درست همان زمانی که تصمیم میگیرید سرمایه خود را در کسبوکاری سرمایهگذاری کنید نخستین و مهمترین گام را برای حضور در باشگاه سرمایهگذاران برداشتهاید اما آنچه میتواند موفقیت و شکست شما در یک سرمایهگذاری را رقم بزند نوع رفتار شما در بازار است. سنجش، تصمیمگیری، اجرا و ارائه واکنشهای درست و منطقی در شرایط حساس مدل رفتاری هر فرد در جریان سرمایهگذاری را شکل میدهد که قابل ارتقا و بازیابی است. دراین مطلب قصد و نیت آن را نداریم که به تحلیل و بررسی مدلهای رفتاری در جریان سرمایهگذاری بپردازیم (که هرچند انجام چنین بررسی و تحلیلی خالی از لطف نیست) بلکه میخواهیم درسهایی عملی از شرایط و مدلهای رفتاری حضور در بازار را به زبانی ساده برایتان ارائه دهیم که برای بسیاری از سرمایهگذاران مبتدی ناشناخته است.
***
درس 1: تنوع در سرمایهگذاری
شاید مهمترین اصلی که سرمایهگذاران بهویژه برای کاهش ریسک عملیاتی در کسبوکار خود باید به آن توجه کنند رعایت اصل تنوع است. این عامل مهم همواره بهعنوان یک اصل اساسی در بازرگانی تجارت و فعالیت در بازار سهام پذیرفته شده است اما در بحت تولید و کسبوکار کمتر مورد توجه قرار میگیرد. تصور کنید بهعنوان یک شرکت کوچک فعالیت خود را در یکی از زمینههای کسبوکاری آغاز میکنید، زمانیکه تنوع سبد محصولات ارائه شده به قدر کفایت باشد عموما مشتریان بیشتری خواهید داشت، علاوهبراین مشتریان شما کمتر به درد سر خواهند افتاد چراکه شما پکیجی از خدمات مورد نیازش را ارائه میکنید و همین امر میتواند برای شما یک مزیت نسبی ایجاد کند.
از سوی دیگر این عامل سبب میشود تا براساس کیفیت بازارهای مختلف سرمایه شما در دورههای مختلفی بازگشت داشته باشد و یک جریان متناوب در بازگشت سرمایه و سودآوری کسبوکارتان اتفاق خواهد افتاد که گردش سرمایه شما را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار خواهد داد.
درس 2: از ابزار ترکیب استفاده کنید
ترکیب بهترین دوست شما برای سرمایهگذاری است. مادامی که پول خود را به کار نیندازید هرگز سودی کسب نخواهید کرد. بسیاری از افراد تمایل دارند بهصورت فردی همه جوانب کار را مهیا کنند و سپس در مسیر پر پیچ و خم سرمایهگذاری وارد شوند. اما باید توجه داشته باشید که ترکیب و جوینت شدن با دیگر فعالان بازار یکی از راههایی است که بیشترین منافع را برای شما به ارمغان خواهد آورد. استفاده از تجارب کسبوکاری دیگران، شناخت بهتر عوامل بازار، ارتباط موثر با تامینکنندگان و مشتریان در گام صرفهجویی در هزینههای بازاریابی و تبلیغات و... از مزایایی است که این شیوه در اختیار شما قرار میدهد. این امر موجب حرکت آسانسوری شما در دنیای سرمایهگذاری و کسبوکار خواهد شد.از این رو چند مرحله مهم و تاثیرگذار که میتواندکسبوکار شما را در همان سال اول فلج کند به یک باره حذف خواهد شد.
درس 3: شروع به سرمایهگذاری اولیه در نخستین فرصت
زمانی که شما در رابطه با سرمایهگذاری در یک بازار همه چیز را میدانید درست همان زمانی است که هیچ سودی نصیبتان نخواهد شد. فرآیند سودآوری زمانی آغاز میشود که شما دست به کار شده باشید. روی کاغذ هیچگاه نمیتوانید برنده باشید. برندههای واقعی کسانی هستند که زودتر وارد بازار شدهاند. زمانسنجی برای ورود به فرآیند سرمایهگذاری اصل بسیار مهمی است. اهمیت این نکته زمانی بیشتر آشکار میشود که شما بخواهید در بازار سهام سرمایهگذاری کنید. در این نوع بازارها همه چیز سیال است و متغیرها با سرعت بیشتری تغییر میکند بنابراین درست همان زمانی که شما برای فکر کردن جهت تصمیمگیری برای ورود به بازار صرف میکنید این فرصت را به دیگران میدهید که سود مورد نظر را از بازار کسب کنند.
