سرریز 20‌درصدی مرغ راهی به بازارهای جهانی ندارد

در شرایطی که به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی، بازار داخل سالانه با بیش از 20‌درصد (حدود 200‌هزار تن) سرریز تولید مرغ روبه‌رو است و مرغداران انتظار حمایت‌های دولت را برای صدور محصول‌شان به بازارهای پساتحریم دارند، اما در برنامه ششم توسعه، مشوقی برای تولیدکنندگان برتر که توان رقابت صادراتی دارند، اختصاص داده نشد. از سوی دیگر، شرکت پشتیبانی امور دام در هر دوره اقدام به خرید مازاد مرغ از مرغداران و با نزدیک شدن به زمان انقضای مصرف، آن را روانه بازار می‌کند. این روال چند سالی است که انجام می‌شود و نارضایتی تولیدکنندگان مرغ گوشتی را در پی داشته است.

صنعت مرغداری بدون برنامه و بودجه

غلامعلی فارغــی، مدیرعامل شرکت بهپـرور، تولیدکننده جوجــه یکروزه و گوشــت مرغ، در گفت‌و‌گو با «فرصت امروز»، بر این موضوع تاکید و اظهار می‌کند: دولت در برنامه ششم توسعه، برنامه‌ای برای صادرات محصولات دام و طیور ندارد و مشوقی برای صادرکنندگان در بودجه اختصاص نداده است. حتی نیم نگاهی هم به صادرات در این بخش ندارد. دولت نه پول و بودجه دارد و نه برنامه!

1/5‌میلیارد دلار درآمد ارزی در مرغداری‌ها

وی می‌گوید: سالانه 500‌هزار تن اضافه تولید گوشت مرغ و 250‌هزار تن تخم مرغ روی دست تولیدکنندگان می‌ماند و بازاری برای آن تعریف نشده است. در حالی که با کمک دولت و بخش خصوصی می‌توان سالانه تا 5/1‌میلیارد دلار درآمد ارزی به دست آورد. در صنعت مرغ و تخم‌مرغ، توان صادرات داریم اما امکان آن فراهم نشده که این از وظایف دولت است. دولت باید امکانات و زیرساخت‌های صادراتی را برای تولیدکنندگان بخش خصوصی آماده کند.

مدیرعامل شرکت بهپرور با تولید سالانه 60‌میلیون قطعه جوجه یکروزه و 30‌هزار تن گوشت مرغ، می‌افزاید: البته ما وضعیت دولت را درک می‌کنیم اما تولیدکنندگان در شرایط مناسبی به سر نمی‌برند. در سال 93 حدود 120‌هزار تن مازاد تولید مرغ داشتیم و امسال نیز 80‌هزار تن دیگر به آن اضافه شده است. سرریز 200‌هزار تنی مرغ در بازار داخل، به همراه کاهش قدرت خرید مردم، کاهش قیمت‌ها را درپی داشته و مرغداران ضرر و زیان‌های زیادی را متحمل شده‌اند.

فاروغی که عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی ایران نیز است با اشاره به صادرات مرغ در هفته‌های اخیر به عراق، تصریح می‌کند: این مقدار صادراتی هم که اکنون انجام می‌شود، براساس اقتضائات منطقه‌ای است و ثبات ندارد. ما باید به بازارهای دائمی برای محصولات پروتیینی در منطقه فکر کنیم. این بازارهای موقت دردی از صنعت مرغداری درمان نمی‌کند و استمرار ندارد.

افزایش تولید مساوی با ضرر و زیان

رضــا ســـواری، مدیرعامـل مجتمع شرکت کیوان مرغ پرطلایی مهاباد، در همین زمینه به «فرصت‌امروز» می‌گوید: مازاد تولید مرغ به یک بحران جدی برای تولیدکنندگان و مرغداران تبدیل شده است. در همه جای دنیا تولیدکنندگان برای افزایش تولید، تشویق می‌شوند اما در کشور ما کسی به تولید اهمیت نمی‌دهد و برای افزایش تولید باید خسارت بدهیم. این مازاد 20‌درصدی به یکی دو شرکت مربوط نمی‌شود و کل صنعت مرغداری با آن درگیر هستند.

وی می‌افزاید: اگر وضع به همین روند پیش برود و دولت فکری به حال مازاد تولید مرغ نکند، تا دو سه سال آینده تولیدکننده‌ای در این صنعت نمی‌ماند و مانند سال‌های گذشته باید مرغ را هم وارد کنیم. بنابراین دولت باید یارانه صادراتی به تولیدکنندگان بدهد و سرریز تولید را به بازارهای صادراتی هدایت کند.

