات است.

پرویز حسابی به «فرصت امروز» می‌گوید: برخی از کسانی که از واردات نگران هستند، تولید‌کننده هستند که به نظر من آنها خودشان هم به برخی واردات به‌خصوص مواداولیه نیاز دارند. این دانش‌آموخته اقتصاد اما به نکته دیگری هم اشاره می‌کند. او می‌گوید: تجارت در دنیا پایاپای است و تا کالایی از یک کشور وارد نکنید کالایی از شما نمی‌خرند، پس ما علاوه بر نیاز برای واردات اجبار هم داریم. وی اظهارنظرهای نگران‌کننده در خصوص واردات را با اجرایی شدن برجام، غیر‌حرفه‌ای و عبث می‌داند و معتقد است این افراد نمی‌دانند اقتصاد کشور در چه وضعیتی است و نیازهای ضروری‌اش کدام است.

حسابی در خصوص واردات بی‌کیفیت که در سال‌های گذشته مطرح بوده، می‌گوید: به نظر من این کار کسانی است که وجدان کاری ندارند و چیزی که ما به آن نیاز داریم برنامه‌ریزی هدفمند برای چگونگی واردات است. چرا‌که به آن الزام داریم.او می‌گوید: به نظر من واردات بی‌کیفیت به معضل فساد در اقتصاد ایران مرتبط است و می‌دانم که کار برای تحول ساختار اقتصادی در کشور ما آسان انجام نمی‌شود چون موانع و مشکلات زیادی از سوی لایه‌های فساد وجود دارد که سنگ‌اندازی کرده و خواهند کرد.

به گفته وی شایعات و اخبار منفی که با باز شدن درهای اقتصاد ایران به جهان منتشر می‌شود سودجویانه است و برخی هم به علت عدم آگاهی به آن دامن می‌زنند به همین دلیل، کسانی که می‌خواهند در مسیری سالم قرار گرفته و کار کنند، سخت است. فاطمه قنبرپور، عضو هیات نمایندگان اتاق ارومیه معتقد است اجرایی شدن برجام منجر به اصلاح وضعیت نامطلوب واردات خواهد شد. به گفته او، باز شدن سوئیفت خریدار را به فروشنده نزدیک کرده است، مسئله‌ای که در زمان تحریم‌ها پای واردکنندگان را به کشورهای واسطه مانند ترکیه، امارات، چین و... . باز کرد.

این زن فعال اقتصادی به چالش‌های واردات در دوران تحریم اشاره کرده و می‌گوید: پروسه خرید از طریق این کشورها 15 تا 20 روز طول می‌کشید و در همین فاصله هم با نوسانات نرخ ارز، شرایط بازارو... روبه‌رو بودیم. به گفته قنبرپور، امروز وارد‌کننده به بازار دسترسی دارد و برای خرید ناچار نیست 5/8 ‌درصد کارمزد بانکی پرداخت کند. او می‌گوید: به هر حال تولید‌کننده هم نگرانی‌هایی خواهد داشت، اما همه منتظر برداشتن تحریم‌ها بودیم و باید برای تغییرات جدید خودمان را آماده کنیم.

به گفته این وارد‌کننده و صادرکننده تا پیش از این واردات به برخی مبادی ورودی، از جمله مناطق آزاد، روستاهای مرزی در داخل و خارج می‌آمد و آنجا برچسب می‌خورد و در بازار داخل توزیع می‌شد. قنبرپور می‌گوید: در حال حاضر این امکان فراهم شده که واردات با قیمت مناسب و به طور قانونی انجام شود و جایی برای واردات بی‌حساب وکتاب نخواهد بود.

در حالی که در سال‌های تحریم واردات پوشاک، محصولات غذایی، بهداشتی و آرایشی و... همه دچار افت کیفیت می‌شدند. رئیس کمیسیون بازرگانی و حمل‌و‌نقل اتاق ارومیه ادامه می‌دهد: واردات در پسا برجام از طریق نمایندگی‌ها انجام خواهد شد و جای واردات بی‌کیفیت را خواهد گرفت. مصرف‌کننده حق دارد کالا با کیفیت دلخواهش را انتخاب کند. مصرف‌کننده ایرانی محکوم به استفاده از کالای بی‌کیفیت نیست.

به گزارش «فرصت امروز»، نگرانی‌ها از واردات پیش از اجرایی شدن برجام مطرح بود؛ نگرانی که شاید بخشی از آنها بجا و به دلیل آوار واردات بی‌رویه و بی‌کیفیت بر بازار ایران در یک دهه گذشته بود. اما با اجرایی شدن برجام و با نگاهی که بخش خصوصی در برقراری روابط تجاری و مناسبات اقتصادی با کشورهای اروپایی و توسعه‌یافته و در واقع شرکای قدیمی‌اش دارد، همچنین با نگاهی که دولت در واردات وعده داده است انتظار می‌رود نوع واردات تغییر یابد، اما باید منتظر ماند و دید مسیر رسمی و قانونی واردات چقدر زورش می‌رسد تا کالاهایی با کیفیت و قیمت مناسب و متناسب با نیاز داخلی را به بازار کشور هدایت کند.

ارتباط با نویسنده: minoo.galeh@gmail.com