از سنگ‌های نفت‌زا هم چیزی عاید اروپا نخواهد شد

با وجود تبلیغات و مانور‌های سیاسی فراوان کشورهای اروپایی روی استفاده از سنگ‌های گاز و نفت‌زا و استخراج نفت گاز موجود در آن به نظر نمی‌رسد که اروپا به این زودی قادر باشد تا وابستگی شدیدش به منابع گازی روسیه را با استفاده از این منابع مدفون شده در لابه‌لای سنگ‌ها کاهش دهد.

برای سال‌های متمادی، لهستان با توجه به منابع قابل توجه انرژی خود، به‌عنوان بزرگ‌ترین امید اروپا برای تولید نفت و گاز به شمار می‌رفت. البته این منابع با منابع عادی انرژی تفاوتی بسیار مهم دارند و آن این است که این منابع عظیم انرژی در لهستان در میان سنگ‌ها مدفون شده‌اند که همین موضوع کار استخراج و بهره‌برداری از آن را بسیار دشوار کرده است.

براساس اطلاعات ارائه شده توسط سازمان انرژی امریکا منابع انرژی لهستان چیزی حدود 148 تریلیون متر مکعب گاز و 1.8 میلیارد بشکه نفت است که در میان سنگ‌ها مدفون شده و البته امروزه تکنولوژی بهره‌برداری از این منابع در دسترس است. گفتنی است که منابع گاز روسیه 285 تریلیون‌متر مکعب تخمین زده می‌شود.

لهستان، بزرگ‌ترین امید اتحادیه اروپا برای شکستن انحصار روسیه در صادرات انرژی به اروپا به حساب می‌آید و دولت این کشور از استخراج منابع نفت و گاز این کشور از میان سنگ‌های گاز و نفت‌زا استقبال می‌کند که در نوع خود در میان کشورهای اروپایی که سیاست‌های خود را بر توجه به حفظ محیط زیست و تولید انرژی‌های پاک متمرکز کرده‌اند، منحصربه‌فرد است.

در این بین نکته قابل‌توجه آن است که تاکنون همه چیز مطابق برنامه پیش نرفته و تعداد قابل‌توجهی از میادین مورد حفاری قرار گرفته، ولی اکثر این فعالیت‌ها ناموفق بوده و انرژی تولید شده از این میادین تاکنون تنها 30 درصد میزان مورد انتظار بوده است. در این بین عمده‌ترین مشکل دشوار گذربودن میادین گازی و نفتی است. در همین راستا مدیر اجرایی شرکت «اکسون موبیل رکس تایلرسن» می‌گوید: تکنولوژی که توانستیم از آن با موفقیت در استخراج منابع گاز از میان سنگ‌ها در ایالات متحده استفاده کنیم، در لهستان موفق نبوده و نتیجه لازم از آن حاصل نشده است.

به عقیده تایلرسن، علت عمده این مشکل تفاوت‌های جغرافیایی امریکا با لهستان بوده و شرایط محیطی در لهستان به خوبی امریکا نیست و همین موضوع کار استخراج و حفاری را با مشکلاتی مواجه کرده است.

در سال 2012 و در پی محقق نشدن میزان انرژی مورد انتظار، شرکت «اکسون موبیل» پس از حفاری چند میدان گازی و عدم موفقیت در استخراج لهستان را ترک کرد. تلیسمن، ماراتن اویل و اِنی، سه شرکت بزرگ نفتی دیگر بودند که پس از «اکسون موبیل» از ادامه کار انصراف دادند. در حال حاضر، شرکت «شورون» با وجود پسرفت‌هایی که با آن روبه‌رو بوده تصمیم دارد تا برنامه‌هایش را برای ادامه حفاری در لهستان ادامه دهد.

جدا از همه مشکلات فنی، تکنولوژیکی و جغرافیایی مشکل عمده دیگر عجله دولت لهستان برای کسب درآمد از منابع گازی و نفتی مدفون شده در میان سنگ‌ها در این کشور است. همچنین علاقه ورشو به همکاری شرکت‌های بزرگ نفتی با شرکت‌های نفتی داخلی در لهستان از دیگر موانع موجود در این مسیر به شمار می‌رود، چرا که شرکت‌های بزرگ نفتی از این موضوع استقبال نکرده و آن را مانع دیگری در مسیر فعالیت‌های اکتشافی‌شان در لهستان می‌دانند.

مشکل دیگر در این بین که البته مشکل بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی نیز است، نحوه آمایش جمعیتی در لهستان است. میادین کشف شده در این کشور بسیار به شهرها نزدیک بوده و برخلاف ایالات متحده که حفاری در آن بسیار دورتر از شهرها و مناطق مسکونی اتفاق می‌افتد، در لهستان نزدیکی این میادین به مناطق مسکونی کار را بسیار دشوار کرده است. خصوصا اینکه اشخاص حقیقی در لهستان سهمی از این منابع زیرزمینی نداشته درحالی که در امریکا مالکانی که منابع نفت و گاز در زیر ملک آنها قرارداشته باشد، اجاره‌ای بابت حفاری در ملک‌شان به آنان پرداخت می‌شود، درحالی که در اروپا و خاصه لهستان چنین چیزی وجود ندارد.

لیست بلند مشکلات موجود بر سر راه استخراج منابع نفت و گاز لهستان به نظر می‌رسد انقلاب انرژی را که اتحادیه اروپا انتظار تحقق آن را داشت در هاله‌ای از ابهام قرارداده و باید دید در آینده کشورهای عضو این اتحادیه چه تدبیری برای تحقق برنامه‌هایشان برای شکستن انحصار روسیه در تامین انرژی مورد نیاز این اتحادیه اتخاذ خواهند کرد.