بسیاری از کارشناسان بازاریابی بر این باورند که در آینده نزدیک، روباتها بازاریابی را هم مانند سایر عرصهها تسخیر خواهند کرد. با این حال، اغلب مدیران کسبوکارهای کوچک در کشورهای پیشرفته دنیا هنوز علاقهای نسبت به استفاده از روباتها برای بازاریابی نشان نمیدهند. آنها سه دلیل عمده را برای این مسئله برمی شمرند: هزینهها، نبود تجربه و احساس ترس. با این حال کارشناسان بر این باورند که در آیندهای نه چندان دور، تمامی این دلایل از بین خواهد رفت. در سالهای اخیر، هزینه استفاده از روباتها کاهش پیدا کرده و عملکرد آنها در حال بهبود است و انتظار میرود شاهد جایگزین شدن روباتهای بازاریاب به جای کارمندان این حوزه باشیم. یکی از متخصصان حوزه استخدام بر این باور است که دو مشکل نبود تجربه و ترس نیز با استخدام کارمندان مناسبی برای کمک به مدیریت روباتهای بازاریابی، حل خواهد شد. بدون شک یکی از چالشهای اساسی برای مدیران کسبوکارهای کوچک در استفاده از روباتهای بازاریاب، استخدام افرادی مناسب برای رسیدگی به این روباتها خواهد بود چرا که این روباتها نیاز به تنظیمات، برنامهریزی، پایش و تعمیرات دارند.
یک روبات بازاریاب دقیقا چگونه کار میکند؟
سازمان بینالمللی استاندارد (ایزو)، روبات صنعتی را با ویژگیهای «کنترل اتوماتیک، برنامهریزی مجدد،
کنترل کنندههای چندمنظوره» تعریف میکند. یکی از متخصصان حوزه مشاوره IT و روبات، بر این باور است که یک روبات چیزی فراتر از یک ماشین قابل برنامهریزی بوده و برای مشخص کردن ویژگیهای یک روبات، لازم است وجود برخی از اجزای مکانیکی و درجهای از هوشمندی را نیز مورد نظر قرار دهیم. او معتقد است که یک روبات حقیقی، این توانمندی را دارد که علاوه بر فعالیتهای روتین خود، به تجزیه و تحلیل نیز بپردازد نه اینکه تنها ماشینی اتوماتیک باشد که جایگزین فعالیتهای انسانی شده است. طبق این تعریف، ماشینهای ATM روباتهایی نیستند که بتوانند جایگزین صندوقداران بانک شوند. بر این اساس، دستگاهی که بهصورت اتوماتیک، کارهای پیچیده و بعضا تکراری را به انجام میرساند، لزوما یک روبات محسوب نمیشود.
فعالیتهای بازاریابی برای روباتها
بهترین کاربرد روباتها زمانی است که از آنها برای وظایف ثابت، تکرارپذیر، قابل پیشبینی و روتین استفاده شود. براین اساس پیشبینی شده که روباتها در آیندهای نه چندان دور، جایگزین کارگران فست فودها و صندوقداران شوند. در ادامه چهار حوزه بهکارگیری روباتهای بازاریابی در کسبوکارهای کوچک، برشمرده خواهد شد:
1- ایجادکنندگان محتوای وبسایتها: لسآنجلس تایمز از روباتهایی برای گزارش زمین لرزهها استفاده میکند. به این منظور، این سازمان الگوریتمی را به کار میبرد که با استفاده از دادههای سایت سازمان زمینشناسی ایالات متحده امریکا، به گزارش مکان، زمان و بزرگی زمینلرزه میپردازد. NPR از روباتها بهعنوان خبرنگار ورزشی در روزنامه استفاده میکند؛ این روباتها وظیفه پوشش بازیها را بر عهده دارند. گاردین از یک پلتفرم هوش مصنوعی استفاده میکند که با بهرهگیری از سیل عظیم محتوا و دادههای به دست آمده از مقالات پیشین، بهصورت اتوماتیک به تولید اخبار میپردازد.
