با عبور از تحریمهای اقتصادی و گشایش دریچههای تجارت بینالمللی، ایران وارد عرصه جدیدی از اقتصاد شده و درصدد است تا گامی اساسی برای رفع مشکلات اقتصادی و خروج از رکود بردارد. نخستین گام برداشته شده در خصوص ورود سرمایهگذار خارجی و انعقاد قراردادهایی در حوزههای مختلف است که میتواند محرکی برای بهبود روابط بینالمللی باشد. اما تحقق این امر و رسیدن به بازده مطلوب مستلزم گذر زمان و مقدماتی برای ورود سرمایهگذاران خارجی است. با این حال خبرهای خوشی از ورود سرمایهها به کشور به گوش میرسد.
سیدحسین سلیمی، رئیس انجمن سرمایهگذاری ایران با اشاره به قراردادهای منعقد شده با شرکت پژو برای نوسازی و قراردادهای ماشینآلات و همچنین قراردادها در بخش معادن گفت: این قراردادها درواقع سرمایهگذاری هستند و قرارداد فروش محسوب نمیشوند. اگر اقتصاد ایران را به یک ماشین تشبیه کنیم، تا زمانیکه چرخدندهها در هم نیفتد ماشین حرکت نمیکند. ما در حال روغنکاری چرخدندههای اقتصاد هستیم و این سرمایهگذاریها و ورود هیأتهای سرمایهگذار به ایران حکم روغن کاری اقتصاد را دارد که بازده آن در کوتاهمدت و در همان روز نخواهد بود بلکه حدود دو یا سه سال طول میکشد تا بازده آن مشخص شود.
این قراردادها مقدمهای برای ورود سرمایهگذاران دیگر کشورها از جمله کره و ژاپن خواهد بود و قطعا این پیشنهادهای سرمایهگذاری ادامهدار خواهد بود بهطوری که ما انتظار داریم تا پنجماه آینده میزان سرمایهگذاریهای خارجی به 20 تا 30 میلیارد دلار هم برسد. در حال حاضر میزان سرمایهگذاریهای خارجی که وزارت دارایی مجوز آن را صادر میکند هم از لحاظ مبلغ و هم از نظر تعداد نسبت به قبل دو برابر شده است.
معدن، صنعتی بکر برای سرمایهگذاری
وی با تأکید برصنایع معدنی جهت سرمایهگذاری خارجی افزود: بخشهای معدنی در ایران بسیار بکر هستند زیرا سرمایهگذاری زیادی در این بخشها صورت نگرفته و کشورهای خارجی نیز بسیار علاقهمند هستند تا در این بخش سرمایهگذاری کنند چراکه به مواد اولیه آن نیاز دارند. وی ادامه داد: در این زمینه جلساتی هم با ایتالیاییها داشتیم که آنها هم بسیار علاقهمند به سرمایهگذاری در بخش معادن هستند. همچنین استرالیاییها نیز اگر بخواهند وارد شوند بیشتر حرفهشان در بخش معادن است.
همچنین کرهایها و ژاپنیها نیز بیشتر علاقهمند به سرمایهگذاری در پتروشیمیها هستند. در هر صورت امکانات سرمایهگذاری در رشتههای مختلف وجود دارد ولی باید توجه داشته باشیم که بعضی از شاخصها نشاندهنده آن است که ما در بعضی بخشها مانند سیمان با مازاد روبهرو هستیم، بنابراین نباید توقع زیادی داشته باشیم که سرمایهگذاریها برای احداث واحدهای جدید باشد. در حال حاضر چند شرکت بزرگ بینالمللی برای خرید واحدهایی، با واحدهای سیمانی در حال مذاکره هستند. در بخش فولاد نیز گویا مذاکراتی در حال انجام است.
