مشارکت با دومین خودروساز بزرگ جهان در مرحله بازارسنجی / شوخی فولکس با بازار ایران

کار کردن با بخش خصوصی و تولید اختصاصی محصولات فولکس واگن، شروطی است که این شرکت برای حضور در بازار ایران گذاشته و این شروط نیز از سوی طرف مقابل پذیرفته شده اند. اما عملکرد این خودروساز آلمانی در مقابل ایران، گویی براساس سیاست یک بام و دو هواست. 

حضور دومین خودروساز بزرگ جهان در بازار ایران شاید یکی از بهترین خبرهای برای صنعت خودروی ایران بوده که در پسابرجام منتشر شده است. اما عملکرد فولکس نشان از یک تناقض دارد. این خودروساز آلمانی از یک سو نمی خواهد بازار ایران را از دست بدهد و از سوی دیگر برنامه ای جدی برای این بازار در سر ندارد.

گواه این جدی نبودن نیز به برنامه تولید فولکس در ایران برمی گردد که به گفته منابع آگاه در خوش بینانه ترین حالت، تولید 50 هزار دستگاه خودرو در سال خواهد بود. تولیدی که طبیعتا نمی تواند خود را با چارچوب های گذاشته شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای قراردادهای خودرویی، منطبق کند.

این خودروساز آلمانی، برای ورود به هر بازاری شیوه خاص خود را دارد. مثلا اینکه ابتدا به صورت تک سورس با یک شریک کار کرده و در صورت گرفتن نتیجه مثبت همه سهم طرف مقابل را می خرد. این شیوه ای است که فولکس در مشارکت با شرکت دولتی فاو چین نیز پیش گرفته است، گرچه فاو صرفا به صورت تک سورس با فولکس کار نکرده و محصولات خود را نیز تولید کرده است.

اما گویا فولکس از همین تجربه کار کردن با دولتی های چین عبرت گرفته و با وجود تمایل شدید وزارت صنعت برای شراکت این خودروساز با یکی از خودروسازان دولتی ایران، قصد ندارد به جاده مخصوص برود و در عوض شرط کار کردن با بخش خصوصی را گذاشته است. حالا با توجه به برنامه های فولکس برای تولید در ایران این پرسش مطرح است که آیا وعده ساخت داخل محقق خواهد شد؟

زاوه در این زمینه به «فرصت امروز» می گوید: «وقتی هر کدام از طرفین در یک بازار دو یا چند شریک خارجی داشته باشند، می توانند به عنوان اهرم فشار برای امتیاز گرفتن از شریک دیگر استفاده کنند. فولکس تمایل ندارد وارد چنین بازی شود. محدودیت تیراژی هم که در نظر گرفته با توجه به شرایط بازار ایران است، زیرا بخش خصوصی ما نمی تواند 100 هزار دستگاه خودرو تولید کند، اما در این صورت شرط 40 درصد تولید داخل وزارت صنعت بی معنا می شود. زیرا به هیچ عنوان اقتصادی نیست که برای تولید زیر 100 هزار دستگاه خودرو، ساخت داخل صورت بگیرد. این همان اتفاقی است که درباره محصولات پژو-سیتروئن نیز رخ خواهد داد.»

امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران، نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» در این زمینه اظهار می کند: «استراتژی فولکس منطقی به نظر می رسد، زیرا تجربه چین را دارد و اکنون نمی خواهد آن تجربیات را تکرار کند. اینکه فولکس می خواهد 50 هزار دستگاه در سال تولید کند به دلیل شرایط بازار است، زیرا بازار ما مگر چقدر جا دارد که هر شرکتی بخواهد 200 هزار دستگاه تولید کند. اما باید به این هم توجه داشته باشیم که طبیعتا در این تیراژ، ساخت داخل منطقی نیست و نشان از این دارد که فولکس قصدی برای انتقال تکنولوژی ندارد.»

او ادامه می دهد: «فولکس هم می خواهد بازار ایران را از دست ندهد و هم خیلی جدی پیش نمی رود. اما ما می توانیم از این رفتار طنزآمیز فولکس هم بهره برداری کنیم.»

یکی دیگر از شرایط وزارت صنعت صادرات 30 درصد از محصولات مشترک تولید شده از ایران به سایر کشورها است. آیا ایران می تواند چنین چشم اندازی را برای فولکس داشته باشد؟

زاوه در این باره تصریح می کند: «فولکس در هیچ کدام از کشورهای منطقه ما کارخانه تولیدی ندارد. بنابراین اینکه از ایران به عنوان پایگاهی برای صادرات استفاده کند، محتمل است. اما یک کارخانه 30 هزار یا 50 هزاردستگاهی قابلیت صادرات را ندارد مگر اینکه برنامه های توسعه ای داشته یا یارانه ای برای تولید در ایران در این تیراژ پرداخت شود.»

به نظر می رسد فولکس منتظر تغییرات مدیریتی یا چارچوب ها در ایران است که بتواند برنامه های بزرگ تری را ایجاد کند، اما رفتار این خودروساز با بازار ایران در شرایط فعلی بیشتر شبیه یک شوخی می ماند. آنگونه که کارشناسان پیش بینی می کنند فولکس واگن تا سال 2020 هیچ برنامه جدی را در ایران اجرایی نخواهد کرد، همان گونه که هیوندایی و مزدا در سال های پیش رفتار کردند.

ارتباط با نویسنده : dadashloo@gmail.com