درس 4: اجتناب از روندهای عمومی سرمایهگذاری
حتما زیاد شنیدهاید که سرمایهگذاری در فلان بازار خوب است یا الان بازار روی دور است یا.... جملاتی از این دست که سعی در حرکت دادن جریان سرمایهگذاری در اقتصاد را دارد در بسیاری از مواقع موفق به این کار میشود. افراد عموما بدون توجه به تحلیلهای واقعی و علمی و براساس همین مفروضات شنیداری عمل میکنند. روندهای عمومی بازار گاهی افراد حرفهای را نیز تحت تاثیر قرار میدهد اما واقعیت این است که نقشه راه سرمایهگذاری هیچگاه در کوتاهمدت
تعیین نمیشود.
درس 5: اجازه ندهید رکود بازار بر شما تاثیرگذار باشد
در شرایط رکودی مهمترین اتفاقی که ممکن است برای یک سرمایهگذار رخ دهد دلسردی از شرایط موجود است. معمولا در شرایطی که اقتصاد در رکود است سرمایهگذاران به دنبال فرصتهایی برای سودآوری در بازه زمانی کوتاهمدت هستند چراکه همه چیز در چنین شرایطی بدون تحرک باقی مانده و اصطلاحا بازار منجمد شده است. در این شرایط نخستین اولویت برای سرمایهگذاران دلسرد گریزهایی برای کسب سود در کوتاهمدت است که در نتیجه این رفتار زیان جمعی بر بازار مترتب خواهد شد. پایبندی به طرح سرمایهگذاری بلندمدت یکی از اصول اولیه سرمایهگذاری است.
درس 6: هر روز نخستین روز است
«امروز روز اول از بقیه زندگی شماست». سرمایهگذاران حرفهای همواره با این فرض پیش میروند. نگاه به گذشته و ترسیم چشماندازهای آینده برای سرمایهگذاری هرگز به اندازه استفاده از فرصتهای امروز سودمند نخواهد بود. وقتی شما امروز درست عمل کنید برنده بازی خواهید شد چراکه سرمایهگذاری فرآیندی پویاست پس هر روز شما با این چالش جدی مواجهید که امروز چطور میتوانم بهترین عملکرد را داشته باشم.
درس 7: فرصتهای کوچک را از دست ندهید
درست است که داشتن هدف در بلندمدت اصلی اساسی برای سرمایهگذاری است اما نباید فرصتهای محدود و کوچکی را که بازار در اختیار شما قرار میدهد از دست دهید. البته این یک اصل علمی است که شما همواره باید از اهداف بلندمدت خود در فرآیند سرمایهگذاری مراقبت کنید اما سرمایهگذاران حرفهای هیچ فرصتی را برای کسب سود از دست نمیدهند.
کسب سود از این موقعیتهای مقطعی و کوچک نمیتواند یک موفقیت محسوب شود اما دید وسیعتری از بازار را به شما خواهد داد و نشاط لازم را برای ادامه کار فراهم میکند.
درس 8: چه چیزی در ازای چه چیزی؟
خطر ابتلا به نوسانات بالا در فرآیند سرمایهگذاری همواره با یک تلنگر کوچک آغاز میشود. به دست آوردن سود در طول زمان و بهآرامی حاصل میشود اما زیان در کوتاهترین زمان ممکن اتفاق میافتد بنابراین بیش از آنکه متوجه سودآوری در پایان دوره باشید زیان خود را به سرعت حساب کنید تا از سقوط آزاد در دنیای سرمایهگذاری جلوگیری کنید. این یک پرسش اساسی است که باید هر لحظه از خود بپرسید «چه چیزی در ازای چه چیزی؟» زمانی که اقدام به انجام کاری میکنید یا میخواهید تغییری در روند سرمایهگذاری خود به وجود آورید باید همواره بسنجید که تحمل این ریسک برای به دست آوردن چه مقدار سود در آینده است. مقایسه این ارزش مسیر حرکت در بازار را مشخص خواهد کرد.