قصه و داستان روایتی خیالی از زندگی است ولی ما با داستان واقعی کسب وکار آدمهایی کار داریم که فارغ از خیالات و داستانپردازی به فعالیت اقتصادی مشغولند. آقای سیدمحمود سیدنا از فعالان و تولیدکنندگان نسبتا قدیمی این صنف در ایران است و بیش از 10سال سابقه دارد. سیدنا مسیر کاریاش را با «فرصت امروز» در میان نهاده است. قبل از اینکه وارد تولید اسباببازی شوم، پخشکننده عروسک بودم. آن هم توزیع از مبدا. بعد پیشنهادی به ما شد که چرا خودم دست بهکار نشوم و برای خودم کار نکنم؟ عروسکهایی که من پخش میکردم چیزی نبود که نتوان آنها را درست کرد. فقط کمی ریزهکاری مثل دوخت دوبل یا درزگیری بود که آن هم قابل حل بود.
با دو نفر از دوستانم که کم وبیش در این صنف فعال بودند (یکی فروشنده و دیگری مثل خودم توزیعکننده) 10سال پیش تصمیم به درست کردن عروسکهایی گرفتیم که خودمان توزیعکنندهاش بودیم. جالب است بدانید هیچ سرمایه اولیهای نداشتیم. کارمان را با دو دستگاه چرخ خیاطی شروع کردیم. نوبتی به خانه یکدیگر میرفتیم و در یک اتاق کوچک بهطور محدود (حدود 40،30عدد) عروسک پارچهای میدوختیم. این را هم بگویم که هیچ چیز از خودمان نداشتیم.
نه چرخها مال خودمان بود و نه جا و مکان درست و حسابی داشتیم. حدود یک سال بعد در یک زیرزمین اجارهای 15متری مشغول کار شدیم. اوضاع و احوال مناسبی نبود تا اینکه با یک سفارش کار 1200تایی مواجه شدیم. کار اصلی ما تازه شروع شد. گاهی وقتها شبانهروزی کار میکردیم تا سفارش را در موعد مقرر تحویل دهیم. بعد از آن بود که سفارشهای بیشتری به ما ارجاع شد. چون خودمان هم داخل گود بودیم و مختصر شناختی از شرایط بازار داشتیم، کارمان بهتر جلو میرفت و میتوانستیم تا اندازهای در حد خودمان بازاریابی کنیم. ابتدا فقط عروسکهای ساده و کوچک میدوختیم.
بعد که بیشتر با کار درگیر شدیم قلقهای آن را یاد گرفتیم و مدلها و طرحهای متنوعتر هم در سبد تولیدی ما قرار گرفت. در حال حاضر 14چرخ خیاطی داریم با 20نفر پرسنل که 16مدل عروسک ریز ودرشت با طرحها و مدلهای مختلف تولید میکنند. کارگاه ما در اطراف کرج واقع است و زیرزمین 15متری سابق، به یک کارگاه 400متری تبدیل شده است.
همه کار با خودم است
سیدنا میگوید: یکی از ما سه نفر جدا شد و سراغ کار دیگری رفت. البته اختلافی نداشتیم، ولی به خاطر هزینههای بالا و زحمت زیاد کار کارگاه و قید کار را زد و رفت. بعد از آن بیشتر کارها را خودم انجام میدهم. انتخاب و خرید پارچه، الگو، برش، دوخت، رسیدگی به رتق و فتق امور، تزیینات عروسکها با نظارت مستقیم خودم انجام میشود و در بیشتر مواقع پا بهپای سایرین مشغول دوختودوز هستم. از اول تا آخر فرآیند تولید با خودمان است.
تولید و توزیع مستقیم و تحویل به مغازهدار و خوشبختانه واسطهای هم در کار نیست. فروش اصلی ما از بعد از عید، اوایل اردیبهشت تا اوایل شهریورماه است. نرخ تولیدات ما از 3هزار تومان تا 70هزار تومان متغیر است و مقدار تولید هم اندازه ثابتی ندارد و بنا به درخواست مشتری و تعداد سفارشها تعیین میشود. به این صورت تولید ثابت ماهانه یا هفتگی نداریم.
رقابت و فروش
فروش ما به صورت عمده است و طبق سفارشهایی که میگیریم تعدادش مشخص میشود. در حال حاضر صادرات نداریم. صنعت اسباببازی ایران آنقدرها قوی نیست که بخواهد به بازارهای جهانی فکر کند. همین که بتواند در مقابل رقبای خارجی سرپا بماند، جای شکر دارد. سیدنا از وضعیت قاچاق دل پری دارد. قاچاق در این حرفه خیلی زیاد است و تولیدکننده را خیلی اذیت میکند. اجناس بسیار نامرغوب و بنجل چینی و تایلندی همه جا را پر کردهاند. تازه پای هندیها به بازار ما باز شده و آنها هم عرض اندامی میکنند.
در کنار نبود هیچ حمایت و نظارتی، قاچاق انبوه و گسترده بیشازپیش آزاردهنده است. با این حال توانستهایم وضعیت خودمان را در بازار آشفته داخلی تثبیت کنیم. عروسکهای پارچهای ما در سایر شهرهای کشور مانند اهواز، شیراز، کرج، کرمانشاه و ارومیه خریدار دارد و بیشتر تولید ما به این شهرها میرود. فعلاً با همین شرایط موجود فعالیت میکنیم تا ببینیم در آینده شرایط چگونه خواهد بود. پارچه را هم از لرستان، یزد و بعضی از کارگاههای نساجی استان البرز و قزوین تهیه میکنیم. نرخ پارچهها از متری 10هزار تومان تا 60هزار تومان تمام میشود.
کار جدید
برای سال جدید قصد داریم با استفاده از ظرفیت فضای مجازی و شبکههای اجتماعی، فروش و عرضه اینترنتی را دنبال و راهاندازی کنیم تا با مخاطبان بیشتری ارتباط برقرار کرده و بهتر بتوانیم محصولاتمان را به مشتریان معرفی و عرضه کنیم.