مراکز خريد با ارائه انواع خدمات متنوع به مشتريان موجب شدهاند تا به مکاني قابل اطمينان براي برطرف کردن بسياري از نيازهاي مشتريان تبديل شوند. به همين دليل هم هست که امروزه مراکز خريد فقط کالا براي خريد ارائه نميکنند بلکه خدمات بسياري از جمله کارهاي بانکي، صرافي و حتي خشکشويي هم در مراکز خريد ارائه ميشود. در ايران هم مراکز خريد رفتهرفته به مکاني براي رفع بسياري از احتياجات تبديل ميشوند. از جمله مراکزي که در اين گزارش مورد توجه است، مرکز خريدي در غرب تهران به نام گلستان است. هزينههاي رهن و اجاره و خريد و فروش، برندهاي موجود در اين مرکز خريد و خدماتي که به مشتريان ارائه ميشود از جمله مواردی است که در اين گزارش به آنها ميپردازيم.
گلستان در يک نگاه
در مرکز خريد گلستان بيش از 325 فروشگاه قرار گرفته که متراژهايي بين 18 تا 45متر دارند. اين مركز خريد در فاز يك شهرك غرب و در خيابان ايران زمين واقع شده است. اين شهرك قبل از انقلاب ساخته شده و در طراحي اوليه آن ساخت مركز خريد پيشبيني شده بود اما عمليات ساخت آن بعد از انقلاب انجام گرفت. مالك اوليه آن بنياد مستضعفان بوده كه آن را به بخش خصوصي واگذار كرده است. مركز تجاري گلستان با 18هزار مترمربع و 149 باب مغازه در سال 1368 افتتاح شد.
ساختمان آن شش طبقه دارد، سه طبقه اصلي، تجاري و اداري، دو طبقه پاركينگ و يك طبقه انباري است كه به مالكان مغازهها تعلق دارد. هر طبقه پاركينگ پنج هزار و 500 متر است، علاوه بر اين پاركينگ ديگري خارج از مركز و روبهروي آن ساخته شده است. اين مركز از يك حياط ورودي، يك ساختمان اصلي شامل راستههاي بازار و يك ميدان مركزي و يك حياط پشتي تشكيل شده است. معماري پاساژ حول هسته اوليه (حوض آب) شكل گرفته است.سه راهرو از اين هسته منشعب ميشود، اين سه راهرو فضاي بيروني ساختمان را به سه حياط شرقي، غربي و شمالي تقسيم ميكند. از فضاي محوطه شرقي ميتوان رستورانهاي مكدونالد (بوف) و چند بانك را نام برد.
محوطه غربي با باغچههاي كوچكش تا حدي از سرزندگي بيشتري برخوردار است و تعدادي نيمكت در آن قرار گرفته است. جنب اين حياط اتاق نگهباني و كنار آن در پاركينگ قرار دارد. محوطه شمالي با وجود داشتن در ورودي، كمتر توسط خريداران استفاده ميشود و بيشتر مورد استفاده كاركنان و مالكان است زيرا تاسيسات ساختماني و دفتر مديريت در اين قسمت قرار دارد. ساختمان اصلي شامل سه طبقه است.طبقه اول فروشگاههايي چون كيف و كفش، پوشاك، زيورآلات، لوازم خانگي و لوازم التحرير را شامل ميشود. اين طبقه به يك تراس منتهي ميشود كه به حياط پشتي مشرف است و علاوه بر فروشگاههايي چون لوازم ورزشي و پوشاك دو كافي شاپ هم در آن وجود دارد.
در طبقات دوم و سوم كه در آن رفتوآمدهاي كمتري ميشود، بيشتر دفاتر اداري، بيمه، وكالتنامه، كاربريهايي چون صنايع دستي و فروشگاههاي فرش است.البته سند فروشگاههاي طبقه دوم اداري است که از آنها براي کاربري تجاري هم استفاده ميشود. در حياط ورودي هم به جز چند فروشگاه پوشاك و لوازمخانگي، فروشگاههاي مواد غذايي و شيريني وجود دارد. در اين جا نيمكتهايي تعبيه شده كه افراد براي استراحت از آن استفاده ميكنند.در ميدان مركزي درون ساختمان مركز خريد، حوضي بزرگ با فواره و گياهاني در اطراف آن، مكان مناسبي براي نشستن و استراحت كردن ايجادشده است.
