صادرات قیر جان می‌گیرد

دوران پساتحریم آغازی است برای شروع دوباره، حتی برای صادرات قیر؛ ‌محصولی که به دلیل وجود مواد خام اولیه بهترین آن در ایران تولید می‌شود. گرچه به دلیل سیاست‌گذاری‌های نادرست کیفیت این محصول کاهش یافته بود اما با تلاش‌های صورت گرفته از سوی دولت و توافق هسته‌ای بار دیگر می‌توان به اقتدار قیر ایرانی در بازارهای منطقه و آفریقا امیدوار بود.

«فرصت امروز» در گزارش پیشین خود به بررسی مشکلات ایجاد شده برای کاهش کیفیت و چرایی از دست رفتن بازارهای هدف پرداخت که در آن سیاست‌گذاری دولت گذشته در صدور مجوز برای هر تولیدکننده و تولید قیر از مازوت نقش بسزایی داشت. حسن تاجیکی، عضو هیات‌مدیره و رییس کمیسیون قیر انجمن صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه خوشبختانه برخی از مشکلات تولیدکنندگان اصلی قیر در حال رفع شدن است، ‌به «فرصت امروز» می‌گوید: «خوشبختانه وزارت صنعت مجوزهای صادرشده در دولت گذشته را که در تولید قیر فعالیت جدی نداشتند متوقف کرده است، از سویی با کاهش قیمت مارژین قیر و افزایش قیمت نفت کوره و عدم دستیابی سهل و آسان به نفت کوره شاهد بهبود کیفیت قیر تولید شده هستیم اگرچه هنوز قیر صادرشده از نظر کیفیتی مشکلاتی دارد.»

وی با اشاره به اینکه دور جدید فعالیت‌های اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی تامین خوراک برای واحدهای زیرمجموعه اتحادیه و جذب کمپانی‌های بزرگ در اتحادیه است، می‌افزاید: ‌«متاسفانه تولیدکنندگان بزرگ قیر درصدد آن هستند که صفر تا صد کار تولید و صادرات قیر را خودشان انجام دهند ازاین‌رو با وجود کاهش قیمت مارژین و مابه‌التفاوت ناچیز قیمت تمام شده محصول کمتر آسیب می‌بیند و قیمت خوراک برای آنها اهمیت چندانی ندارد، اما واحدهای کوچک‌تر به‌شدت آسیب‌پذیر شده‌اند.»

اگرچه کاهش قیمت مارژین برای از رده خارج کردن برخی تولیدکنندگان ناکارآمد خوب است اما با رویه موجود تولیدکنندگان به جای اینکه 70 تا 80 درصد هزینه تولیدشان را برای پول خوراک اختصاص دهند، ناچارند بالای 90‌درصد از هزینه تولید را برای خرید خوراک پرداخت کنند.

بازگشت امنیت در مبادلات قیر

وی درباره وضعیت صادرات قیر در دوران پساتحریم‌ نیز می‌گوید: «با وجود اینکه بازار منطقه به قیر ایرانی نیازمند است متاسفانه تولیدات قیر به نسبت سال گذشته کاهش یافته اما در صورت لغو تحریم‌های بانکی بازار صادرات رونق می‌یابد زیرا با بازگشایی ال‌سی و صدور ضمانت‌های بانکی فروشندگان اطمینان پیدا می‌کنند که پول‌شان را دریافت می‌کنند و امنیت مبادله افزایش می‌یابد.»

در سال گذشته صادرات قیر ایران حدود 4 میلیون تن بود درحالی‌که در سال 92 متوسط تولید 4700 میلیون تن بود. تولیدکنندگان قیر امیدوارند با بهبود شرایط، میزان تولید قیر باکیفیت ایران همانند قبل شود تا بتوانند خسارات وارد شده را به‌نوعی جبران کنند و بازارهای منطقه را همانند گذشته داشته باشند. براساس اطلاعات موجود قیر ایران در دوران پساتحریم به کشورهای اروپایی و کانادا صادر نخواهد شد زیرا به دلیل بالا بودن استانداردها در این کشورها، عمر مفید جاده 20 سال است و ما نمی‌توانیم صادراتی داشته باشیم. این در حالی‌است که عمرمفید جاده‌های ایران شش سال است که به‌تازگی درصدد افزایش آن به 12 سال هستیم اما بدون شک بازارهای آفریقا و آسیا دور از دسترس قیر ایرانی نیست.

تولید 9 میلیون تن قیر

تاجیکی در این باره می‌گوید: «آفریقا و آسیا به پنج تا هفت تن قیر صادراتی نیاز دارد که اگر بتوانیم 50 درصد بازار مورد نیاز را تامین کنیم کار ارزشمندی است البته براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته ایران باید در پنج سال آینده به تولید 9 میلیون تن قیر در سال دست یابد که با لغو تحریم‌ها و حل شدن موانع در صادرات این هدف دور از دسترس نخواهد بود.»

در این باره حسن خسروجردی، دیگر عضو کمیسیون قیر اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی به «فرصت امروز» می‌گوید: «قیر ایرانی برند برتر است که به دلیل برخی موارد کیفیت آن کاهش یافته بود و خوشبختانه این کیفیت با ایجاد زیرساخت‌های لازم رو به بهبود است. از سویی در جلسه‌ای مشترک با وزارت راه و شهرسازی قرار شده دو شرکت اصلی پاسارگاد و جی، قیر مورد نیاز کشور را تامین کنند و فعالان حقیقی بخش‌خصوصی در تولید قیر صادرکننده قیر باشند و برای این‌کار نیز ملزم به رعایت استانداردهای بین‌المللی هستند.» وی با بیان اینکه خوشبختانه از ابتدای سال‌جاری میزان تخلفات در قیر صادراتی کاهش یافته است و خریداران دیگر شکایتی از کیفیت محصول ندارد، می‌افزاید: «بسیاری از مشکلات تولیدکنندگان قیر در بخش خوراک و فعالیت تولیدکنندگان غیرحقیقی نیز در حال حل شدن است و انتظار می‌رود که شرایط برای صادرات قیر در دوران پساتحریم مساعدتر از گذشته شود.»

البته تلاش بعدی اتحادیه این است که با همکاری سازمان بورس کالای نفت در بورس و شرکت‌های تولیدکننده شرایط به‌گونه‌ای فراهم شود که در زمان صادرات قیر مجوزهای صادرشده اولیه وجود داشته باشد و مشخص شود که با وجود تمامی فرآیندها برای صادرات قیر با چه برندی صادر می‌شود. این‌کار جلب اعتماد مشتری‌ها را در بر خواهد داشت زیرا خریداران قیر این روزها به نام کمپانی تولیدشده اهمیت زیادی قائل هستند.