فعالیت 52فروشگاه زنجیره‌ای با 1400شعبه

شاید تا 20سال قبل در ایران مفهوم فروشگاه‌های زنجیره‌ای در فروشگاه‌های تعاونی مصرف گرد و خاک گرفته و غیرجذابی خلاصه می‌شد که مشتریان اغلب برای دریافت کالاهای کوپنی و خرید کالا به قیمت‌های تعاونی قدم در آنها می‌گذاشتند، ولی امروزه فروشگاه‌های زنجیره‌ای به سمبل زندگی مدرن در ایران تبدیل شده‌اند. ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در دنیا به سبک و سیاق امروزی آن، به اواسط قرن 19میلادی و به کشور آمریکا برمی‌گردد که به تدریج کالاهای عرضه شده در این فروشگاه‌ها از خواروبار و ارزاق به حوزه‌های دیگر تسری پیدا کرد.

در ایران هم نخستین فروشگاه‌ زنجیره‌ای یعنی تعاونی مصرف سپه در سال 1328 تاسیس شد و بعدها فروشگاه‌های کورش، تعاونی مصرف شهر و روستا، رفاه، شهروند و... هم وارد عرصه فعالیت شدند و هم‌اکنون در حالی که پای سرمایه‌گذاران خارجی هم به این عرصه باز شده است، 52 فروشگاه زنجیره‌ای با یک هزار و 400 شعبه در کشور فعال هستند. در حالی که در برخی از کشورهای دنیا 80 تا 90درصد کالاها در فروشگاه‌های زنجیره‌ای عرضه می‌شود، در کشورمان 4 تا 5درصد کالاهای تولید داخل در این فروشگاه‌ها ارائه می‌شود. در این گزارش در گفت‌وگو با علی عوض‌پور، دبیر کل اتاق اصناف ایران به چگونگی تاسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای پرداخته‌ایم.

پیشنهاد بخش خصوصی برای افزایش تعداد شعب

دبیر کل اتاق اصناف ایران با اشاره به اینکه تاسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای ابتدا در تهران آغاز شد و سپس به مراکز استان‌ها تسری یافت و در حال حاضر ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در شهرهای کوچک نیز مورد توجه قرار گرفته است، می‌گوید: طبق آخرین آمار 52فروشگاه زنجیره‌ای از اتاق اصناف مجوز دریافت کرده‌اند و دارای یک هزار و 400شعبه در سطح کشور هستند که این میزان با توجه به جمعیت و مساحت کشورمان از نرم جهانی بسیار پایین‌تر است.

البته در شرایطی که وزارت صنعت، معدن و تجارت و شخص وزیر از ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای حمایت می‌کند، پیشنهاد بخش خصوصی این است که تعداد فروشگاه‌های زنجیره‌ای از یک هزار و 400شعبه به 2هزار و 500شعبه افزایش پیدا کند اما این موضوع هنوز مصوب نشده است. آن‌طور که دبیر کل اتاق اصناف ایران اذعان می‌کند، بیش از 300سرمایه‌گذار تمایل به سرمایه‌گذاری در زمینه تاسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای دارند.

اما سوال این است که چه آینده‌ای پیش روی توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای وجود دارد؟ عوض‌پور در پاسخ به این پرسش می‌گوید: تاسیس فروشگاه‌های زنجیره‌ای یک فرصت خوب سرمایه‌گذاری است و در همین راستا ما به واحدهای صنفی پیشنهاد داده‌ایم که فروشگاه‌های زنجیره‌ای را برای خود ایجاد کنند و صنوف مختلف می‌توانند در این موضوع مشارکت داشته باشند و به ‌انجام رسیدن چنین رسالتی زمینه‌های اشتغال بسیاری را فراهم می‌کند.

افزایش سرمایه‌گذاری به 50هزار میلیارد تومان

اما در حالی که در کشورهای آمریکا و ژاپن بیش از 80درصد و در انگلستان حدود 90درصد خرده‌فروشی از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شود، در کشورمان حدود 4 تا 5درصد خرده‌فروشی از طریق این فروشگاه‌ها صورت می‌گیرد.

