خیز ایران خودرو برای بازگشتن به بازارهای خارجی

معاون صادرات ایران خودرو می‌گوید، این شرکت قصد فعال‌سازی دوباره سایت‌های خارجی خود را دارد. محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت در آخرین نشست خبری خود در شهریور‌ماه گفت: «خط تولید خودرو در برخی از کشورها نظیر روسیه، سنگال و ونزوئلا انجام شده، اما این کارخانه‌ها چند سال بعد تعطیل شده بودند، اکنون به فکر راه‌اندازی دوباره این کارخانه هستیم و بحث‌هایی در این رابطه در حال انجام است.»

حالا بعد از گذشت چند‌ماه، این بحث‌ها به نتیجه رسیده و قرار است فعال‌سازی این کارخانه‌ها، البته نه در همه موارد، انجام شود. خط تولید خودرو توسط ایران خودرو در ونزوئلا، سنگال و عراق راه‌اندازی شده بود و این شرکت به روسیه نیز محصولات خود را صادر می‌کرد که فعالیت خط تولیدهای خارجی متوقف و در صادرات به روسیه و عراق نیز محدودیت‌هایی ایجاد شد.

تولید سمند، پراید و رانا در ونزوئلا

اما اکنون آنچه که از صحبت‌های علی علمی، معاون صادرات و امور بین‌الملل گروه صنعتی ایران خودرو بر می‌آید، گواه تلاش ایران خودرو برای برگرداندن بازارهای خارجی خود است. 

او در گــفــت‌وگــو با «فرصت‌امروز» درباره آخرین وضعیت سایت‌های خارجی ایران خودرو می‌گوید: سایت ونزوئلا قرار است که به‌زودی فعال شود. نخستین محموله برای این سایت فرستاده شده، اما مشکلی که در این بین وجود دارد، موضوع تحریم‌ها است. تحریم‌ها موجب شده بود تا ما نتوانیم حمل مستقیم به ونزوئلا داشته باشیم. همین موضوع کمی کار را با تاخیر مواجه کرده، اما نمی‌تواند مانعی برای جلوگیری از فعالیت ما باشد. ما با کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به توافق‌های خوبی رسیده‌ایم. پیش‌بینی ما این است که تا نیمه اول بهمن ماه (اواخر ژانویه)، کشتی حامل محموله دیگری برای ونزوئلا بفرستیم که حدود 1700 دستگاه است.»

علمی با اشاره به تغییرات روند فعالیت در ونزوئلا بیان می‌کند: «دولت ونزوئلا با سفری که آقای نعمت‌زاده به آنجا داشت، تغییراتی را در رویه‌های خود در ارتباط با شركت‌های ایرانی انجام داده و بخشی از طلب ایران خودرو از این کشور در حال وصول شدن است که همین موضوع بر سرعت فعالیت ما می‌افزاید.»

در سایت ونزوئلا دو خط تولید وجود دارد که ایران خودرو از یک خط استفاده می‌کند و سایپا از خط دیگر. البته ایران خودرو می‌خواهد ساخت خودرو در ونزوئلا را از مرحله CKD آغاز کند. ظرفیت تولید در این سایت، 10 هزار دستگاه در یک شیفت و 20 هزار دستگاه در دو شیفت است. معاون امور بین‌الملل ایران خودرو، درباره نوع خودروهای در نظر گرفته شده برای ونزوئلا، بیان می‌کند: «از ایران خودرو سمند و از سایپا پراید تولید خواهد شد، البته در عمق ساخت، رانا را نیز به خط تولید اضافه خواهیم کرد.»

آغاز بهره گیری از سرمایه‌گذاری 100 میلیون دلاری

وزیر صنعت همچنین گفته بود، ایران خودرو در سال‌های گـذشته سـرمـایـه‌گذاری 100 مـیـلـیون دلاری را در سنگال انجام داده است. سرمایه‌گذاری که همان‌طور متوقف مانده است. اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا این شرکت تصمیمی برای فعال‌سازی سایتی که 100‌میلیون دلار برای آنها هزینه داشته، دارد؟ سایتی که گفته می‌شود، بدون مطالعه و در نظر گرفتن ظرفیت بازار راه‌اندازی شده است. 

