عدالت؛ حلقه گمشده ثروت مردم جهان

یک گزارش تازه از سوی یک بانک سوئیسی به نام Credit Suisse منتشر شده که نشان می‌دهد نابرابری ثروت همچنان در حال افزایش است و در سال‌های اخیر این نابرابری گسترش بیشتری نیز یافته است.آنطور که این گزارش نشان می‌دهد، دارایی 1 درصد مردم ثروتمند جهان از اموال کل 99درصد دیگر بیشتر است. این خبر شاید رویای ثروتمند شدن را برای بسیاری از افراد دور از دسترس‌تر کند. براساس این گزارش، از کل 250 هزارمیلیارد دلار ثروت و دارایی که در کل جهان وجود دارد، 1 درصد مردم ثروتمند، 50 درصد آن را در اختیار دارند. این در حالی است که 50 درصد قشر فرودست جوامع در سراسر دنیا تنها کمتر از 1درصد از کل دارایی جهان را دارند.

ثروتمندان دنیا که 10 درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، 87/7 درصد ثروت جهان را در اختیار دارند. این در حالی‌است که ثروت باقیمانده یعنی تنها 12/3 درصد به 90درصد دیگر جمعیت جهان تعلق دارد. البته در این گزارش تمرکز بر آن 1 درصد برتر نیست بلکه نگاه موشکافانه‌تر است و روی گروهی از افراد تمرکز دارد که دارایی برابر با بیش از یک میلیون دلار آمریکا در اختیار دارند.دارایی این گروه که 0/7 درصد از جمعیت جهان هستند شامل دارایی‌های مالی و املاک و مستغلات از جمله خانه، کسب‌و‌کارهای کوچک و سایر دارایی‌هایی غیرمنقول است.

این گزارش دقیق از «هرم جهانی ثروت» جمعیت جهان را براساس ثروت در چهار گروه دسته‌بندی می‌کند: 3/4 میلیون نفر با ثروت خالص کمتر از 10هزار دلار؛ 1 میلیارد نفر با ثروت خالص بین 10 هزار دلار تا 100 هزار دلار؛ 349 میلیون نفر با ثروت خالص بین 100 هزار تا 1 میلیون دلار و 34 میلیون نفر با ثروت خالص بیش از 1 میلیون دلار. پایین‌ترین دسته در این طبقه‌بندی 71 درصد از جمعیت بالغ جهان را تشکیل می‌دهند و تنها 3 درصد کل ثروت جهان را در اختیار دارند؛ دومین گروه فقیر جهان هم 21درصد جمعیت بالغ جهان را تشکیل می‌دهند که سهم‌شان از ثروت دنیا 12/5 درصد است.

دسته بعدی 7/4 از جمعیت جهان هستند که صاحب 39/4 درصد از ثروت دنیا هستند و سرانجام گروهی که در بالای این هرم قرار دارند، همان 0/7 درصدی هستند که ثروتشان 45/2 درصد از کل ثروت جهان است. در خود گروه رأس هرم که به آن «افراد دارای ثروت خالص بسیار بالا» گفته شده است هم نابرابری‌هایی وجود دارد. بر این اساس، 29/8‌میلیون نفر در این گروه دارای ثروتی بین 1 میلیون تا 5 میلیون دلار هستند، 2/5 میلیون نفر 5 تا 10 میلیون دلار دارایی دارند، 1/34 میلیون نفر 10 تا 50میلیون دلار ثروت دارند و در نهایت 123 هزار و 800 نفر ثروت‌شان بالای 50 میلیون دلار است.

این 123 هزار و 800 نفر همان «افراد دارای ثروت خالص بسیار بالا» هستند که به معنای واقعی اشرافیان مالی جهان شناخته می‌شوند. این قشر اشرافی و پولدار نه‌تنها بر بانک‌ها و شرکت‌ها سلطه دارند بلکه دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی را نیز در ید قدرت خود دارند. از این 123 هزار و 800 نفر نزدیک به 59 هزار نفر- تقریبا نیمی از آنها- در آمریکا زندگی می‌کنند. از نیم دیگر باقی مانده نصف‌شان در اروپا (عمدتا بریتانیا، آلمان، سوئیس، فرانسه و ایتالیا) هستند. بعد از این کشورها هم اشرافی‌های چین و ژاپن قرار دارند.

گزارش بانک سوئیسی بر عمیق‌تر شدن شکاف میان ثروتمندان و سایر اقشار جامعه تاکید می‌کند و می‌گوید که نسبت به سال 2008 بیشتر شده است. این گزارش افزایش فاصله‌ها را به‌صورت مستقیم به رونق بازارهای بورس نسبت می‌دهد که باعث ورشکستگی بانک‌ها شده است. به سخن دیگر، عمیق‌تر شدن این شکاف ناشی اقتصاد سرمایه‌داری آمریکا است، به‌طوری‌که اکنون آمریکا ثروتمندترین و در عین حال نابرابرترین کشور جهان به شمار می‌آید. آمریکا اکنون کمتر از 5درصد جمعیت جهان را در اختیار دارد اما 46درصد میلیونرهای دنیا را در خود جای داده است.

طبق این گزارش، کل ثروت جهان به تدریج در سال 2015 کاهش یافته که این ناشی از محاسبات بانکی درباره دلار بود. امری که کاهش ارزش سایر ارزهای معتبر جهان از جمله یورو، ین ژاپن، روبل روسیه، دلار کانادا و دیگر ارزهای معتبر را به همراه داشت.این نابرابری میان کشورهای جهان مانند نابرابری‌های اجتماعی در حال رشد داخل کشورها، عاملی مهم در روابط بین‌الملل و به‌ویژه کشورهای قدرتمند حال حاضر یعنی آمریکا، ژاپن، آلمان، فرانسه و بریتانیا با کشورهایی مانند روسیه، چین و ایران است که در حال رشد منابع طبیعی و منابع انسانی هستند.