راه‌حلی برای پیری جمعیت در صنعتی‌ترین کشور اروپا

بعضی رسانه‌ها در تحلیل علت آغوش باز آلمان برای پذیرش مهاجران نوشتند: جمعیتی که در آلمان رو به پیری می‌رود به این مهاجران جوان نیاز دارد. وال‌استریت‌ژورنال در این باره نوشت: «مهاجران برای نیروی کار آلمان که رو به پیری رفته است امید آفریده‌اند. موج مهاجران که حالا به سوی آلمان سرازیر شده می‌تواند دقیقا همان چیزی باشد که بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا به آن نیاز دارد، شاید هم باری بر سیستم رفاهی آلمان باشد. باید دید این دو قطب چطور با یکدیگر به تعادل می‌رسند.»

ای‌بی‌سی نوشت: مدیران کسب‌و‌کارها در آلمان می‌گویند فراهم کردن کار برای پناهجویان به اقتصاد کشور کمک خواهد کرد. آلمان مقصد بسیاری از سوری‌ها، افغان‌ها و اریتره‌ای‌ها شده است که از جنگ فرار کرده‌اند و به اروپا پناه آورده‌اند. اولریچ گریلو رئیس فدراسیون صنعت BDI که بسیار قدرتمند کار می‌کند می‌گوید: اگر بتوانیم آنها را فورا به بازار کار تزریق کنیم، هم به پناهندگان کمک کرده‌ایم و هم به خودمان.

گذشته از همکاری‌های انسان‌دوستانه در آلمان برای پناه دادن به سوری‌ها، کسب‌و‌کارها به این شرایط به چشم فرصتی اقتصادی نگاه می‌کنند تا راه‌حلی باشد برای افزایش میانگین سن کارکنان و کاهش میزان موالید در این کشور. نرخ بیکاری در آلمان اکنون 6.4درصد است که به کمترین میزان خود از زمان اتحاد رسیده است. تخمین زده شده که این کشور هنوز 140هزار مهندس، برنامه‌نویس و تکنسین کم دارد. در بخش‌های سلامت و فراغت هم نیاز به کارکنان ماهر وجود دارد. همچنین در مجموع 40هزار نفر ظرفیت هم در بخش آموزش امسال در آلمان خالی می‌ماند. پیش‌بینی شده است درصورتی‌که اقدامی در این باره انجام نشود، کمبود نیروی انسانی ماهر تا سال 2020 به 1.8میلیون نفر و تا سال 2040 به 3.9میلیون نفر برسد. مهاجرانی که بسیاری از آنها جوان هستند می‌توانند پاسخ خوبی برای ابهام در صنعت و آینده آلمان باشند.

اشپیگل نیز با دیدگاه مشابه بعضی دیگر از رسانه‌ها مهاجران را فرصتی برای اقتصاد آلمان می‌بیند. این نشریه پس از استقبال از موج پناهندگان در شهرهای مختلف آلمان نوشت: جامعه کسب‌و‌کار آلمان موج جدید پناهندگان را فرصتی برای کمک به شرکت‌ها برای رشد و تامین بلند‌مدت نیاز آنها می‌بیند. بسیاری به دنبال این هستند که مهاجران را هرچه سریع‌تر به بازار کار بفرستند و روال اداری آنها را تنظیم کنند.

این نشریه داستان سعید هاشمی مهاجر افغانی را که حالا در آلمان کار می‌کند این طور بازگو می‌کند: «سعید هاشمی عرق کرده است. دو ساعت است که تلاش می‌کند اتاق انباری کنار دفتر را مرتب کند. کابینت‌های فلزی را می‌چیند و جعبه‌ها را از اتاق بیرون می‌برد و می‌آورد. افغانی 18 ساله یک سال دوره کارآموزی را گذرانده تا حالا در بخش تاریخی شهر مونیخ نصاب لوازم گرمایشی باشد. او می‌گوید: کار هیچ وقت خسته‌کننده نیست. همکارانم را دوست دارم و گاهی هم در کارگاه‌های ساختمانی کار می‌کنم. او سفر طولانی‌ای را پشت سر گذاشته تا به جایی که حالا هست برسد. او بچه چهارم خانواده‌ است. پدرش را در جنگ از دست داده و وقتی 15 ساله بوده از جلال‌آباد طی پنج ماه به مونیخ رسید. از کابل به تهران پرواز کرد، از آنجا به ترکیه رفت، بعد به یونان و ایتالیا رسید و در نهایت توانست خودش را به آلمان برساند. گاهی با یک گروه سفر می‌کرد و گاهی تنها بود. در نهایت بیش از 6هزار کیلومتر را بدون خانواده‌اش طی کرد.

زمانی که به مونیخ رسید از یکی از مراکز رفاهی جوانان کمک گرفت، تحصیلات مدرسه‌اش را کامل کرد و دوره آموزش نقاشی و دوره‌های دیگری را گذراند. درنهایت به اینجا رسید و صاحب‌کارش که متوجه شده بود هر سال کمتر و کمتر به نیروهای جوان دسترسی دارد، کارش را با او شروع کرد.

آلمان قادر نیست نیازش به نیروی کار را تنها با اروپایی‌ها تامین کند. همین مسئله این کشور را وادار کرده است ‌سراغ استفاده از نیروی کار خارج از اتحادیه اروپا برود. هنوز هم بسیاری از مهاجران به آلمان از داخل اتحادیه اروپا می‌آیند. در کشورهای جنوب اروپا بحران‌های اقتصادی باعث شده است بسیاری از کارکنان به سوی بزرگ‌ترین صنعت قاره سبز مهاجرت کنند. اما این شرایط همیشه پایدار نمی‌ماند. لاتز اشنایدر استاد دانشگاه کوبورگ می‌گوید: وقتی کشورهای بحران‌زده اقتصادهایشان را بازسازی کنند، مهاجران از کشورهای اتحادیه اروپا کم می‌شوند و درحالی‌که آنها هم به مشکل آلمان یعنی پیری جمعیت شاغل برمی‌خورند، تعداد مهاجران آنها به آلمان به سالانه 70هزار نفر تا 2050 کاهش پیدا می‌کند. این باعث می‌شود ما بیش از قبل به نیروی کار کشورهای دیگر نیاز داشته باشیم.

آلمان جدا از تحصیلکردگان و نخبگان خارجی، به نیروی کار آموزش‌دیده برای مهارت‌های کوچک‌تر و جزئی‌تر هم نیاز دارد. در چهار سال گذشته تقریبا یک میلیون شغل در کسب‌و‌کارهایی که نیاز به آموزش رسمی ندارد برای خارجی‌ها در آلمان ایجاد شده است. از جمله تامین نیروی کار برای مراقبت‌های پرستاری، رستوران‌ها و کشاورزی. تعداد جاهای خالی در صنایع آلمان هم رو به رشد است و در ماه ژوییه 600هزار مورد بود. صنایع این کشور از همین حالا شروع به جذب مهاجران کرده‌اند.