حضور کمرنگ زنان در صنعت نفت

نفت و گاز یکی از کمترین درصدهای حضور زنان را دارد. اینکه چرا حضور زنان کمرنگ است و شرکت‌ها برای رفع این مشکل چه خواهند کرد، پرسش‌هایی است که در مقاله پیش رو به آن پاسخ خواهیم داد:

ایجاد تنوع جنسیت در حوزه فناوری یکی از پربحث‌ترین و سخت‌ترین کارهای امروز است، اما آوردن زنان به صنعتی با سکوهای خطرناک، کمپ‌های مردانه و استخراج‌های جنجالی همراه است که از فناوری هم چالش‌برانگیزتر به‌نظر می‌رسد. درحالی‌که شرکت‌های انرژی در ایجاد تنوع جنسیتی و وارد کردن زنان به این شرکت‌ها موفقیت‌هایی به‌دست آورده‌اند، تداوم قیمت پایین نفت باعث شده تا زنان در خطر تعدیل نیرو در این شرکت‌ها قرار گیرند.

تحلیل تازه وب‌سایت Linkedin نشان داد زنان تنها 26/7درصد از تمامی پروفایل‌های شغلی مربوط به نفت و گاز را در این وب‌سایت شغلی تشکیل می‌دهند. این پایین‌ترین درصد حضور زنان از میان ده‌ها صنعت درنظرگرفته‌شده در تحلیل است. این فهرست حضور زنان در خدمات بهداشتی با 59/8 درصد از همه حوزه‌ها بیشتر و در حوزه فناوری با 30/6 درصد از همه حوزه‌ها کمتر است. آمار موسسه نفت آمریکا براساس تازه‌ترین آمار موسسهErnst and Young حضور زنان در سطوح مدیریتی نیز کم است.

برای مثال، تنها حدود 14درصد پست‌های مدیریتی 200 شرکت برتر جهان در این حوزه در اختیار زنان است و تنها 5درصد آنها در آمریکا هستند. نشانه‌هایی از پیشرفت وجود دارد. شرکت‌ها توجه بیشتری نسبت به تنوع جنسیتی می‌کنند. پس از پایین آمدن قیمت نفت در دهه 1980، سال‌ها مشاغل این حوزه با تهدید مواجه شد و صفوف کارمندانی که قرار بود جایگزین بازنشسته‌ها شوند، خلوت‌ و خلوت‌تر شد.

جولی دی‌وین، معاون زنجیره تامین جهانی شرکت نفت و گاز GE دراین‌باره می‌گوید: «خیلی از مهندسان فعلی صنعت نفت در آستانه بازنشستگی هستند و تنوع جنسیتی نقش مهمی در تصمیمات ما برای یافتن استعدادهای تازه ایفا خواهد کرد.»

به‌گفته دی‌وین، زنان اکنون 17درصد کارمندان شرکت نفت و گاز GE را تشکیل می‌دهند. حضور زنان در پست‌های مدیریتی این شرکت از سال 2013 میلادی 6درصد افزایش داشته است. به‌گفته الن دی‌سنکتیس، معاون ارتباطات سرمایه‌گذاران در شرکت ConocoPhilips، زنان 28درصد نیروی کار را تشکیل می‌دهند و حدود 23درصد تازه استخدام‌شده‌ها مهندسان زن هستند.

همچنین لین‌جی. گود نخستین زنی است که به سمت مدیرعاملی شرکت انرژی Duke در سال 2013 منصوب شد و شرکت‌های معروفی چونBP، Shell و Exxon نیز از زنان در پست‌های بالای مدیریتی استفاده کرده‌اند.

حال سوال اینجاست که رکود فعلی نفت همچنان ایجاد تنوع جنسیتی را درخطر نگاه‌خواهد داشت؟ در این صنعت در فاصله ژانویه تا مه ‌150هزار شغل تعدیل شده‌اند. به‌گفته کارشناسان، اکنون سازمان‌ها در مواقع بحران انعطاف‌پذیری کمتری نشان می‌دهند و هرکسی ترجیح می‌دهد شغل خود را محکم بچسبد. دست‌ها در سبک‌های کاری کمتر باز است و این ایجاد تنوع جنسیتی را با خطر مواجه می‌کند.»

طبیعتا هر شرکتی به‌دنبال این است که نیروی قدرتمندتر را جذب کند و بر پیاده کردن برنامه تحصیلی STEM برای دختران تاکید دارد. برنامه تحصیلی STEM براساس ایده آموزش دانشجویان در چهار بخش خاص یعنی علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات با رویکرد بین‌رشته‌ای و کاربردی شکل گرفت. آموزش دختران به این شیوه قطعا برای استخدام و پیشرفت آنها بسیار کمک‌کننده و به‌ذات کاری ارزشمند است.

بدون توجه به قیمت نفت، این صنعت چالش‌های خاصی را برای زنان باخود دارد. در پژوهش API یا همان موسسه نفت آمریکا 25درصد زنان گفتند که قصد کار کردن برای شرکت‌های انرژی را ندارند. مهم‌ترین دلیل آنها این بود: شغل‌های این حوزه خطرناک هستند و به‌خاطرشان باید از خانه و خانواده دور شد.

به‌نظر آنها در این مشاغل جوی دوستانه وجود ندارد. این‌درحالی‌است که بسیاری از مشاغل شرکتی و در حوزه‌های بازاریابی، حقوقی و از این قبیل هستند. این تصور می‌تواند مادرانی را که فرزند خردسال دارند از این مشاغل فراری و احتمال بارداری زنان را نیز کاهش دهد.

دست‌کم یک مطالعه تاکنون نشان داده است که عملیات استخراج نفت می‌تواند برای زنان مضر باشد، اما مضایقه کردن فرصت‌ها از زنان در این صنعت سابقه‌ای بسیار طولانی‌تر از این مطالعه دارد. گاهی حتی کار به‌جایی می‌رسد که خود زنان برای احترام به همکاران مردشان کنار می‌کشند.

هموار کردن مسیر برای زنان در دستیابی به پست‌های مدیریتی بالا یکی از ضروریات نگاه داشتن آنها در این صنعت است. از طرفی زنان نیاز دارند درباره فرهنگ شرکت‌ها بیشتر بدانند تا از مشاغل این حوزه فراری نباشند. آنها باید بدانند که سایر زنان این بخش زندگی خود را چگونه می‌گذرانند و در این مورد با آنها همکلام شوند.