ضرر سیاست‌های ریاضتی بیشتر از سود آنهاست

اقتصاددانان صندوق بین‌المللی پول هشدار جدی می‌دهند که سیاست‌های ریاضتی می‌تواند بیشتر از سود برای کشورها زیان به‌همراه داشته باشد. این کارشناسان با انتقاد از راهبردهای نئولیبرال‌ها که در سه دهه گذشته بر اقتصاد دنیا حکمرانی کرده‌اند، دراین‌باره هشدار دادند. سه اقتصاددان صندوق بین‌المللی پول در مقاله‌ای می‌نویسند، افزایش نابرابری برای رشد اقتصادی زیانبار بود و دولت‌ها باید از ابزار کنترلی خود برای برخورد با بی‌ثباتی جریان سرمایه استفاده می‌کردند.

این تیم اقتصادی صندوق بین‌المللی پول از برخی جنبه‌های اقدامات لیبرال‌ها از جمله توسعه تجارت و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی که رونالد ریگان و مارگارت تاچر پرچمدارانش بودند، تقدیر کردند. اما به‌گفته این نهاد مهم مالی، اقدامات دیگری چون برداشتن موانع برای جریان یافتن سرمایه‌ها و برنامه‌های مربوط به تقویت تامین مالی عمومی کارهای اشتباهی بود که آنها انجام دادند.

«برشمردن مزایای رشد اقتصادی در شرایط ریاضت وقتی به گروه بزرگی از کشورها نگاه می‌کنید، به‌نظر سخت می‌رسد. هزینه‌های افزایش نابرابری بر مزایای رشد در این شرایط برتری می‌یابد. افزایش نابرابری درعوض به سطح و پایداری رشد آسیب می‌زد. حتی اگر رشد اقتصادی تنها هدف یا مهم‌ترین مقصود بزرگان نئولیبرال بوده باشد، اکنون باید توجه ویژه‌ای به اثرات آن سیاست‌ها در وضعیت اقتصادی مردم کرد.»

دلیل اینکه هزینه‌های نابرابری از مزایای رشد بیشتر است، می‌تواند این باشد که برای رسیدن به سطح پایین‌تر بدهی، مالیات‌هایی که در رفتار اقتصادی کجروی ایجاد می‌کنند باید موقتا افزایش یابند یا هزینه بهره‌وری باید کاهش یابد یا در بعضی موارد به هر دو اقدام نیاز است.

اقتصاددانان صندوق بین‌المللی پول این نکته را رد می‌کنند که ریاضت اقتصادی چون اعتماد به بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد، برای رشد اقتصادی خوب است.

آنها در این مقاله آورده‌اند: «بررسی بخش‌های مختلف تثبیت مالی که در دوران گذشته پیگیری شده است، به‌طورمیانگین، به‌جای ایجاد توسعه باعث پسرفت اقتصادها شده است. به‌طورمیانگین، تثبیت یک درصد تولید ناخالص ملی در درازمدت باعث افزایش نرخ بیکاری تا 0/6 درصد شده است.»

مک دونل و همکارانش در بخش دیگری از این مقاله می‌نویسند: «صندوق بین‌المللی پول، آنچه را اکنون در ذهن اقتصاددان‌های جهان می‌گذرد خلاصه کرده و به این نتیجه رسیده که درپیش‌گرفتن سیاست ریاضت اقتصادی نابرابری و بی‌ثباتی را افزایش داده و رشد اقتصادی را پایین می‌آورد.»

حالا وقت آن است که بزرگان سیاسی به حرف‌های کارشناسان گوش کنند، روش خود را تغییر دهند و به سیاست‌های شکست‌خورده ریاضتی اقتصادی پایان دهند؛ سیاست‌هایی که طی آن دولت‌ها تعهد می‌دهند استراتژی‌های صنعتی را با پشتیبانی سرمایه‌های مریض درپیش ‌گیرند تا برای آینده اقتصادی های‌تک و با درآمد بالا را ایجاد کنند.

سه اقتصاددان IMF اینطور نتیجه می‌گیرند که افزایش نابرابری یک نوعی گل‌به‌خودی است که اقتصادهای پیش‌گیرنده ریاضت اقتصادی را تهدید می‌کند.

آنها می‌گویند: «افزایش نابرابری که به‌خاطر پذیرش منابع مالی آزاد و ریاضت اقتصادی به‌وجود می‌آید، احتمالا خود منجر به تضعیف رشد می‌شود، همان چیزی که نئولیبرال‌ها در دهه‌های گذشته در پی گسترش آن بودند. حالا مدارک مهمی وجود دارد که ثابت می‌کند نابرابری می‌تواند به‌مقدار قابل‌توجهی سطح و تداوم رشد را پایین بیاورد.»