معاون صادرات و امور بین‌الملل ایران خودرو در پاسخ به این پرسش توضیح می‌دهد: «سرمایه‌گذاری در سنگال از ابتدا اشتباه انجام شده، اما به هر حال این سایت اکنون موجود است و ما هم برنامه فعال این سایت را داریم.»

علمی در پاسخ به اینکه موانعی برای فعال‌سازی سایت سنگال وجود دارد؟ می‌گوید: «این موانع از ابتدا قابل پیش‌بینی بوده‌اند. کشوری که برق ندارد، ما در آن کارخانه خودروسازی راه‌اندازی کرده‌ایم. هنگام راه‌اندازی کارخانه برای آزمایش بدون بار دستگاه‌ها، برق شهر مجاور و نصف پایتخت قطع شده است. این موارد از ابتدا قابل پیش‌بینی بوده‌اند. همچنین موضوع اندازه بازار مورد توجه قرار نگرفته است. اندازه بازار سنگال هم اكنون برای خودروی نو، هفت هزار دستگاه است. این در حالی است که ظرفیت کارخانه راه‌اندازی شده در یک شیفت تولید 10 هزار خودرو است.»

پاسخ به انتقاد عراقی‌ها

در نخستین اجلاس تجاری ایران و عراق که در آبان ماه سال جاری برگزار شد، عراقی‌ها یک انتقاد بزرگ از خودرو‌های ایرانی داشتند، آن هم کیفیت پایین و میزان آلودگی بالا بود. از آنجا ‌که ایران‌خودرو یـکـی از صــادر‌کنندگان خودرو به عراق است، طبیعتا بخشی از این مشکل به این شرکت برمی‌گردد. موضوعی که اگر عزمی برای بازگشت به بازارهای خارجی وجود دارد، طبیعتا باید برطرف شود. 

علمی در پاسخ به این انـتـقـاد مـی‌گـوید: «در بازارهای خارجی ما به درخواست و نیاز مشتری توجه می‌کنیم. اگر مشتری بگوید که ماشین یورو 2 می‌خواهم، ما اجباری برای صادر کردن خودرو یورو4 نداریم. این طرف عراقی است که خودروی یورو 2 درخواست داده و به اندازه همان هم هزینه کرده است. اکنون بحث کیفیت خودرو ایرانی مطرح نیست، بلکه موضوع خواست طرف مقابل است. اکنون عراق در حال وضع قوانینی است که فقط خودرو یورو 4 به این کشور وارد شود، ما هم مشکلی با این موضوع نداریم.»

بازارهای تازه برای خودروسازان ایرانی

در سفر اخیر، محمدرضا نعمت‌زاده به جمهوری آذربــایـجـان، مــوضـوع همکاری‌های بیشتر صنعتی مطرح شد. از سوی دیگر شرکت‌های خودروسازی ایرانی قصد دارند، تا دست‌کم بتوانند بخشی از بازارهای کشورهای همسایه را به دست بگیرند. 

در همین حین خبر از تلاش ایران خودرو برای گرفتن بازار جمهوری آذربایجان به گوش می‌رسد. علمی دراین باره می‌گوید: «ما در حال مطالعه روی بازار آذربایجان هستیم تا بتوانیم در این بازار فعال شویم و فعال بمانیم. حتی در سفر اخیر وزیر صنعت به آذربایجان که من نیز در معیت وی بودم، طرف آذربایجانی پیشنهاد راه‌اندازی یک کارخانه مشترک را داد که صحبت‌های اولیه‌ای در این زمینه مطرح شد.»

او همچنین درباره بازار روسیه اظهار می‌کند: «در بازار روسیه تلاش ما نزدیک به سرانجام بود که تحریم‌های ایران و تحریم‌های روسیه، مشکلات اقتصادی را برای طرف روس به بار آورد. در نتیجه طرف روس برای حل مشکل خود به زمان نیاز دارد.»