جذب سرمایه‌های خارجی؛ میانبری به سمت پیشرفت اقتصادی

جذب سرمایه‌های خارجی، یکی از روش‌های طلایی دولت‌های مختلف برای رشد و توسعه اقتصادی محسوب می‌شود. برخی کشورها چندان موفقیتی در این زمینه نداشته‌اند و برخی دیگر با کمک سرمایه‌گذاران خارجی رشد چشمگیر اقتصادی را تجربه کرده‌اند. اغلب کشورهایی که تمایل‌ دارند از سرمایه‌گذاران خارجی برای توسعه اقتصادی خود یاری بگیرند، کشورهای درحال توسعه یا کشورهای تازه‌توسعه‌یافته هستند.

آفریقا؛ منابع بی‌شمار و انگیزه‌های بسیار

ناظران و کارشناسان اقتصادی معتقدند کشورهای آفریقایی پتانسیل‌های بی‌شماری برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی ‌دارند. نگاهی به آمارهای بانک توسعه آفریقا نشان از پیشرفت سرمایه‌گذاری خارجی در این منطقه‌ دارد. اگرچه این پیشرفت بیشتر در منطقه شرق آفریقا به‌ویژه کنیا، سودان، اوگاندا و رواندا رخ داده است، اما این گستره سرمایه‌گذاری می‌تواند وسیع‌تر شود. در این میان اغلب مفسران اقتصادی معتقدند کنیا به‌عنوان لنگر اقتصادی منطقه عمل می‌کند. سرمایه‌گذاری خارجی در کنیا باعث شده جهش بزرگی در رشد و توسعه اقتصادی این کشور رخ دهد تا جایی که کنیا 40درصد از سود تولید ناخالص داخلی منطقه را به خود اختصاص داده است.

کنیا در زمینه تولید محصولات کشاورزی سرمایه‌گذاران خارجی زیادی را جذب کرده که همین مسئله زمینه‌ساز افزایش صادرات کنیا در بخش کشاورزی بوده است. این حجم رشد کنیا بازار رقابت این کشور با کشورهای همسایه را هم داغ کرده است. تانزانیا که از رقبای اصلی کنیا محسوب می‌شود، اخیرا تلاش‌های مشابهی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش کشاورزی انجام داده است. کنیا در بخش صنعت نساجی و پوشاک هم سرمایه‌گذاران مطمئنی مانند ایالات متحده جذب کرده و موفق شده است رقم سود 9 میلیون دلاری صنعت پوشاک در سال 2011 را به رقم 16 میلیون دلار در سال 2012 برساند. عامل مهمی که سبب شده کنیا در جذب سرمایه‌گذاران خارجی موفق عمل کند نوع بازار مالی این کشور است. درواقع کنیا یکی از لیبرال‌ترین بازارهای سرمایه‌گذاری در منطقه شرق آفریقا را‌ دارد. این بازار منعطف و قوانین ساده به سرمایه‌گذاران خارجی اجازه می‌دهد با آسودگی خاطر دست به سرمایه‌گذاری در این کشور بزنند.

چین؛ سختکوش و قانع

چین از کشورهای آسیایی است که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی را به خود جلب کرده است. اما علت‌های این توجه چیست؟

*فضای رقابتی: چین به سبب داشتن نیروی کار فعال و فراوان، فضایی رقابتی و مقرون‌به‌صرفه ‌دارد، درواقع یک سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند به‌راحتی و با پایین‌ترین قیمت در هر بخش سرمایه‌گذاری کرده و از مزایای رقابتی بودن فضا و در نتیجه دسترسی به ارزان‌ترین خدمات بهره‌مند شود.

*محیط نظارتی دولتی: دولت چین که در برخی صنایع از رقبای اصلی ایالات متحده محسوب می‌شود، برای سرمایه‌گذاران خارجی و تشویق آنها به شرکت در بازار سرمایه چین تمهیدات و تشویق‌های ویژه‌ای تدارک دیده است.

*ثبات: با وجود ناآرامی‌های گاه و بیگاه در بازار تجارت جهانی، چین را می‌توان‌ دارای بازار باثباتی دانست، این امر شاید بیش از هر چیز مدیون نیروی کار سختکوش و قانع این کشور باشد.

*باز بودن بازار و فضای بین‌المللی: چین به‌خاطر سابقه در صادرات محصولاتش، موفق شده سرمایه‌گذاران باتجربه و خبره را هم به سرمایه‌گذاری در این کشور راضی کند.

مکزیک؛ در مرحله ‌گذار

مکزیک از جمله کشورهایی است که در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی جهت جذب سرمایه‌های خارجی داشته است تا حدی که این رشد در سال 2012 به رقم 49درصد رسید. دولت مکزیک برای رسیدن به این میزان رشد اقدامات مختلفی انجام داده است، برای مثال برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در بخش املاک و مستغلات، امتیازات ویژه‌ای برای خریداران و سرمایه‌گذاران خارجی در نظر گرفته است.

همچنین در بخش حمل‌و‌نقل هوایی دولت مکزیک موفق شده سرمایه‌گذاران کانادایی را مجاب کند در 49درصد از خطوط هوایی مکزیک سرمایه‌گذاری کنند. این جذب سرمایه‌گذاری زمینه‌ساز پیشرفت، کیفیت و امنیت خطوط هوایی مکزیک و افزایش سوددهی این بخش شده است.

ترکیه؛ گسترش روابط، افزایش اشتغال

شاید بتوان نقطه صعود اصلی سرمایه‌گذاری در ترکیه را پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا دانست. ترکیه با ورود رسمی به بازارهای تجاری اروپا نظر بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی را به سمت خود معطوف کرد. هم‌اکنون آلمان، روسیه، هلند، آذربایجان و اتریش به ترتیب عمده سرمایه‌گذاران خارجی ترکیه هستند. اما هوشمندی آژانس ملی جذب سرمایه ترکیه در انتخاب بخش‌هایی است که قرار است در آنها سرمایه‌گذاری صورت گیرد. درواقع دولت ترکیه بخش‌هایی را که نیاز به اشتغال‌زایی و پیشرفت‌ دارند، در صدر اولویت پیشنهاد به سرمایه‌گذاران خارجی قرار می‌دهد. با این اقدام، دولت ترکیه مانع از رکود اقتصادی در بخش داخلی شده و کمک می‌کند نیروی انسانی ترکیه نیز به‌خوبی وارد چرخه کار شوند.