سرمایهگذاری مشترک آینده روشن دو شرکت را به تصویر میکشد که میتوانند با یکی شدن به اهدافی دست یابند که بدون هم امکان رسیدن به آنها وجود نداشت.
سرمایهگذاری مشترک چیست؟
سرمایهگذاری مشترک یک فرآیند کسبوکاری میان دو یا چند شرکت است که براساس آن طرفین منابعشان را برای رسیدن به هدفی مشترک با یکدیگر به اشتراک میگذارند. این هدف میتواند یک پروژه تازه یا هرگونه فعالیت کسبوکاری دیگری باشد. در سرمایهگذاری مشترک هر یک از طرفها مسئول سودها، ضررها و هزینههای مربوط به خود است. اما به هر حال این نوع سرمایهگذاری ماهیت خاص خود را دارد و جدا از شراکتهای معمول در کسبوکارها تعریف میشود.
مراحل شکلدهنده یک سرمایهگذاری مشترک
انجام یک سرمایهگذاری مشترک مستلزم گذر از 7 مرحله مهم است:
مرحله 1) شناسایی
در پی یک منطق استراتژیک و مجریان خوبی برای آن باشید. بسیار احتمال دارد که یک نهاد و سرمایهگذاران مشترکش دو رویکرد بازار گاهی متفاوت را براساس نوع رقابتی که با رقبا دارند با هم سازگار کنند. اساس رقابت شرکتها متفاوت است. یکی به صرفه به مقیاس معتقد است و دیگری به پیشنهادهای کمهزینه. یک شرکت به مدد برندسازی و بازاریابی سرپاست و دیگری به لطف فروش و خدمات. یکی دیگر هم ممکن است بر طراحی و ظاهر محصول مانور دهد. خلاصه هر شرکتی با رویکرد خاص خودش در بازار رقابتی دوام میآورد.
این تفاوت در منطق استراتژیک هر یک از شرکتها تمام جنبههای یک شرکت را تحت تاثیر قرار میدهد. این تاثیر از تصمیمسازیها تا اولویتبندی برای انجام کارها گستردگی دارد. این تفاوتها میتوانند هم به پیشرفت طرفهای سرمایهگذاری کمک کنند و هم برای آنها مانع بسازند. بسیار ضروری است که تکلیف طرفهای گوناگون با منطق استراتژیکی که قرار است در سازمان جدید پیاده شود، روشن باشد. در سرمایهگذاری مشترک شناسایی منطق استراتژیک مورد استفاده در کار بسیار مهمتر و تاثیرگذارتر از سود سرمایهگذاری است که عاید کار میشود.
مرحله2) ارزیابی
معماری محصول هر شرکت را ارزیابی کنید. اگر هر شرکت در یک سرمایهگذاری مشترک، هر یک از محصولاتش را کلا نوسازی کرده و به مشتری ارائه دهد، همه چیز باید در آن نو شود. در اینصورت بسیار حیاتی است که همه طرفها تاثیرات احتمالی روی هر یک از محصولات جدید را ارزیابی کنند چون تغییرات احتمالی در محیط کسبوکار در نتیجه تغییر در ترکیب اجزا ایجاد میشود.
این کار به هر یک از شرکتها امکان پیشبینی دقیقتر آینده را میدهد، بازتابدهنده ماهیت کسبوکار حاصل سرمایهگذاری مشترک خواهد بود و انتظارات در این مسیر را منطقی خواهد کرد. به علاوه، این فرآیند مرزهای مالکیت معنوی در هر شرکت را مشخص میکند. این ارزیابی میتواند هم معماری خود محصول را به شکل مناسبی تغییر و هم راههای تازه برای تولید محصولات جانبی را به شرکا نشان دهد.
مرحله 3) ساختارسازی
یک ساختار عملیاتی مناسب برای کار بسازید. هر نهاد حاضر در سرمایهگذاری مشترک بهطور معمول به دلایل بیشمار با روشهای خاص خود فعالیتهای اجرایی گوناگون را جداسازی یا یکپارچه میکند. هر نهاد همچنین روشهای گوناگونی برای رتبهبندی و سنجش اثربخشی خود دارد. این ارزشهای عملیاتی و اجرایی وقتی قابل تشخیص هستند که مدیران عملیاتی «بهخوبی انجام شدن کار» را ببینند. این اتفاق زمانی میافتد که ترکیبی از حجم بالای تولید، استانداردسازی، نیروی انسانی انعطافپذیر، رعایت استانداردهای کیفی، محصولات شخصیسازی شده، تکرار محصول و... اتفاق بیفتد. دانستن تفاوت دیدگاه دو شرکتی که قرار است سرمایهگذاری مشترک داشته باشند، درباره آنچه در بالا گفته شد اهمیت دارد چراکه این کار به تنظیم قراردادی مطمئن، بازیابی خدمات و در پیش گرفتن کنشها و واکنشهای مناسب کمک میکند.
