ریسک‌بالا؛ نتیجه بازی‌سازی

بسیاری از ما تجربه بازی‌های موبایلی یا رایانه‌ای را داریم و ممکن است به نوعی درگیر یکی دو مورد از آنها نیز شده و بخشی از اوقات فراغت خودمان را به آنها اختصاص داده باشیم. اما آیا تاکنون در این زمینه به سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در صنعت تولید بازی فکر کرده‌اید؟ آیا تاکنون فکر کرده‌اید برخی از بازی‌های موبایلی یا رایانه‌ای چقدر برای سرمایه‌گذاران سودآور بوده است؟ در این گزارش به جنبه‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه پرداخته‌ایم.

تجهیزات خارق‌العاده نداریم

ســیدمصطفی کیوانیــان، مدیرعامل شرکت آنارسانه هنر، تجهیزات مورد نیاز بازی‌سازی را رایانه‌های معمولی اما با کارایی بالا عنوان کرد و گفت: سرمایه‌گذاری در این نوع فعالیت اقتصادی نیازمند ماشین‌آلات و تجهیزات ویژه نیست و می‌توان با تجهیزات رایانه‌ای معمول در این زمینه فعالیت اقتصادی کرد و آنچه در این فعالیت مهم است، به خلاقیت پرسنل در زمینه طراحی بازی‌ها و نوشتن سناریوی بازی مربوط است. به صورتی که به‌جرات می‌توان گفت پول و سرمایه ‌اولیه زیاد در این زمینه نقش‌آفرینی نداشته و صرفا خلاقیت مفید خواهد بود.

کیوانیان در ادامه تصریح کرد: با توجه به توضیحات بالا شرکت آنا رسانه هنر فعالیت اقتصادی خود را با پنج نفر پرسنل و 70 میلیون‌تومان سرمایه اولیه در دفتری شراکتی آغاز کرد و طی دوره فعالیت تا امروز با توجه به روند روبه رشد بازار؛ اکنون این شرکت با سه دفتر فعال در برخی شهرهای کشور و همچنین سرمایه در گردش نزدیک به یک میلیارد تومانی همراه تیمی 20نفره مشغول به بازی‌سازی است.

وی موضوع پرسنل را امروز یکی از چالش‌های مهم در صنعت بازی‌سازی ایران عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه این صنعت کاملا نوین و جوان است بسیاری از فعالان و بازی‌سازان نیز در سنین نوجوانی هستند. بنابراین کمی حال و هوای تجاری در این میان دیده نمی‌شود که باید با گذشت زمان به آن دست یافت، اما آنچه مهم است آینده روشن حضور در این عرصه با دید بازوبرنامه است.

بازاری بدون مرز

مدیرعامل شرکت آنارسانه هنر که تقریبا نزدیک به یک دهه در عرصه تولید گیم‌های مختلف اندروید یا ویندوزی فعالیت داشته است، در این زمینه به «فرصت امروز» گفت: با توجه به افزایش تعداد گوشی‌های موبایل هوشمند در سطح جهان، یکی از بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش تولید بازی‌های موبایلی ایجاد شده است. این درحالی است که شاید سرمایه‌گذاری در زمینه بازی‌های ویندوزی به واسطه حضور برخی از محصولات مثل ایکس باکس‌ یا موارد مشابه زیاد در کشورمان اقتصادی نباشد.

کیوانیان در ادامه افزود: البته این امتیاز نمی‌تواند همواره تضمین‌کننده سرمایه‌های افراد باشد چون سرمایه‌گذاری در زمینه تولید بازی‌ بسیار پرریسک است و باید کاملا هوشمند وارد این تجارت شد. به این دلیل که به‌طور کلی بازی در صورتی موفق است که بتواند تعداد مخاطبان بالایی را به خود اختصاص دهد. به‌عنوان مثال، یکی از بازی‌های موفقی که توسط شرکت آنا رسانه هنر طراحی و ساخته شد

«دزدان تخم مرغ» بود و از آنجا که این بازی توانست نظر مخاطبان بسیاری را چه داخل مرزهای ایران و چه خارج از کشور به خود جلب کند، اکنون در سطح بازار بین‌الملل به‌عنوان یکی از بازی‌های موفق شناخته شده و مورد توجه گسترده قرار گرفته است.

شرکت‌های خصوصی کم هستند

این بازی‌ساز درباره انواع سرمایه‌گذاری در این زمینه معتقد است، امروز در بازار تولید بازی‌های مختلف رایانه‌ای یا موبایلی دو نوع شرکت خصوصی و شبه‌خصوصی وجود دارد چون بسیاری از تولیدکنندگان بازی با ارگان‌های دولتی وارد مذاکره شده‌اند و از بودجه‌های آنها برای بازی‌سازی استفاده می‌کنند، اما به‌طور کلی سرمایه‌گذاران مستقل همواره موفق‌تر از شبه‌دولتی‌ها عمل می‌کنند، چون این صنعت نیازمند سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های سریع و متناسب با بازار است که این موضوع در اداره‌های دولتی زیاد دیده نمی‌شود و بعضا بازار از دست می‌رود.