عوض‌پور با اشاره به اینکه در دو سال گذشته به سرعت فروشگاه‌های زنجیره‌ای در ایران رشد کرده است، اظهار می‌دارد: اتاق اصناف ایران و مرکز اصناف و بازرگانان وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری یکدیگر برنامه راهبردی توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای را تهیه و تدوین کرده‌اند که در این برنامه، توسعه و نحوه ارائه خدمات فروشگاه‌های زنجیره‌ای مطابق با پیش‌بینی‌های برنامه ششم توسعه مشخص شده است.

وی در ادامه می‌افزاید: پیش‌بینی این است که تا پایان برنامه ششم توسعه حداقل تا 15درصد خرده فروشی از طریق فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام شود و میزان سرمایه‌گذاری در زمینه این فروشگاه‌ها به 50هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند.

4رویکرد برای توسعه

به گفته عوض‌پور، در این راستا چهار رویکرد تشویق سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی، اصلاح و دانش‌بنیان کردن شبکه‌های توزیع، حمایت از تولید داخلی و توسعه صادرات و بهبود فضای کسب‌وکار مدنظر است.دبیر کل اتاق اصناف ایران در عین حال تاکید می‌کند که در برنامه راهبردی توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، موضوع جذب سرمایه‌گذاران خارجی نیز لحاظ شده است و هیچ محدودیتی جهت جذب سرمایه‌گذاری خارجی وجود ندارد، به جز محدودیت‌های خاصی که در اقتصاد مقاومتی و در مورد تاسیس فروشگاه‌هایی که نماد کشور آمریکا هستند، وجود دارد.

تاکید بر حمایت از تولید داخل

این مقام مسئول عنوان می‌کند که تاکید اتاق اصناف ایران بر حمایت از تولید داخلی و عرضه کالاهای داخلی با کیفیت در فروشگاه‌های زنجیره‌ای است، اما در سبد عرضه این فروشگاه‌ها کالاهای خارجی نیز وجود دارد، زیرا تامین تمام نیازهای مردم از طریق تولیدات داخلی مقدور نیست و همچنین برخی از کالاها در کشورمان تولید نمی‌شود. اما از آنجا که برندسازی در مورد تولیدات داخلی مغفول مانده است، برندسازی از دیگر موارد مورد تاکید در توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای است.

عوض‌پور در این رابطه می‌گوید: ایجاد برند برای محصولات داخلی یکی از سیاست‌هایی است که در توسعه فروشگاه‌های زنجیره‌ای دنبال می‌شود و به‌طور کلی فروشگاه زنجیره‌ای بیشتر تمایل دارند که تولیدات داخلی صاحب نام و نشان تجاری را عرضه کنند. این مقام مسئول در مورد این موضوع که تجهیزات مورد نیاز فروشگاه‌های زنجیره‌ای چیست، اظهار می‌دارد: فروشگاه زنجیره‌ای دو نوع است؛ یک‌ نوع فروشگاه‌هایی که کالاهای عمومی توزیع می‌کنند و نوع دیگر فروشگاه‌هایی است که کالاهای خاصی مانند کیف و کفش و وسایل صوتی و تصویری عرضه می‌کنند.

فروشگاه‌های زنجیره‌ای موجود در دنیا به یک شکل و یک دیزاین و با یک کیفیت مشخص کالاها را عرضه می‌کنند و در ایران هم تمام شعب فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قفسه‌بندی و یخچال‌های ویژه این کار، کالا و خدمات خود را ارائه می‌دهند. عوض‌پور با اشاره به این موضوع که نوع تجهیزات مورد استفاده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به سیاست‌گذاری‌های کلی آن فروشگاه مربوط می‌شود، عنوان می‌کند که نوع تجهیزات مورد نیاز در یک فروشگاه زنجیره‌ای بنا به نوع کالاهایی که قرار است عرضه شود، متفاوت است.

در مجموع دبیر کل اتاق اصناف ایران امیدوار است با تشکیل اتحادیه کشوری فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای در اوایل سال آینده، اتفاقات بسیار خوبی در مورد توسعه این فروشگاه‌ها رخ دهد و آنها نقش پررنگ‌تری را در خرده‌فروشی کالاها در سطح کشور ایفا کنند.

ارتباط با نویسنده:elmira.akrami@gmail.com