مدیرعامل شرکت کیوان مرغ پرطلایی مهاباد، با تولید سالانه 50‌هزار تن مرغ گوشتی، 30‌میلیون قطعه جوجه یکروزه و 60‌هزار تن خوراک دام و طیور، در خصوص کیفیت مرغ، تصریح می‌کند: بی‌کیفیت بودن مرغ تنها بهانه و دستاویزی است برای کسانی که توان ایجاد بازارهای صادراتی را برای بخش خصوصی ندارند.تولید ما تماما زیر نظر سازمان دامپزشکی است که سخت‌ترین استانداردهای دنیا را رعایت می‌کنند. به جرات می‌گویم؛ با کیفیت‌ترین مرغ را تولید می‌کنیم و از نظر کیفیت توان رقابت با کشورهای صاحب‌نام را داریم.

30‌درصد بیشتر از ترکیه هزینه تولید می‌دهیم

این مرغدار نمونه کشوری، در پاسخ به این پرسش که دلیل ناتوانی در صادرات مرغ چیست، می‌گوید: تنها مشکل ما در قیمت تمام شده است. برای نمونه مرغداران ترکیه‌ای نسبت به ما با دریافت سوبسید صادراتی 16‌درصدی و بهره بانکی 4 درصدی، بیش از 30‌درصد کاهش قیمت تمام شده دارند. در چنین بازار رقابتی، معلوم است چه کسی برنده می‌شود و بازار را در اختیار می‌گیرد.

وی با اشاره به تسهیلات 50‌میلیارد تومانی که معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی برای تولیدکنندگان برتر مرغ اختصاص داده بود، اظهار می‌کند: من به‌عنوان مرغدار نمونه کشور، یک ریال از این تسهیلات را دریافت نکردم. سال گذشته وزارت جهاد کشاورزی از محل این منابع برای خرید میوه شب عید اقدام کرد و در عمل چیزی به دست تولیدکنندگان نرسیده است.

تاثیرپذیری تولید از نابسامانی بازار

عنایـــت‌الله تورنگ، مدیرعامل شـرکت زربال، نیـز در گفت‌و‌گو بــا «فرصــت امروز»، نابسامانی در تنظیم بازار مرغ را عامل اصلی کاهش قیمت‌ها و ضرر و زیان تولیدکنندگان می‌داند و می‌افزاید: شرکت زربال با تولید منظم و مداوم روزانه 35 تا 40 تن گوشت مرغ، تنها اینتی گری شن (زنجیره تولید) مرغ در کشور است. گرچه میزان تولید ما منظم است اما بی‌تردید از نوسان‌های بازار تاثیر می‌گیریم و بحران‌های موجود روی تولید ما هم اثرگذار است.

وی با بیان اینکه تولید سالانه زربال 15‌هزار تن است، می‌گوید: طبق قانون وظیفه تنظیم بازار محصولات کشاورزی بر عهده وزارتخانه مربوطه است و مسئولان مربوطه باید برای کاهش نوسان در بازار، راهکارهای قابل انجام ارائه دهند. شرکتی مانند زربال که صاحب برند است و توان تولید محصول با کیفیت و قابل رقابت در بازارهای جهانی را دارد، چرا باید محصول خود را با قیمت‌های متفاوت در برهه‌های زمانی مختلف به بازار عرضه کند؟

حراجی مرغ در میدان بهمن!

مدیرعامل شرکت زربال ادامه می‌دهد: ما توان صادرات سالانه 5‌هزار تن مرغ را با استانداردهای بالا داریم که باید به کمک دولت زیرساخت‌های آن فراهم شود. در تمامی بخش‌ها از تولید تا بازاریابی و بازاررسانی محصول، طبق برنامه‌های معین در زنجیره تولید، انجام می‌شود. حتی قیمت‌های ما نیز براساس استانداردهای کیفی محصول تعیین می‌شود.

تورنگ می‌افزاید: در حال حاضر وضعیت به‌گونه‌ای شده که عده‌ای دلال و واسطه در میدان بهمن، قیمت مرغ را مانند طلا لحظه‌ای اعلام می‌کنند و به اصطلاح حراجی مرغ راه انداخته‌اند. در چنین شرایطی تولیدکنندگان (حتی زنجیره تولید) چگونه می‌توانند محصولات خود را بازاریابی کنند و به قیمت واقعی به فروش برسانند؟

ارتباط با نویسنده: molood.gholami@yahoo.com