مزیت نسبی صنعت سیمان
رئیس انجمن سرمایهگذاری ایران با اشاره به قیمت تمام شده پایین محصولات ایرانی افزود: طی دو ماه جاری باید فرصت مذاکرات نهایی و جزییات را بدهیم ولی از ابتدای سال آینده شاهد ورود ماشینآلات یا سرمایههای خارجی به کشور خواهیم بود. همچنین بسیاری از کشورها با خرید کالاهایی که در کشور با مازاد مواجه هستیم و صادر کردن آن به سایر کشورها برای سرمایهگذاران خارجی به نوعی مشوق خواهند بود زیرا قیمت تمام شده محصولات ما بسیار کمتر از کشورهای دیگر است.
بهعنوان مثال در بخش سیمان که محصولات از کیفیت بالایی هم برخوردار هستند. در بخش کاشی و سرامیک و لوازم بهداشتی نیز با مازاد روبهرو هستیم که سرمایهگذاران خارجی به جای اینکه از بخشهای دور دست این محصولات را بخرند، میتوانند آنها را از ایران خریداری کنند.
نیاز به سرمایهگذاری در بخش توریسم و هتلداری
سلیمی با تأکید بر بخش توریسم و هتلداری گفت: یکی از نقاط مهم دیگری که به سرمایهگذاری نیاز دارد بخش توریسم و هتلداری است. ما با کمبود هتل مواجه هستیم و نیاز شدیدی به هتل داریم ولی با وجود این ریسک، ما سرمایهگذاران خارجی را تشویق میکنیم تا وارد ایران شوند چنانچه هواپیماها نیز قراردادهایشان را بستند ولی هنوز در بخش هتل داری کمبود داریم و به دنبال سرمایهگذار برای هتل نیز هستیم.
گرچه هنوز شاهد ورود هتلهای بزرگی همچون هتل هیلتون و هتل شرایتون که حدود 2000 تا 3000 شعبه در سطح بینالملل دارند نبودهایم، اما فرودگاه امام خمینی با یک شرکت سرمایهگذاری قرارداد بسته و دو هتل را اجاره کرده است.
مشارکت سرمایهگذاران خارجی
وی با اشاره به اینکه سرمایهها به خودی خود به سمت صنایع میروند، افزود: اینکه سرمایهها به سمت صنایع بروند دو حالت دارد که در هر صورت نیاز به مهندسی دارد؛ یک حالت اینکه ما کالایی داریم و سرمایهگذار خارجی آن کالا را از ما میخرد و به کشورهای دیگر صادر میکند که این نوعی مشارکت است. در واقع سرمایهگذاران خارجی مشارکت میکنند و کالایی را که با مازاد روبهرو است و نمیتوانیم صادر کنیم به کشورهای دیگر میبرند زیرا آنها ارتباطات بینالمللی قوی دارند.
همچنین شرکتهای بزرگ توزیع بینالمللی دارند و میتوانند وارد ایران شوند و محصولاتی مانند سیمان را خریداری کنند و به کشورهای دیگر صادر کنند. ما 70 میلیون تن سیمان داریم درحالیکه تنها 30 میلیون تن مصرف داریم بنابراین سرمایهگذاران میتوانند سیمان را بخرند و به کشورهای دیگر ببرند زیرا محصولاتی همچون سیمان، لوازم بهداشتی و کاشی و سرامیک ما، هم از نظر قیمتی و هم کیفیتی در جایگاه خوبی قرار دارد.
از طرفی عدهای از افراد نیز فروشنده جنس به ایران بودند مثلاً کالایی با برند خوب و کیفیت خوب دارند که وارد ایران میکردند اما به دلیل تحریمها این کار متوقف شده بود. بنابراین مواد شیمیایی و مواد واسطهای را که مورد نیاز ایران بود توانستند به ایران صادر کنند که این هم نوعی مبادله و خریدوفروش بود، چرا که تجارت بینالملل باید دو طرفه باشد و اینکه تنها ما صادرکننده باشیم با مفهوم تجارت بینالملل در تضاد خواهد بود و باید الزاما مواردی هم ما از آنها خریداری کنیم.
ارتباط با نویسنده: M_farazmand_66@yahoo. com