ساخت و مصرف چسب از گذشته رایج بوده است. در قدیم از موادی چون قیر و صمغ درختان به عنوان چسب استفاده می کردند. در قرون گذشته چسب ها منشا گیاهی و حیوانی داشته اند. به تدریج با پیدایش چسب های سنتتیک ساخته شده در صنعت پلیمر، چسب های با منشا گیاهی و حیوانی از رده خارج شدند.
صنعت چسب به صورت گسترده ای در حال رشد است و تعداد معدودی وسایل مدرن ساخت بشر وجود دارد که از چسب در آنها استفاده نشده باشد. چسب ها همگی حاوی پلیمر هستند یا پلیمرها در حین سخت شدن چسب ها به وسیله واکنش شیمیایی پلیمر شدن افزایشی یا پلیمر شدن تراکمی حاصل می شوند.
پلیمرها به چسب ها قدرت چسبندگی می دهند. این صنعت در ایران نیز صاحب قدمت است و کارخانه های قدیمی بسیاری در تولید چسب وجود داشتند که به مرور زمان از تعداد آنها کاسته شد. شرکت های ایرانی به مرور به تامین مواد اولیه چسب روی آوردند.
در این باره باید گفت که بیش از 70درصد مواد اولیه مورد نیاز در صنایع پلیمری از کشورهای خارجی به کشور وارد می شوند و طرف ایرانی بیشتر فروشنده و تامین کننده است. اقلام محدودی از مواد موجود در این حوزه نیز در داخل تولید می شود که بسیاری از فعالان این حوزه نبود انگیزه، سودآوری نامشخص و مشکلات تامین دانش فنی را عاملی برای واسطه گری شرکت های ایرانی می دانند.
پژمان داعیان، مدیر بخش فروش شرکت ریجید، شرکت تولید کننده برخی اقلام ایرانی مورد نیاز صنعت چسب، در گفت وگو با «فرصت امروز» به تشریح برخی زوایای این صنعت پرداخت.
چه مواد اولیه ای را به ایران وارد می کنید؟
ما مواد پلیمری مورد نیاز در صنایع را تامین می کنیم. تنوع مواد ما بسیار زیاد است و مواد مختلفی در این حوزه قرار می گیرند.
خرید بیشتر از چه کشورهایی است؟
بیشتر کشورهایی که در بازار ایران حضور دارند از شرکت های قدیمی این حوزه هستند و سابقه طولانی در کار کردن با ایرانی ها دارند. آلمان، اتریش، فرانسه، ترکیه و. . . شرکت های زیادی هستند که گروه های ایرانی از آنها خرید می کنند و سابقه معامله با آنها را دارند.
آیا این مواد در داخل ایران تولید می شوند؟ در این صورت کدام و چه میزان از آن. . .
ببینید تولید این مواد در ایران به صورت محدودی انجام می گیرد. در واقع مواد معدودی هستند که دانش فنی مورد نیاز برای تولید آنها در داخل کشور وجود دارد. شرکت هایی هستند که این مواد را تولید می کنند و باید گفت در مقایسه با نمونه خارجی فاصله زیادی ندارند اما باید قبول کنیم که مشتری ایرانی معتقد است جنس خارجی بهتر است.
چرا گروه های ایرانی تمایل کمتری به سرمایه گذاری و شروع به کار در این حوزه دارند؟
کشور ما کشوری است که امنیت و پتانسیل های بالایی برای سرمایه گذاری در آن وجود دارد. منتها تولید این مواد پروسه خاصی را برای تولید احتیاج دارد. ماشین آلات و دانش فنی دو بخشی هستند که تامین آن برای تولید گروهی از مواد خاص بسیار مشکل است و نیاز به کار بسیار زیادی دارد.
مثلا ممکن است پروسه تحقیق و توسعه سه سال و دو سال هم پیش تولید طول بکشد، خب در این شرایط کمتر سرمایه داری به حضور در این کار رغبت نشان می دهد، بنابراین به واسطه گری روی می آورد تا در کوتاه مدت پاسخ بگیرد.
برای رشد این مسئله باید چه اقداماتی صورت گیرد؟
تا زمانی که روحیه افراد در بازار تغییر نکند و رویکردشان در معاملات تامین منافع زود هنگام باشد نمی توان چندان انتظار رشد و تغییر داشت. افراد تمایلی به ایجاد یک محل کسب با دوام ندارند و سرمایه های خود را وارد فعالیت های مقطعی می کنند. البته در این نوع کار این مدل مرسوم نیست و به واسطه اینکه حوزه تخصصی است رفتار جمعی شکل دهنده سیستم افراد است.
کف سرمایه مورد نیاز برای آغاز به کار در این حوزه چقدر است؟
با گروهی جوان و صاحب سرمایه می توان با 1.5 تا 2 میلیارد تومان یک بخش تحقیق و توسعه را آغاز و در ادامه با وام هایی که وجود دارد کار را شروع کرد منتها این مسئله یک انگیزه و انرژی لازم دارد و گروهی جوان که حاضر باشند مسیر را طی کنند.
در صورتی که واحدی آغاز به کار تولید در این رشته کند، چه میزان اشتغال ایجاد می کند و افراد شاغل باید چه تخصصی برای فعالیت داشته باشند؟
یک واحد تولیدی که از صفر تا صد ایجاد شود، اول به یک تیم متخصص برای انتقال دانش فنی و آموزش نیاز دارد. تقریبا یک گروه 20 نفره شیمیست و رشته های مرتبط. وقتی ایجاد شد در نهایت 70 نفر در بخش کارگری و 40 نفر نیروی مهندس احتیاج دارد. در نهایت این 120-30 نفر چرخه ای را ایجاد می کنند که می تواند در آینده کشور تاثیر داشته باشد.