2- ارائه خدمات بازاریابی و مشتری: چرا کارهای خود را به مکانی دوردست برونسپاری کنید در حالی که میتوانید به جای آن از روباتهای خانگی استفاده کنید. شرکتهای فعال در زمینه تکنولوژی، روباتهایی را تولید کردهاند که به منظور نمایش دستگاهها و اختراعات جدید، مورد استفاده قرار میگیرند. در بسیاری از نمایشگاههای تجاری، روباتها به جزئی از صفحه نمایش تعاملی تبدیل شده و در جلب مخاطب، به رقابت با ابزارهای سنتی بازاریابی می پردازند.
3- کارکنان مراکز برقراری تماس تلفنی: تمامی کسبوکارها به نوعی نیاز به استفاده از زیرساختهای ارتباط از راه دور دارند تا به وسیله آن بتوانند با تامینکنندگان و مشتریان خود ارتباط برقرار کنند. به سادگی میتوان از روباتها در مراکز برقراری تماس بهره برده و به این وسیله به مدیریت تماسهای دریافتی و ترافیک اینترنت پرداخته و خطوط را دائما باز نگه داشت. در حال حاضر، استفاده از روباتها برای برقراری تماسها بهصورت اتوماتیک، جایگزین تماسهای از پیش ضبط شده، گشته و بهعنوان مثالی برای آن میتوان از برقراری تماس به منظور یادآوری قرار ملاقاتها یا ارزیابی میزان رضایتمندی مشتریان، نام برد. علاوه بر آن، در مراکز برقراری تماس، از یک رابط دارای قابلیت برنامهریزی به منظور خوشامدگویی به تماس گیرندگان و ایجاد ارتباط مستقیم بین آنها و بخشهای مورد نظر، استفاده میشود.
4- مجریان و میزبانان نمایشگاههای تجاری: دسته دیگری از روباتهای مورد استفاده در بازاریابی، به منظور استقبال و میزبانی از مخاطبان در مکانهایی از قبیل نمایشگاههای تجاری، مورد استفاده قرار میگیرند. در حال حاضر برخی از روباتها و نمایشگرهای روباتیک در فروشگاهها، پارکهای تفریحی، برنامههای تلویزیونی و فیلمها استفاده میشوند. برخی از این روباتها به نحوی طراحی شدهاند که بتوانند کاملا جایگزین نیروی انسانی شوند، اما برخی دیگر شکلی فانتزی یا مکانیکی از یک جهان خیالی را دارند.
استخدام افراد مناسب برای رسیدگی به روباتها
با وجود تمام مزایایی که به آن اشاره شد، استخدام افراد نادرست برای رسیدگی به روباتها، مشکلات بسیاری را به دنبال خواهد داشت: از دست دادن سهم بازار، از دست رفتن زمان، از دست دادن مشتریان در قبال رقبا، هزینههای فرصت عدم دستیابی به اهداف فروش و غیره. به منظور بهبود تصمیمات در زمینه استخدام، لازم است شرکتها با بهرهگیری از آزمونهای شخصیتی معتبر، به رمزگشایی رفتاری کاندیداها بپردازند. پیشنهاد میشود در استخدام افرادی که قرار است به روباتها رسیدگی کنند، از یک فرآیند سه مرحلهای استفاده شود؛ بررسی تمام کاندیداها از طریق ارزیابیهای شخصیتی و سبکهای کاری، غربال کردن کاندیداها بر مبنای گرایشهای رفتاری و مدیریت کارایی آنها براساس سبکهای رفتاری. تمام مدیران در آیندهای نه چندان دور، ناچار به پذیرش روباتها در برخی مناصب خواهند شد. پس بهتر است از همین حالا ترسهایتان را کنار بگذارید و با حقایق روبهرو شوید.