سوسیس و کالباس یکی از محصولاتی است که با وجود اینکه بسیاری از جوانان و نوجوانان طرفدار آن هستند، اما بیشتر خانواده ها سعی می کنند که به دلیل ناسالم بودن این ماده آن را از سبد غذایی خود حذف کنند. تصاویری که از کارخانجات مجاز و غیر بهداشتی تولید کننده این محصول در شبکه های اجتماعی دست به دست می شود، نیز مزید بر علت می شود تا مشتریانی هم که این محصول را استفاده می کردند، دید منفی نسبت به آن پیدا کنند.
در چنین اوضاعی که تب رونمایی از محصولات گیاهی و ارگانیک در بازار صنایع غذایی کشور گسترده شده، برندی به نام نوپرو در پاسخ به این نیاز جدید پا به بازار و میدان رقابت می گذارد و در کارخانه ای اقدام به تولید سوسیس و کالباس گیاهی می کند تا مخاطبان این محصول با خیال راحت از سالم بودن این ماده غذایی آن را مصرف کنند.
برای ارزیابی این محصول جدید و استقبال مخاطبان از آن ابتدا با عادل دهدشتی، کارشناس ارشد بازاریابی و برندینگ به گفت وگو پرداختیم و سپس اطلاعاتی در مورد جزییات این محصول در مصاحبه با محمد مکابر، سرپرست فروش شرکت نوپرو، تولیدکننده سوسیس و کالباس گیاهی کسب کردیم.
پدیده ای جدید در سبد مصرفی خانوار
عادل دهدشتی، کارشناس ارشد بازاریابی و برندینگ ارزیابی اش از این محصول جدید و جایگاهش در بازار را چنین عنوان می کند که اصولا محصولات گیاهی به ویژه محصولاتی مانند سوسیس و کالباس گیاهی به عنوان یک محصول جدید و در واقع پدیده ای جدید در سبد مصرفی خانوار ایرانی محسوب می شود و به نظر می رسد که اگر بخواهیم محصولات این برند را از نظر چرخه عمر محصول مورد ارزیابی قرار دهیم، سوسیس و کالباس گیاهی در ابتدایی ترین مرحله یعنی مرحله معرفی قرار دارد.
اگر از نظر ذائقه مخاطب نیز به این قضیه بنگریم، باید تاکید کنیم که بخش عمده ای از مصرف کنندگان ایرانی نه تنها با محصولات گیاهی و ارگانیک بیگانه اند، بلکه سوسیس و کالباس را محصولی کاملا گوشتی می دانند و محصول گیاهی آن برای شان بیگانه و حتی عجیب خواهد بود. از سوی دیگر از زاویه دید افراد حساس به سلامتی نیز محصولات سوسیس و کالباس در ردیف محصولات مضر محسوب می شود.
از این رو برای معرفی محصول و حرکت به سمت مرحله رشد محصول با دو مخاطب کاملا متفاوت و بعضا در تضاد مواجهیم که پاسخ به نیاز و اقناع ذهنی مخاطب و تبدیل آن به مشتری یا خریدار را دچار چالش جدی می کند.
تب محصولات ارگانیک
این کارشناس در پاسخ به این سوال که این محصول گیاهی برای پاسخگویی به چه نیازی طراحی شده است و مزیت رقابتی آن چیست، می گوید: در دنیای امروز که انواع آلودگی ها و مواد افزودنی مضر، سلامت غذایی شهروندان را به خطر انداخته است، تب رونمایی از انواع مواد به اصطلاح گیاهی و ارگانیک، بازار صنایع غذایی کشور را فراگرفته است و به نظر می رسد محصولات گیاهی نوپرو نیز در پاسخ به این نیاز جدید پای به بازار و میدان رقابت گذاشته است.
هرچند از آنجا که هنوز از جنبه اعتماد و نیاز مصرف این گونه محصولات در جامعه ایرانی در اولویت قرار ندارد، راه دشواری برای این برند متصور هستم. از نظر مزیت رقابتی، در مرحله معرفی محصول امکان قضاوت قطعی وجود ندارد ولی می توان قرار گرفتن محصولات گیاهی در دسته بندی محصولات سالم و البته ارزان قیمت تر نسبت به محصولات پروتیینی گوشتی را از جمله مزایای رقابتی اولیه دانست که درصورت قرارگرفتن این مزیت ها در کنار یک برنامه ترفیع و ترویج مناسب، زمینه حرکت به سمت مرحله رشد فراهم خواهد آمد.
انتخاب محصول براساس توصیه متخصصان
او در مورد تفاوت و نحوه تشخیص این محصول با محصولات گوشتی موجود می گوید: تشخیص و تفکیک بین محصولات گوشتی و گیاهی از سوی مخاطب (مشتری) عام بیشتر از جنبه بصری یا طعم صورت می پذیرد و مخاطب محصولات گیاهی بیشتر از تخصص و تجربه براساس توصیه افراد مرجع از جمله پزشکان، نزدیکان و بعضا فروشندگان یا تبلیغات ترویجی برندها اقدام به انتخاب و مصرف محصول سوسیس و کالباس گیاهی می کند.
در خصوص ادعای تولیدکننده مبنی بر گیاهی بودن محصولات برای اثبات دقیق مجاری و نهادهای قانونی از جمله سازمان استاندارد، سازمان غذا و دارو و... امکان تایید ادعا و تعیین کیفیت و محتوای تشکیل دهنده را دارند.