مرحله 4) تعریف
یک مدل کسبوکاری تازه تعریف کنید. شرکتهای حاضر در یک سرمایهگذاری مشترک باید ماهیت یک سرمایهگذاری تازه را تعریف کنند. این ماهیت ساده باید بتواند مشتری، مدیریت شبکهها و روابط، چرخه ارزشگذاری، ساختارها و نقشها، سرمایهگذاریها، درآمدها، هزینهها، دریافتیها، فاکتورهای موفقیت و جدول زمانی را تعریف کند. این مدل تازه تعریفشده مقدمهای برای تعریف چارچوبهای قانونی و مالی است که مرزهای دقیق میان سرمایهگذاران را تعیین خواهد کرد.
مرحله 5) ایجاد
سیستمی اقتصادی ایجاد کنید که همه بتوانند با آن کار کنند. نقشآفرینان اصلی در یک سرمایهگذاری مشترک باید بتوانند یک سیستم اقتصادی همهپسند ایجاد کنند. طراحی یک مدل جریان نقدی ریسکپذیر، تحلیل سر به سر، تعیین هزینه جزییات و ارزش افزوده اقتصادی منطقی برای یک کسبوکار تازه از ملزومات این سیستم اقتصادی است.
مرحله 6) اطمینانسازی
اطمینان بیابید که همه طرفهای مذاکره به مذاکرات برد-برد اعتقاد دارند. برای هر یک از طرفهای سرمایهگذاری مشترک، هنر بزرگ این است که اول خودشان را بشناسند، بعد بدانند که چه چیزهایی در این سرمایهگذاری برایشان مهم است و سپس سراغ تعیین حد و مرزها بروند. هدف، در هر زمانی و برای هر یک از طرفهای سرمایهگذاری مشترک باید این باشد که احساس کنند با وارد شدن در یک سرمایه گذاری مشترک و آغاز فصل تازهای از یکپارچگی تجاری چیزی را از دست نمیدهند.مذاکراتی که به این روش تصویری بسیار درست از جنبههای مهم کسبوکار و نیز اولویتهای طرفهای کسبوکار به دست میدهد.
مرحله 7) شروع
محکم با هم دست بدهید و کار را شروع کنید. این همان مرحله بستن قرارداد است که توسط وکلای تجاری انجام میشود. اما به یاد داشته باشید که برای داشتن یک سرمایهگذاری مشترک خوب، فراتر از هر قرارداد تجاری که روی یک برگ کاغذ نوشته میشود، ارتباط تنگاتنگ میان طرفهای قرارداد ضروری است.
فایدهها و خطرهای سرمایهگذاری مشترک
تمامی کسبوکارها در هر اندازه و حجمی که باشند میتوانند روی سرمایهگذاری مشترک حساب باز کنند. اما باید به یاد داشته باشند که این روش هم مثل سایر روشها فایدهها و خطراتی دارد.
فایدههای سرمایهگذاری مشترک
یک سرمایهگذاری مشترک سرعت رشد کسبوکارتان را بالا میبرد، بهرهوری را افزایش میدهد و سود بیشتری را عاید کسبوکار میکند. یک سرمایهگذاری مشترک موفق میتواند این نفعها را داشته باشد:
* دسترسی به بازارها و شبکههای توزیع تازه
* افزایش ظرفیتها
* شریک شدن خطرها و هزینهها با یک شریک دیگر
* دسترسی به منابع بزرگتر از جمله کارکنان متخصص، فناوری و منابع مالی
نکته مهم در این باب اینکه سرمایهگذاری مشترک اغلب رشد را بدون سرمایههای قرضی یا سرمایهگذار خارجی امکانپذیر میسازد.
خطرهای سرمایهگذاری مشترک
شریک شدن کسبوکار با شرکای دیگر میتواند پیچیدگیهایی با خود به همراه داشته باشد. برای ساختن روابط درست و میزان در این کار نیاز به زمان و تلاش زیادی است. خطراتی که در این سرمایهگذاری میتوان به آنها اشاره کرد از این قرار هستند:
* اهداف این نوع سرمایهگذاری کاملا مشخص نیست و بهشدت بستگی به کسانی دارد که در آن مشارکت میکنند.
* هر یکی از طرفها اهداف گوناگونی را در یک سرمایهگذاری مشترک برای خود میجویند.
* در سطح کارشناسی، بین سرمایه یا دارایی که هر یک از طرفهای سرمایهگذاری روی میز میگذارند توازن چندانی وجود ندارد.
* فرهنگها و سبکهای مدیریتی گوناگون ممکن است منجر به کمرنگ شدن همبستگی و همکاریها شود.
* طرفهای سرمایهگذار در مراحل ابتدای کار رهبری قدرتمندی ندارند و ممکن است بهخوبی همدیگر را حمایت نکنند.
در کل، موفقیت در یک سرمایهگذاری مشترک بستگی به تحقیق و آنالیز دقیق و موشکافانه اهداف و چشماندازها دارد. این تحقیق و آنالیز باید با یک مدل کسبوکاری مورد تایید همه طرفها همراه شود تا به سرانجام برسد.