حمایت وزارت نفت از تولید خودروهای سواری دیزلی / شانس دیزلی‌ها زیاد می‌شود

هفته گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت اعلام کرد که این وزارتخانه از تولید خودروهای سواری با موتور دیزلی حمایت می‌کند. این حمایت در حالی انجام می‌شود که بزرگ‌ترین خودروساز کشور نیز از سال آینده تولید انبوه خودرو با موتور دیزلی را در دستور کار خود قرار می‌دهد. اما خودروهای سواری چقدر در بازار ایران و بازارهای صادراتی شانس خواهند داشت؟ وزیر نفت خواستار تشکیل کارگروه دائمی ساخت موتورهای پایه گازسوز، دیزلی و گازمایع (ال پی جی) با حضور صنعتگران و بخش دولتی شده است تا هر طرحی که در این کارگروه تصویب شود، تحت حمایت مالی این وزارتخانه نیز قرار خواهد بگیرد.

این موضوع در حالی مطرح می‌شود که موتورهای دیزلی، با وجود راندمان بالا، آلایندگی کم و قابلیت ایران در ساخت آن، هنوز شانس زیادی در بازار ایران به دست نیاورده‌اند. با این حال مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو، در مراسم آغاز تولید سمند سورن با موتور توربوشارژ، از تمرکز بر تولید خودروهای سواری با موتور دیزلی در سال آینده خبر داد.

از سال 89 ساخت موتور ملی دیزلی در دستور کار ایران‌خودرو قرار گرفت و در نهایت در سال 92، خودروی سمند با موتور دیزل رونمایی شد. همچنین ایران خودرو تجربه ساخت خودروی پژو 206 با موتور دیزلی و صادرات آن را نیز در سابقه خود دارد. اما چرا با وجود این توانایی در کشور، خودروهای سواری دیزلی حجمی از بازار ایران را به خود اختصاص نداده‌اند؟

امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران، در پاسخ به این پرسش به «فرصت امروز» می‌گوید: «در ایران موتور دیزل مساوی با دود است، درحالی‌که اکنون در دنیا به هیچ عنوان این‌گونه نیست، زیرا گازوییلی که به‌عنوان سوخت در این خودروهای مصرف می‌شود به‌شدت پالایش شده و از آلایندگی کمتری نسبت به بنزین برخوردار است. همچنین قیمت خودروی سواری با موتور دیزلی گران‌تر از قیمت خودروی سواری با موتور بنزینی است و به همین ممکن است که مورد استقبال مردم قرار نگیرد با اینکه قیمت سوخت موتورهای دیزلی پایین‌تر از قیمت بنزین است.‌»‌ ‌

او می‌افزاید: «متأسفانه گازوییل تولید ایران در گذشته از گوگرد بالایی برخوردار بوده که به سرعت سیستم پایش سوخت را می‌خورد و تنظیم سیستم دیزلی را بهم می‌ریزد و همین موضوع موجب تولید دود می‌شود. بنابراین علت دیگر گسترش نیافتن این خودروها کاستی در زیرساخت‌ها بوده است.‌»‌ ‌

همچنین ابوالفضل خلخالی، استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران در این زمینه در گفت‌وگو با «فرصت امروز» بیان می‌کند: «با وجود اینکه ما قابلیت تولید موتور دیزل را در داخل ایران داریم اما آنگونه که باید برای توسعه این موتورها فعالیت صورت نگرفته است. نکته دیگر اینجاست که گازوییلی که در ایران تولید می‌شود به دلیل نوع نفت مورد استخراج در ایران، گوگرد به‌شدت بالایی دارد که حتی با سیستم‌های نوین پالایش هم، برای استفاده در خودروهای سواری با موتورهای دیزلی مناسب نیست، از همین رو نیاز به واردات گازوییل است که تاکنون به دلیل نبود درخواست وزارت نفت این اقدام را انجام نداده است.‌»‌ ‌

راندمان بالا و آلایندگی کم

روز گذشته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش‌فرآورده‌های نفتی از آمادگی برای توزیع گازوییل یورو ٤ و ٥ برای خودروهای سواری در همه جایگاه‌های کشور خبر داد. در صورت عملی شدن این موضوع، مشکل تأمین سوخت برای موتورهای دیزلی رفع خواهد شد. اما اساسا موتورهای دیزلی دارای چه مزیتی هستند که قرار است همه زیرساخت‌ها برای ورود آنها به بازار فراهم شود؟

کاکایی در این زمینه اظهار می‌کند: «موتورهای دیزلی دارای راندمان بالاتر نسبت به موتورهای بنزینی هستند، درحالی‌که آلایندگی کمتری هم ایجاد می‌کنند. همچنین قیمت سوخت مورد استفاده در این موتورها در ایران کمتر از قیمت بنزین است. اکنون چندین سال است که تولید خودروهای سواری با موتور دیزلی با تولید خودروهای سواری با موتور بنزینی در اروپا برابر شده است و موتورهای دیزلی در دنیا جایگاه خاص خودشان را دارند. اما چند نکته باید مورد توجه قرار بگیرد، نخست اینکه اگر گازوییل نامرغوب به این خودروها تزریق شود به سرعت مستهلک خواهند شد و نکته بعدی توجه به موضوع زیرساخت‌ها و آموزش شبکه خدمات پس از فروش برای تعمیر این موتورها است.‌»‌ ‌

خلخالی نیز با بیان اینکه موتورهای دیزلی دارای راندمان بالاتری نسبت به موتورهای بنزینی هستند، تصریح می‌کند: «ارزان بودن سوخت و قابلیت تولید این موتورها در داخل کشور از جمله مزیت‌هایی هستند که خودروسازان ایرانی می‌توانند در تولید خودروهای سواری با موتورهای دیزلی از آن بهره ببرند.‌»‌ ‌

موتورهای دیزلی به گسترش بازار می‌انجامند

علاوه بر موضوعاتی که ذکر شد، خودروهای سواری با موتورهای دیزلی شانس خودروهای ایرانی در بازارهای صادراتی را بالا می‌برند. سعید تفضلی، معاون صادرات ایران خودرو، پیش از این در گفت‌وگو با «فرصت امروز» از درخواست بالای بازار کشورهای شمال آفریقا برای خودروهای سواری با موتور دیزلی خبر داده بود که در صورت تولید انبوه خودروهای سواری با موتور دیزلی در داخل، می‌توان به گسترش بازارهای صادراتی امیدوار بود.

کاکایی در این‌باره معتقد است: «کشورهای اروپایی و کشورهای آفریقایی از این خودروها استقبال می‌کنند و حتی تولید خودرو در اروپا علاوه بر تولید خودروهای هیبرید و برقی، به سمت افزایش خودروهای دیزلی نیز در حرکت است. بنابراین همین موضوع می‌تواند به موفقیت در صادرات نیز کمک کند.‌»‌ خلخالی نیز می‌گوید: «استقبال از موتورهای دیزلی که کم سایز شده باشند در دنیا زیاد شده است، زیرا این موتورها به‌شدت آلایندگی را کاهش می‌دهند.‌»‌

* ارتباط با کارشناس: dadashloo@gmail.com