هرچند در طول چند هفته گذشته بخش قابل توجهی از تمرکز وزارت راه و شهرسازی و معاونتهای آن متوجه بهبود اوضاع صنعت حملونقل کشور بوده که در جریان سفر اخیر رئیسجمهوری به دو کشور اروپایی به قراردادهای مهم، بزرگ و تاثیرگذار ختم شده است، اما به نظر میرسد صنعت ساختمان نیز بهعنوان دیگر حوزه مهمی که در وزارت راه مدنظر قرار گرفته در طول هفتههای گذشته توانسته برای خود موفقیتهایی را دستوپا کند که شاید نتایج آنها در هفتهها یا ماههای آینده مشخص شود.
صنعت ساختمان که در طول چند دهه گذشته بهعنوان یکی از اصلیترین پایهگذاران رشد اقتصادی ایران مطرح بوده و توانسته در برخی جاها جور دیگر حوزههای اقتصادی کشور را نیز بکشد، تحت تاثیر مشکلات و مسائل اقتصادی سالهای گذشته گرفتار رکودی شده که با گذشت سه سال از آن و با وجود طرحهای گستردهای که دولت برای بهبود اوضاعش به کار بسته، همچنان توان بازگشت به دوران رونق را ندارد.
در چنین شرایطی براساس پیشبینیها میتوان امیدوار بود با رسیدن سررسید تسهیلات دولتی در ماههای ابتدایی سال آینده اوضاع بازار مسکن قدری دگرگون شود، اما شاید یک تلنگر یا حرکت مثبت از خارج بازار مسکن نیز بتواند بسیار به حرکت این عرصه مهم اقتصادی ایران کمک کند. همانطور که در طول چند ماه گذشته بسیاری از نقل و انتقالات و خریدوفروشها در بازار مسکن منوط به نتیجهبخش شدن مذاکرات هستهای شده و در این راستا چه سرمایهگذاران و چه متقاضیان مسکن ترجیح دادند حرکت بعدی اقتصادی خود را پس از مشخص شدن نتایج این گفتوگوها انجام دهند، حالا و با اجرایی شدن برجام امید آن میرود که موفقیتی قابل توجه از دل اجرایی شدن این توافق در بازار مسکن به وجود بیاید.
هرچند صرف اجرایی شدن این توافق میتواند تاثیرات مثبتی بر اقتصاد داخلی ایران گذاشته و رونق را دوباره به بازار مسکن بازگرداند. اما قطعا باز شدن دروازههای اقتصاد بینالملل به روی فعالان داخلی اقتصاد ایران میتواند تاثیرات بسیار مهمی داشته باشد که ورود سرمایهگذاران خارجی به طرحهای عمرانی ایران، ورود فناوریهای نوین به کشور و البته تاسیس و آغاز به کار شرکتهای مشترک خانهسازی با حضور فعالان داخلی و خارجی بخشی از آنها خواهد بود.
نتیجهبخش شدن مذاکرات در عرصههای عمرانی با توجه به گستردگی و پیچیدگی آنها امری زمانبر به حساب میآید اما صحبتهای اخیر معاون وزیر راه درباره ابراز تمایل شرکتهای اروپایی برای ورود به صنعت ساختمان ایران نشاندهنده افق روشنی است که پیش روی این همکاریها قرار خواهد گرفت. براساس صحبتهای نریمان بعضی از سرمایهگذاران اروپایی از کشورهایی مانند آلمان و انگلیس ابراز تمایل کردهاند تا در طرحهای ساختوساز ایران بهخصوص شهر یا شهرکهای جدید فعالیتهایی جدی داشته باشند؛ مسئلهای که میتواند در آینده نزدیک برای صنعت ساختمان ایران تحولاتی جدی به وجود بیاورد.
ورود سرمایهگذاران با تکنولوژی همراه شود
عضو هیأت رئیسه انجمن صنفی انبوهسازان با بیان اینکه در شرایط فعلی جذب سرمایه برای بازار مسکن اهمیت بسیاری دارد، تاکید کرد: برای نتیجهبخش شدن طرحهای دولت در این عرصه استفاده از توان سرمایهگذاران خارجی برای وارد کردن فناوریهای نوین، امری مهم تلقی میشود.
علیرضا قهاری در گفتوگو با «فرصت امروز» عنوان کرد: در شرایط فعلی شاید تزریق منابع پولی بتواند اوضاع بازار مسکن ایران را بهبود ببخشد. این منابع میتواند در عرضه و تقاضا خود را نشان داده و تحرکی را که مورد نیاز خواهد بود به وجود بیاورد. البته این در شرایطی اتفاق میافتد که بازار اصلی اقتصاد ایران اوضاعی مساعد داشته باشد.
وی درباره چگونگی ورود سرمایههای جدید به مسکن ایران نیز گفت: اینکه ما بتوانیم پولهایی را به این عرصه تزریق کنیم که تاکنون در آن فعال نبوده میتواند در نوع خود تاثیری جدی و مهم داشته باشد. در این حوزه حتی استفاده از توان سرمایهگذاران ایرانی ساکن در خارج از کشور نیز میتواند گرهگشا باشد، به شرط آنکه با نقشهای دقیق چگونگی استفاده حداکثری از این منابع را مشخص کنیم.
استفاده از توان شرکتهای خارجی در ساختوسازهایی که به تجهیزات روز و مهم نیاز دارند، از دیگر مسائلی است که کارشناسان مسکن ایران را بر آن داشته تا افق همکاریهای مشترک داخلی و خارجی را روشن ببینند.
ابوالحسن میرعمادی در گفتوگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه ساخت شهرکهای جدید امری طولانیمدت به حساب آمده از این رو بازگشت سرمایهای بلندمدت را نیز در بر خواهد داشت، تصریح کرد: نخستین مراحل از مذاکرات طرفهای ایرانی با سرمایهگذاران خارجی نشان از آن دارد که هر دو طرف میتوانند به ساخت پروژههایی مانند هتل، فرودگاه و حتی بیمارستان رغبت پیدا کنند. وی ادامه داد: در این پروژهها هم میتوان طرحهایی مجزا و تفکیک شده از یکدیگر را تعریف کرد و هم نیاز صنعت ساختمان ایران به سرمایهگذاران جدید را برطرف کرد.
این کارشناس مسکن استفاده از همکاران و شرکای تجاری ایرانی را برای خارجیها امری ضروری قلمداد کرد و گفت: اینکه ما تنها انتظار داشته باشیم یک پروژه اجرایی شده و به پایان برسد، امر درستی نیست. بلکه ما باید تلاش کنیم در کنار سرمایهگذاری، تکنولوژی نیز به ایران منتقل شود که این امر جز با همکاری مشترک شرکتهای داخلی و خارجی اجرایی نخواهد بود.
گرچه طفل نوپای برجام چند هفتگی خود را در اقتصاد ایران تجربه میکند و هنوز ارزیابی دقیق نتایج آن برای طرحهای زیرساختی بهخصوص برای بازار مسکن قابل رصد نیست اما افق روشن حاضر از اجرای این توافق باعث شده در این عرصه نیز امید به افزایش همکاریها با طرفهای خارجی و ایجاد رونق دوباره افزایش پیدا کند؛ رونقی که بعد از چند ماه میتواند بار دیگر بازار مسکن ایران را به جایگاه اصلی خود برساند.
* ارتباط با کارشناس: j.hashemi1992@gmail.com