رییسجمهوری، وزیر راه و شهرسازی و نایب رییس مجلس شورای اسلامی روز گذشته گرد هم آمدهاند تا سالگرد یک روز مهم را گرامی دارند. روزی که هرچند درسالهای دور نشان از لزوم حرکت برای رفع نیازهای داخلی داشت اما امروز نشان از ظرفیتهای کلان کشور برای درآمدزایی دارد. به گزارش «فرصت امروز»، روز گذشته سالروز روز ملی مهندس گرامی داشته شد؛ روزی که اهمیت آن حتی پای حسن روحانی را نیز به مرکز همایشهای برج میلاد باز کرد تا درباره وضعیت فعلی فنی کشور و هدف گذاریهای آینده سخن بگوید.
روحانی در این جلسه به روزهای نخست انقلاب اشاره کرد؛ روزهایی که عدهای اعتقاد داشتند به دلیل پایین بودن سطح توان مهندسی باید کشور حتی هواپیماهای F14 موجود خود را نیز تحویل دهد زیرا کسی نیست وضعیت آنها را ارزیابی کرده و در زمان مورد نیاز تغییرات لازم را اجرایی کند. به اعتقاد روحانی اما اعتماد به توان فنی مهندسان داخلی بهعنوان شاخصه اصلی دوران انقلاب باعث شد حتی در سالهای بحرانی جنگ نیز کشور نیازی در این عرصه به قوای خارجی پیدا نکند و از تمام مهلکههای تاریخی بگریزد.
سخنان رییسجمهور اما تنها جنبه مثبت نداشت. او بر لزوم اجرای طرحهای جدید و در بعضی مواقع از بیپروایی مهندسان داخلی سخن گفت. او به تجربه شخصی خود در ارتباط با دو مهندس جوان و پیر داخلی اشاره کرد و گفت: کاری که مهندس قدیمی اعتقاد داشت توان اجرای آن در داخل کشور وجود ندارد از سوی همان مهندس جوان پیگیری شد و در طول کمتر از دو ماه به نتیجهای محسوس رسید. در ادبیات روز گذشته رییسجمهور به وظایف ملی و نظارتی مهندسان ایرانی نیز اشاره کرد. روحانی در صحبتهایی که از آن بوی تذکر میآمد، اظهار کرد: مهندسان داخلی باید به جای توجه به مسائل زودگذر و کوتاهمدت و بعضا شخصی به منافع ملی گره بخورند؛ منافعی که میتواند در بلندمدت هم سود شخصی آنها را تامین کند و هم برای کشور توسعه را به ارمغان بیاورد.
افزایش 30 برابری تعداد مهندسان داخلی
اما پیش از صحبتهای رییسجمهور، وزیر راه و شهرسازی بهعنوان نماینده اصلی دولت در ارتباط با جامعه مهندسان سخن گفت. در صحبتهای آخوندی از یکسو لزوم نگاه گستردهتر به بحثهای آینده مهندسان و از سوی دیگر لزوم توجه ویژه به این صنف و امکان درآمدزایی دانش آنها لحاظ شد. آخوندی صحبتهای خود را با تعداد مهندسان فعال در داخل ایران آغاز کرد. وی در آماری جالب اعلام کرد: در سال 74 نظام مهندسی کشور تنها 11 هزار عضو داشته است، این درحالی است که این تعداد در حال حاضر به بیش از 308 هزارنفر رسیده که نشاندهنده آن است که ما در طول حدود 20 سال تعداد مهندسان خود را به 20 برابر گذشته رساندهایم.
به اعتقاد وزیر راه و شهرسازی، این تعداد بالای مهندسان ایرانی میتواند به وجود آورنده یک اطمینان کامل از آینده اقتصادی کشور باشد و البته به بحث ارزآوری نیز کمک کند. آخوندی درمیان صحبتهای خود به تجربه چند ساله گذشته ایران در استفاده از توان مهندسان داخلی در سطوح بینالمللی نیز اشاره کرد. وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ظرفیتهای بالای همکاریهای فنی و مهندسی ایران و عراق اعلام کرد: کشورمان در سال گذشته نزدیک به دو هزار میلیارد تومان خدمات مهندسی به کشور عراق صادر کرده که این رقم میتواند در آینده افزایش قابل توجهی پیدا کند.
حتی با توجه به نیاز بعضی از کشورهای دوست مانند ونزوئلا میتوان به صادرات توان مهندسی ایران به کشورهای جدید نیز فکر کرد. این صحبتها در حالی مطرح میشود که صنف مهندسان ایرانی در طول سالهای گذشته بارها از وضعیت نهچندان مطلوب خود در موقعیتهای شغلی شکایت کردند. وضعیت نامشخص آینده شغلی، تفاوت قابل توجه در نرخها و وضعیت نظارتی و کار مهندسان باعث شده بسیاری از آنها نسبت به آینده شغلیشان نگاهی مثبت نداشته باشند که این مسئله بحث کیفیت کار را در ایران کاهش داده است.
معضل دور زدن قانون در پروژههای ساختمانی ایران از طریق نفوذ بر مهندسان ناظر ساختمانی یکی از اصلیترین این مشکلات است که در سالهای گذشته گریبانگیر نظام مهندسی ایران شده است. هرچند با تقویت ارگانهای نظارتی و تلاش قوه قضاییه و دولت در پیگیری مشکلات تلاش شده قدری از درصد ساختمانهایی که در ایران با کیفیت پایین ساخته میشوند کاسته شود اما همچنان با توجه به شرایط موجود در مراحل مختلف کسب مجوز و پروانه ساخت از شهرداریها شرایطی نامطلوب برای ساختمانهای ایرانی پدید میآید.
با این وجود اما صحبتهای وزیر راه و شهرسازی که نشاندهنده فعالیت بیش از 300 هزار مهندس ایرانی در عرصههای مختلف عمرانی کشور است میتواند نوید یک آینده مطلوب را برای این عرصه در ایران بدهد. گستردگی طرحها و پروژههای زیربنایی فعال در ایران که قطعا در کنار بحث سرمایهگذاری و تامین منابع مالی مورد نیاز به توان مهندسی و خدماتی احتیاج دارد، نشاندهنده یک بازار گسترده و تخصصی برای افرادی است که در طول سالهای گذشته با استفاده از منابع کشور به تخصصهای ویژه در این عرصه دست یافتند.
طرح راهآهن سریعالسیر تهران – قم – اصفهان که در هفته جاری بنا است از سوی رییسجمهوری به شکل رسمی مورد کلنگزنی قرار گیرد و در سالهای آینده بهرهبرداری شود، یکی از این پروژهها است که با تکیه بر توان فنی مهندسان داخلی در ایران طراحی شده و ساخته خواهد شد. درصورتیکه پیشنهادهای رییسجمهوری در حوزه استفاده از توان بیپروایی مهندسان جوان و گره زدن منافع مهندسان با منافع ملی در دستور کار سالهای آینده این طبقه از متخصصان داخلی قرار گیرد، قطعا میتوان انتظار داشت در سالهای آینده در این روز کلنگ بسیاری از پروژههای جدید و بزرگ در داخل و خارج با استفاده از توان این بخش زده شود.