وی که تولید سفارشی بازی را به‌عنوان یکی از مناسب‌ترین روش‌های سرمایه‌گذاری در این زمینه عنوان کرد، افزود: با توجه به اینکه ریسک بازی‌سازی بسیار بالاست و ممکن است سرمایه‌های افراد با مخاطره روبه‌رو شود بهترین روش تولید سفارشی است. اما نباید فراموش کنیم در هر دو حالت تولیدکننده باید به‌صورتی برنامه‌ریزی کند که بتواند نظر مخاطبان را به خود جلب کند چون اگر این اتفاق روی ندهد بدون تردید در آینده سفارشی هم در کار نیست.

عمده مشکلات در نشر است

این بازی‌ساز موفق در کشورمان درباره سفارشی کارکردن گفت: در این زمینه برخی ناشران هستند که خود امکان تولید بازی ندارند، اما در زمینه ارائه و فروش بازی‌ها امتیازات و روابطی را در اختیار دارند که می‌تواند به‌عنوان سفارش‌دهنده به شرکت‌های تولیدی مراجعه کرده و با عقد قراردادهایی که بیشتر به‌صورت درصدی است کار را به انجام برسانند.

کیوانیان معتقد است یکی از مشکلات عمده و ضعف‌های بازی‌سازی امروز در کشورمان در همین بخش است چون بسیاری از ناشران فعال تقریبا تجربه بازی‌سازی ندارند و صرفا با استفاده از روابطی در این زمینه وارد شده‌اند که همین امر می‌تواند زمینه از بین رفتن و ناموفق بودن یک بازی را فراهم کند، درحالی که در کشورهایی مثل هنگ‌کنگ یا هندوستان این ناشران قدرتمند هستند که با استفاده از سیاست‌های تجاری و ارتباطات گسترده‌ای که در بازارهای هدف‌شان دارند بازی‌سازهای موفقی را به بازارهای بین‌المللی معرفی می‌کنند.

حداقل 5 بازی برای سودآوری

این سرمایه‌گذار درباره حداقل تولید سالانه برای اقتصادی شدن کار به «فرصت امروز» گفت: بازی‌سازی به‌طور کلی فروش خلاقیت و ایده یا طرح است. بنابراین، شاید نتوان همانند یک شرکت تولیدی دیگر درباره حداقل تولید آن سخن گفت به این دلیل که ممکن است یک شرکت یک سال روی یک پروژه سرمایه‌گذاری کرده باشد و با دیدی کامل و باز وارد میدان شود و ارزش افزوده همین یک کار به اندازه تولید 20 یا حتی 30بازی دیگر باشد.

وی تصریح کرد: اما اگر به‌عنوان یک صنعت و البته تجارت به این روند توجه داشته باشیم شاید لازم باشد یک تولیدکننده بازی سالانه حداقل پنج‌بازی موفق را روانه بازار کند تا بتواند چرخ اقتصادی کسب‌وکارش را به حرکت درآورد.

دلالان بخشی از اقتصادبازی‌ها

تولیدکننده بازی «تخم‌مرغ‌دزدها» درباره حضور دلالان در صنعت تولید بازی نیز معتقد است، همان‌طور که در بسیاری از صنایع حضور واسطه‌ها می‌تواند همانند تیغ دولبه‌ای عمل کند، در این صنعت نیز حضور دلالان چشمگیر است به‌صورتی که بسیاری از دلالان و واسطه‌ها با امکانات و ارتباطاتی که دارند می‌توانند ناشران و خریداران عمده را تشویق به سرمایه‌گذاری در نوعی بازی کرده و باعث موفقیت تجاری آن شوند.

وی ادامه اداد: البته همیشه این قانون صادق نیست و از آنجا که دلال‌ها مبلغی به‌عنوان حق‌العمل دریافت می‌کنند و در موارد فنی و تجاری وارد نمی‌شوند، در صورت اعتماد غیراصولی به آنها ممکن است تجربه ناخوشایندی برای تولیدکنندگان صورت گیرد ولی نباید فراموش کرد از آنجا که دنیای بازی‌سازی بسیار گسترده است و دلال‌ها می‌دانند در صورتی که بتوانند در دو سوی معادله خوب جلوه کنند همواره در تلاش هستند هم تولیدکننده و هم سرمایه‌گذار به منافع اقتصادی قابل قبولی به‌ویژه در بازارهای بین‌المللی دست ‌یابند.