چند سالی است که جنبوجوشهایی در فضای ساخت و تولید انواع تجهیزات کامپیوتری و مخابراتی در کشور به وجود آمده و این امید وجود دارد که با رفع تحریمها روند تولید این تجهیزات سیر صعودی به خود بگیرد. چندی پیش شورای برنامهریزی برنامه ششم توسعه کشور در وزارت ارتباطات، برنامههای پیشنهادی خود را برای حمایت بیشتر از ساخت و تولید این تجهیزات در برنامه ششم توسعه ارائه کرد. شورای برنامهریزی برنامه ششم توسعه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در تدوین نظام برنامه ششم در بخشICT، رویکرد برنامهریزی مدنظر را در سه محور خدمات، تجارت و ساخت و تولید پیشنهاد داد.
در بند دوم این دستور جلسه با اشاره به نبود یک تعریف جامع از بخش ارتباطات و فناوری اطلاعات، رویکرد برنامهریزی برای کل بخش ICT با تعریف سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه (OECD) مشتمل بر سه حوزه خدمات، تجارت و ساخت و تولید بهعنوان مدل مرجع در تدوین این برنامه انتخاب شد. براین اساس در بخش صنایع ساخت و تولیدICT، ساخت و تولید تجهیزات پایهای مانند برد و مولفههای الکترونیکی، ساخت و تولید تجهیزات شبکه، فیبرنوری، هاب و سوییچ و نیز ساخت و تولید تجهیزات انتهایی مانند کامپیوترها، تجهیزات کامپیوتری، تلفن همراه و تلفن ثابت و همچنین ساخت و تولید تجهیزات جانبی مانند داکت بهعنوان اهداف این برنامه، تدوین شد. در بخش تجارت ICT نیز خریدوفروش تجهیزات شبکهای، تجهیزات پایهای، تجهیزات نقاط انتهایی (سمت مشتری) و نرمافزار و تجهیزات جانبی مدنظر قرار گرفت. همچنین در بخش خدمات ICT پیشنویس اهداف اولیه برنامه ششم توسعه، بر تولید نرمافزارهای کاربردی، محتوایی و تخصصی، خدمات مخابراتی با سیم و بدون سیم، خدمات ماهوارهای، خدمات مشاورهای و نیز فعالیتهای خدمات کامپیوتری، میزبانی وب و پورتال و تعمیرات تجهیزات تاکید دارد.
مـــرتضی میــرصالحی، تولیدکننده بردهای الکترونیکی درباره برنامهریزیهای صورت گرفته برای حمایت از تولید داخلی به «فرصت امروز» گفت: در حال حاضر وضعیت بخش تولید بسیار آشفته و بیشتر از همیشه نیازمند حمایت است. وی افزود: اگر مدیریتها و حمایتهای لازم از این بخش صورت نگیرد یقینا در دوران پساتحریم آسیبهای جدیتری بر تولیدکنندگان وارد میشود. این تولیدکننده مدارات کامپیوتری با اشاره به تاثیر تحریمها بر کیفیت محصولات ایرانی گفت: متاسفانه تحریمها توانستند تاثیر منفی روی محصولات تولیدی ما بگذارند گرچه ما از همه توان خود استفاده کردیم تا از پایین آمدن کیفیت در محصولات خود جلوگیری کنیم، اما واقعیت این است که پس از وقوع تحریمها ما نمیتوانستیم مواد اولیه مورد نیاز را از کشورهای اروپایی وارد کنیم و وادار به واردات از کشورهایی همچون چین و کره شدیم.
میـــرصـــالحی دربــاره بــرنــامههای پیشنهادی شورای برنامهریزی ششم توسعه اظهار کرد: تا به حال خبرهای زیادی از حمایت از تولید داخلی منتشر شده اما متاسفانه تعداد کمی از آنها به واقعیت نزدیک شد. وی افزود: امیدواریم پس از لغو تحریمها حمایتها از بخش تولید بیشتر شود چون اگر این اتفاق نیفتد بخشخصوصی فعال در این بخش حتما از پای در میآید.
پساتحریم؛ خوب یا بد؟
این درحالی است که برخی کارشناسان دوران پساتحریم را نقطهای بسیار حساس برای بخش تولید عنوان میکنند و معتقدند، اگر در این دوران حمایتهای مناسب از بخشخصوصی و تولیدکنندگان شود میتوانیم افق روشنی برای صنعت ارتباطات و دیجیتال کشور پیشبینی کنیم اما در غیراینصورت با واردات بیرویه ضربه سنگین بر پیکر بخش تولیدی کشور وارد میشود.
علی شیرازی، کارشناس فناوری اطلاعات درباره برنامههای پیشنهادی شورای برنامهریزی برنامه ششم توسعه به «فرصت امروز» گفت: طبق آمارهای رسمی تولیدات داخلی در حوزه ارتباطات سهم اندکی از بازار را تصاحب کردهاند و گفته میشود سهم گوشیهای ایرانی در کشور خودمان تنها یک درصد است که این بیانگر عدم حمایتها از تولیدکنندگان در سالهای قبل است. وی افزود: اگر برنامههای پیشنهادی که از سوی شورای برنامهریزی برنامه ششم توسعه ارائه شده، اجرایی شود بهزودی میتوانیم شاهد تولیدات ایرانی بیشتر و باکیفیتتری باشیم و از سوی دیگر نیاز خود را به کشورهای خارجی کم کنیم.
شیرازی با اشاره به پتانسیل خوب ایران برای تولید محصولات دیجیتالی گفت: ما متخصصان و نیروی انسانی خوبی در این حوزه داریم که متاسفانه تا به حال نتوانستیم از این ظرفیت استفاده بهینه کنیم. این کارشناس افزود: اگر پس از لغو تحریمها با سیاست و برنامهریزی مناسب پیش برویم میتوانیم در آیندهای نهچندان دور برندهای معتبری را در بخشهای مختلف ثبت کنیم و در چند سال آینده به یکی از قطبهای فعال در تولید محصولات دیجیتالی در منطقه تبدیل شویم. وی درپایان اظهار امیدواری کرد که با حمایتها و فرهنگسازی در بین مردم، بخش تولید داخلی جان تازهای بگیرد که این امر میتواند هم برای اقتصاد کشور و هم برای جوانان و آینده آنها مفید باشد.