طراحی و شعار اشکالاتی دارد
او در پاسخ به این سوال که کانال های ترویج آن محدود به بیلبورد بوده یا فعالیت دیگری هم از این برند دیده اید، می گوید: آنچه در فضای تبلیغاتی کشور دیده شده است، بیشتر همان تبلیغات محیطی (بیلبورد) بوده که متاسفانه به هیچ عنوان مناسب تبلیغات این محصول که در مرحله معرفی است نبوده و از رسانه مورد بهره برداری گرفته تا طراحی و شعار دچار اشکالات جدی است.
در تبلیغات این محصول، تفاوت ها و مزیت های رقابتی به ساده ترین و غیرحرفه ای ترین حالت ممکن به تصویر کشیده شده و این در حالی است که در رسانه های مکمل از جمله سایت و شبکه های اجتماعی بیش از اینکه به مزیت های محصول و سالم بودن و. . . تاکید شود بر تصاویر تمرکز شده است و جالب آنکه اگر این تصاویر در کنار تصاویر یک محصول گوشتی قرار گیرد، تشخیص گیاهی بون آن در لحظه اول آسان نیست و ضعف وب سایت یکی از بزرگ ترین نواقص این محصول خواهد بود.
در مجموع باید تاکید کنم که ابزار و اقدامات ارزان تری از جمله سمپلینگ، مقالات تندرستی در مجلات خانوادگی و آشپزی، مشارکت در برنامه های مرتبط با حوزه سلامت، تبلیغات ترویجی در کلینیک های لاغری، قلب و... به مراتب از رسانه گران قیمت بیلبورد برای معرفی و تبلیغات محصولات نوپرو موثرتر خواهد بود.
تاکید می کنم از این تولیدکننده به عنوان برند یاد نمی کنم چون معتقدم ویژگی های اطلاق به عنوان برند را ندارد و حداکثر یک تولیدکننده موفق محسوب می شود.
اجرای کمپین یکپارچه ترویجی
دهدشتی در انتها در مورد ارزیابی خود از استقبال مخاطبان این محصول می گوید: در صورت تدوین و اجرای کمپین یکپارچه ترویجی و تاکید بر مزیت های رقابتی و اخذ تایید از افراد مرجع به ویژه پزشکان شناخته شده و نهادهای رسمی، این محصول امکان بهره برداری از فضای بازار و در اختیار گرفتن سهم قابل توجهی از بازار را با توجه به امکانات و حجم تولید دارد.
سوسیس های سالم
در ادامه محمد مکابر، سرپرست فروش شرکت نوپرو تولیدکننده سوسیس و کالباس گیاهی ضمن توضیحاتی در مورد این محصول جدید به «فرصت امروز» می گوید: هدف ما از تولید این محصولات این است که حجم قابل توجهی از فرآورده های گوشتی را با محصولات گیاهی سلامت محور جایگزین کنیم و برای این محصول جایگاه خوبی را متصور شده ایم.
ما این محصول را در پاسخ به نیاز خانواده به این محصول و نگرانی از بابت بحث سلامت و مفید بودن آن برای افراد خانواده به خصوص کودکان و نوجوانان تولید کردیم چراکه متاسفانه خواسته یا ناخواسته این تفکر در ذهن مصرف کنندگان وجود دارد که مصرف سوسیس و کالباس برای سلامتی مضر است. بسیاری از کودکان سوسیس و کالباس دوست دارند، اما خانواده ها اجازه مصرف این محصولات را نمی دهند. با تولید این محصول گیاهی درصدد برآمدیم که نیاز به سلامت این ماده غذایی را فراهم سازیم.
خمیر پایه گیاهی + سبزیجات
او ادامه می دهد: شرکت نوپرو نخستین شرکتی است که پروانه ساخت و مجوز تولید این محصول را در شیراز گرفته است. ما سعی داریم با تولید محصولاتی با کیفیت بالا، به صورت تخصصی روی تولید محصولات گیاهی کار کنیم.
این محصول در واقع ترکیبی از خمیرپایه گیاهی، پاپریکای رنگی، قارچ، هویج، کلم بروکلی، گل کلم، زیتون و ذرت و... است. سعی کردیم که طعم آن را شبیه به محصولات گوشتی شبیه سازی کنیم. با اینکه محتوا سبزیجات است، اما خمیر پایه طعمی مشابه با فرآورده های گوشتی دارد و در کنار آن می توانند طعم سبزیجات را نیز حس کنند.
هدف فعلی ارسال به کل کشور
این کارشناس در مورد نحوه اثبات گیاهی بودن این محصول می گوید: پروانه ساخت و پروانه بهره برداری روی محصولات گیاهی درج شده و علاوه بر این در کارخانه به روی همگان برای بازدید باز است. ما برنامه ای هم برای تهیه و انتشار ویدئوی مراحل ساخت در آینده ای نه چندان دور داریم. استقبال مخاطبان از این محصول تاکنون خوب بوده و فروش خوبی نیز داشته ایم. هدف فعلی ما ارسال به کل کشور و سپس برنامه های صادراتی است.
قیمت ها معقول است
مکابر در خصوص کانال های ترویج و قیمت گذاری این سوسیس و کالباس گیاهی اضافه می کند: کانال های ترویج ما شبکه های اجتماعی و تبلیغات محیطی بوده است و کمپین هایی را نیز طراحی و راه اندازی کردیم که فعلا در فاز اول آن هستیم.
در مورد قیمت گذاری این محصول نیز باید اضافه کنم که قیمت ها با توجه به قیمت مواد اولیه و حجم سربار و قیمت بازار تعیین شده و معقول است. مشابه همین محصول در اروپا با مواد اولیه مشابه کیلویی 60 هزار تومان است، در حالی که در ایران قیمت ها را در حد محصولات مشابه گوشتی نگه داشتیم تا رضایت مصرف کننده را به دنبال داشته باشد.
ارتباط با نویسنده: hoda.rezaeii@yahoo.com