حضور زنان در صنعت مدرن خورشیدی

صنعت خورشیدی یکی از سریع‌ترین صنایع درحال‌رشد در آمریکا است که تعداد افراد مشغول به کار در آن از مجموع نیروی کار در صنایع زغال‌سنگ و گاز طبیعی بیشتر است اما در این صنعت زنان سهم چندانی ندارند. آنا بواتیستا عاشق کار درحوزه انرژی بود و پدرش در این راه به او کمک زیادی کرد تا به آرزویش برسد. بواتیستا وقتی تصمیم گرفت در حوزه انرژی کار کند، باید به غیر‌از ذهن خود با موانع دیگری هم روبه‌رو می‌شد. او می‌خواست به کسانی بپیوندد که کارشان نصب پنل‌های خورشیدی روی پشت‌بام خانه‌ها بود؛ شغلی که سختی کار بسیار بالایی دارد. داستان بواتیستا مثل کارش خیلی خاص است، چون هنوز هم درصد زنان شاغل در این کار بسیار کم و تنها 19 درصد است.

عقب افتادگی
بواتیستا می‌گوید: «تنها در سال 2013 مشاغل صنایع خورشیدی 20 درصد افزایش داشتند اما هنوز هم زنان سهم چندانی از این اعداد ندارند.» مهم‌ترین کنفرانس خورشیدی جهان، کنفرانس بین‌المللی انرژی خورشیدی، شدیدا مردانه بود. طبق برآورد یکی از شرکت‌کنندگان در این کنفرانس، دربرابر 14 هزار مردی که در این صنعت مشغول به کار هستند، تنها هزار زن حضور دارند. به گفته کرینیا کوسیک، معاون یک سازمان مرتبط با انرژی خورشیدی، برای صنعتی که با این سرعت در حال گسترش و درحال تغییر دادن چشم‌انداز انرژی در جهان است، تسلط مردان در فضای کاری یعنی صنایع خورشیدی درحال تبدیل شدن به یک فرصت ازدست‌رفته است.
بواتیستا به‌خاطر نبود نیروهای زن در این صنعت نا‌امید نشد و حالا رئیس یک شرکت خصوصی نصب تجهیزات خورشیدی در اوکلند کالیفرنیاست. صنایع خورشیدی به‌خودی‌خود علاقه‌مندان زیادی ندارد اما زنان درحال‌حاضر به این صنعت آمده‌اند تا چهره‌اش را تغییر دهند.
برای دنیله مرفلد، رئیس یک شرکت تحقیقاتی در حوزه صنایع خورشیدی، حضور پررنگ‌تر زنان در این حوزه می‌تواند بر جوامع و خانواده‌ها تأثیر بگذارد. او می‌گوید: «وقتی به اثر نسل‌ها و استفاده از انرژی فکر می‌کنیم، می‌بینیم که این بخش در‌حال‌دگرگونی است. به‌راحتی می‌توان توجه به سلامت را در این صنعت دید.» توجه به این شیوه، در وهله اول و اغلب باعث تشویق افراد و به‌ویژه زنان به حضور بیشتر در این صنعت برای داشتن شغل در آن می‌شود.

زنان نیستند و عقب افتاده‌ایم
مدیر یکی از شرکت‌های فعال در حوزه انرژی خورشیدی می‌گوید: «حضور کمرنگ زنان در این صنعت، این شرکت را عقب نگاه‌ داشته است. در سال 2013 این شرکت که SunEdison نام دارد، شروع به تحقیقات دراین‌باره کرد که در این شرکت چه چیز سر جای خودش است و چه کاری دارد نادرست انجام می‌شود. حضور کمرنگ زنان در پست‌های بالای مدیریتی موضوع مهمی بود که پیش از تحقیقات به آن توجهی نشده بود. معاون این سازمان به انگشت‌شمار بودن زنان در پست‌های بالای مدیریتی اذعان می‌کند. به اعتقاد او، نبود زنان در این بخش این پیام را دارد که زنان نمی‌توانند پله‌های ترقی را بالا بروند، ارزشمند نیستند و نگاه‌داشتن‌شان باعث ایجاد مشکلات می‌شود.
برای رفع این مشکل مدیران این شرکت به سیاست‌های امتحان‌پس‌داده در سایر صنایع نگاهی کردند. تغییرات در مرخصی زایمان برای مادرها و پدرها فرصت خوبی است که کارمندان مدیریت بهتری برای ایجاد تعادل در کار و زندگی‌شان ایجاد کنند. اگرچه این سیاست هنوز نسبتا جدید است اما تحقیقات این شرکت نشان می‌دهد که نسبت حضور زنان در پست‌های مدیریتی مهم بسیار بالا رفته است.

