قاچاق؛ بلای جان برند‌های ایرانی

بازار تلفن همراه همیشه یکی از پرازدحام‌ترین بازارهای کشور ما بوده و هست؛ حتی روزهایی که تحریم‌ها و افزایش نرخ ارز به اوج خود رسیده بود و تاثیر زیادی روی افزایش قیمت محصولات این بازار داشت. با توجه به درآمدزایی بالای این بخش، بازاری جذاب برای سرمایه‌گذاران به حساب می‌آید و افراد حقیقی و حقوقی زیادی در واردات این دستگاه‌ها فعال هستند. از طرف دیگر حدود هشت سال است که برندهایی با شعار «تولیدملی» پا به عرصه بازار تلفن همراه کشور گذاشته‌اند اما متاسفانه به دلایل مختلفی نتوانستند سهم زیادی از بازار کشور را تصاحب کنند و در حال حاضر با سهم ناچیز یک‌‌درصدی در بازار حضور دارند.

اما طبق آمارهای اعلامی گمرک، 90‌درصد گوشی‌های موجود در بازار از مبادی غیر‌قانونی وارد کشور می‌شوند که به گفته کارشناسان آسیب‌های زیادی را به فعالان این بخش به‌ویژه تولیدکنندگان داخلی وارد می‌کند. حدود دو هفته گذشته بود که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، از اجرای دوباره طرح رجیستری گوشی‌های موبایل در مهر ماه خبر داد. علیرضا گلستانی‌زاده، معاون برنامه‌ریزی، نظارت و هماهنگی اقتصادی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: «با اجرای ثبت سریال در رگولاتوری، اگر موبایل غیر‌قانونی وارد شد، اجازه فعال کردن سیم کارت روی آن داده نمی‌شود و اپراتورهای تلفن همراه به دستگاه‌های تلفن همراهی که به‌صورت غیر‌قانونی وارد کشور شده باشند، خدمات ارائه نخواهند داد.»

این در حالی است که طرح ثبت سریال یا همان رجیستری کردن گوشی‌های موبایل، چند سال پیش در کشور اجرا و تنها پس از گذشت چند ماه با شکست روبه‌رو شد. هاشم سعیدی‌کیا، کارشناس و فعال بازار تلفن همراه درباره نقش رجیستری کردن گوشی‌های وارداتی بر تولیدکنندگان ایرانی به «فرصت امروز» گفت: طی سال‌های گذشته قاچاق گوشی، هم بر واردکنندگان قانونی و هم بر تولیدکنندگان داخلی این محصولات آسیب‌های جدی وارد کرده است. وی افزود: گوشی‌هایی که از مبادی غیرقانونی وارد کشور می‌شوند با توجه به اینکه تعرفه‌های گمرک را دور می‌زنند قیمت پایینی در مقابل قانونی‌ها دارند و مصرف‌کنندگان نیز جذب این گوشی‌ها می‌شوند. 

این کارشناس ادامه داد: از طرف دیگر وقتی مصرف‌کننده می‌بیند که مدل برند‌های مطرح جهان با برند‌های ایرانی در یک سطح و حتی گاهی پایین‌تر است ترجیح می‌دهند از مدل‌های خارجی استفاده کنند که یکی از بزرگ‌ترین علت‌های شکست داخلی‌ها در برابر خارجی‌ها به حساب می‌آید.  سعیدی‌کیا با استقبال از طرح دوباره رجیستری کردن تلفن‌های همراه گفت: درست است که چند سال گذشته این طرح با شکست مواجه شد، اما این مسئله تجربیات زیادی را عاید مسئولان کرده و می‌تواند اجرای دوباره آن را با موفقیت روبه‌رو کند.

از طرف دیگر رئیس انجمن فروشندگان سیم‌کارت، گوشی تلفن همراه و لوازم جانبی، اجرای طرح رجیستری کردن گوشی‌های همراه را چندان موثر در حمایت از برند‌های ایرانی نمی‌داند و عوامل دیگری را عامل موفقیت گوشی‌های ایرانی در بازار عنوان می‌کند. افشار فروتن لاریجانی در این باره به «فرصت امروز» گفت: تعرفه‌های مناسب و کنترل واردات، مهم‌ترین عامل برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی است و سیاست‌های درست در این زمینه می‌تواند سهم برند‌های ایرانی را در بازار افزایش دهد. وی افزود: چند سال گذشته تعرفه واردات گوشی تلفن همراه به بهانه حمایت از تولید داخل، از 4‌درصد به 60‌درصد رسید و این درحالی بود که در آن موقع تولیدکنندگان ایرانی چندان فعالیتی نداشتند اما باتوجه به افزایش فعالیت برندهای ایرانی، بحث تعرفه‌های واردات می‌تواند بیشترین تاثیر را بر فروش محصولات ایرانی بگذارد. وی افزود: میزان تعرفه‌ها باید باتوجه به حجم تولیدات داخلی و به‌صورت پلکانی افزایش داشته باشد یعنی هرچه تولیدات ما بیشتر می‌شود تعرفه‌های واردات نیز افزایش یابد.

فروتن لاریجانی با اشاره به اینکه هزینه واردات قانونی نباید بیشتر از 10‌درصد باشد گفت: ما باید تسهیلات دیگری مثل معافیت‌های مالیاتی را برای تولیدکنندگان داخلی قائل شویم تا هم واردکنندگانی که به‌صورت قانونی کالاهای خود را به کشور می‌آورند فشار زیادی را متحمل نشوند و هم تولیدکنندگان ما آسیب نبینند.

رئیس انجمن فروشندگان سیم‌کارت، گوشی تلفن همراه و لوازم جانبی اظهار کرد: مردم نباید احساس کنند که تولیدات داخلی به آنها تحمیل می‌شود بلکه باید طوری فرهنگ‌سازی کنیم که خریداران اطمینان داشته باشند که گوشی داخلی هیچ تفاوتی با نمونه‌های خارجی ندارند ضمن اینکه دارای قیمت پایین‌تری هستند و هم خدمات بهتری را ارائه می‌دهند و ازطرفی مردم باید بدانند که با خرید کالای ایرانی به اقتصاد کشور کمک خواهد شد. وی با اشاره به اینکه مدل‌های ایرانی باید مطابق با فناوری‌های روز وارد بازار شوند اظهار کرد: ما باید بر کیفیت تولیدات خود توجه زیادی نشان دهیم و تولیدکنندگان ما نباید کیفیت محصولات خود را فدای ارزان بودن آنها کنند.