سرمایه‌گذاری برای حضور زنان
برای اینکه زنان بیشتری در این صنعت مشغول به کار شوند، دو شرکت مهم این حوزه دست‌به‌دست هم داده‌اند تا حضور زنان در این صنعت بیشتر شود. شرکت
 SunEdison یک میلیون دلار به این کار اختصاص داد تا کار در این صنعت به هزار زن آموزش داده شود. شرکت دیگر یعنی GRID هم برنامه‌ای برای آموزش 30زن داشت تا آنها را در پست‌های مدیریتی بالا قرار دهد. این زنان طوری آموزش می‌دیدند که توانایی مدیریت بر دستگاه‌ها و تجهیزات را داشته باشند و از زیر و بم آنها سردرآورند. هدف کلی این آموزش دوبرابر کردن تعداد زنانی بود که در بخش نصب تجهیزات فعال بودند. برای کسانی که طرح‌های افزایش حضور زنان در صنایع خورشیدی را کلید زدند، هدف تنها برابر کردن تعداد مردان و زنان شاغل در این حوزه نبود. آنها به دنبال نفع رساندن به اصل کسب‌وکارهای این حوزه نیز بودند. به گفته یکی از مدیران این صنعت، تعداد مشتریان زن در این حوزه رو‌به‌افزایش است و قطعاً توجه به زنان برای شاغل شدن در این صنعت به‌منظور جلب نظر مشتریان زن، چندان سخت نیست.
 
باور کنید از پسش برمی‌آیید
صنایع خورشیدی در صورتی پیشرفت می‌کند که یک چشم‌انداز روشن برایش ترسیم شود و این چشم‌انداز به‌دست نمی‌آید مگر با توجه کردن به رشد و توسعه دادن این صنعت در تعداد و مقیاس. برای پیشرفت این صنعت باید فکری روان و سیال داشت و داشتن فکر روان و سیال یعنی درخواست برای جذب زنان و مردان متخصص، نه فقط مردان تا بتوان به نیاز همه مشتری‌ها رسیدگی کرد.
از سوی دیگر، تأسیس شرکت‌ها به‌دست زنان راه دیگری برای حضور پررنگ‌تر آنها در صنایع خورشیدی است. تأسیس شرکت به‌دست زنان برای ایجاد نوآوری در این صنعت امری ضروری است. حضور زنان در این عرصه باعث می‌شود زنان باور کنند که از پس کارهای سخت هم برمی‌آیند و حمایت از آنها طبعا بازده کاری‌شان را بالاتر خواهد برد. این کار فضای خوبی برای زنان علاقه‌مند به‌وجود می‌آورد و باعث می‌شود بتوانند مهارت‌ها و توانمندی‌های‌شان را بدون ترس از طرد شدن از سوی مردان نشان دهند.
برای زنانی که به این حوزه کاری علاقه دارند، به‌گفته تمامی زنان فعال در این صنعت هوشمندی لازم است. این صنعت همچنین جایی است که داشتن پنج سال سابقه کار، تجربه بسیار بالایی به فرد می‌دهد. صنایع خورشیدی هنوز هم صنعتی نوپا است و همه می‌توانند از پایین‌ترین نقطه آن شروع کرده و به بالاترین درجات در آن دست یابند.