همچنين در طبقه همكف، در كنار بازار اصلي، بازار كوچكي به نام گلستان 252 شكل گرفته كه پيوند ضعيفي با بازار اصلي دارد. اين بازار حاشيهاي نقش مهمي در جذب افرادي دارد كه قدرت خريد كمتري دارند. فروشگاههاي گلستان 252 غرفههاي کوچکي هستند که متراژي سه و در نهايت شش متري دارند. لوازم آرايشي و بهداشتي بيشترين کالاهاي اين غرفههاي کوچک را تشکيل ميدهد.
برندهاي معتبر دنيا در گلستان تهران
مردم غرب نشين تهران از سال 70 تاکنون مجتمع تجاري گلستان را به عنوان اولين مرکز خريدشان تجربه کردهاند؛ مجتمع سه طبقه شيک و مدرني که برندهاي معتبر دنيا را در فضايي وسيع و سرسبز در خود جاي داده است. اکو، جي اف، شنل، کت، بلگاري، بوگاتي، دي اند جي، کارتيه، بوسيني، سواچ، بولگاري، کاندينو و چندين برند ديگر از جمله برندهاي خارجياي هستند که فروشگاههاي اين مجموعه را پر کردهاند. کتاب فروشي، پوشاک، لوازمآرايش، گل، نوشيدني، صنايعدستي، پوشاک، کالايخواب، مبلمان، فرش دستباف، لباس کودک و غيره از کالاهايي هستند که ميتوانيد در اين مجموعه بيابيد. در حياط نيز دکههاي موادغذايي متعددي ميزبان خريداران مجتمع هستند.
خبري از چينيها نيست
مطابق گفتههاي مديريت اين پاساژ، اجناس بيکيفيت چيني در فروشگاههاي اين مرکز خريد جايي ندارند. وي با تاکيد بر اين موضوع ميگويد: يکي از دلايلي که اين مرکز خريد مشتريان ثابت و غيرثابت زيادي دارد، اين است که اجناس باکيفيت پايين در اين مرکز خريد عرضه نميشود. اگر هم جنس چيني باشد، جنس درجه يک چيني است که مثلا ممکن است تحت ليسانس کشورهايي اروپايي و در چين توليد شده باشد.
رونق پاساژها و ميل وافر برندها
از جمله دلايل فروش هميشگي فروشگاههاي موجود در پاساژ و ميل برندها براي داشتن فروشگاه در پاساژهاي معتبر ميتوان به اين موارد اشاره کرد؛ درحالحاضر، مغازههاي موجود در پاساژها تجملات و ظاهر آراستهتري نسبت به مغازههاي موجود در سطح خيابان دارند و امروزه هرچه پاساژ شيکتر باشد، افراد بيشتري را به سمت خود جلب کرده و به تبع شيک بودن مغازهها و محيط آراسته و امکانات بيشتري که در اختيار مشتريان قرار ميدهند، ميتوانند اجناس را گرانتر ارائه کنند و بسياري از کساني که اين پاساژها را براي خريد انتخاب ميکنند، با علم به اين موضوع قدم به آن جا گذاشته و ميدانند کالایی را که آنجا خواهند خريد؛
در مکاني ديگر با قيمت ارزانتر ارائه خواهد شد. همچنين يکي ديگر از دلايل رونق پاساژها را ميتوان وجود افرادي دانست که حتي نام جايي که از آن خريد ميکنند هم برايشان مهم است و دوست دارند فقط از جاهاي خاص و اسم و رسمدار خريد کنند. اين افراد حاضرند مبالغ هنگفتي را براي خريد از يکي از معروفترين پاساژهاي تهران بپردازند. همچنين امکاناتي نظير وجود کافيشاپ، رستوران، کافينت، فضايي براي بازي کودکان و... ميتواند در کشاندن مشتري به پاساژ نقش چشمگيري داشته باشد و حتي بسياري از افرادي که با هدف گردش به اين پاساژها ميآيند، گاه خريدي هم ميکنند. ضمن اين که پاساژهاي جديد اکثرا در چند طبقه ساخته ميشوند که اين طبقات با پلهبرقي يا آسانسور به هم متصل ميشوند. البته هميشه مغازههاي طبقه اول از اقبال بيشتري براي جذب مشتري برخوردارند و به همين دليل، گرانترين مغازهها در همين طبقات قرار دارند.
کالاها و قيمتها
آلات موسيقي، پوشاک مردانه، پوشاک زنانه، چرم، خشکبار، محصولات فرهنگي، لوازم ورزشي مانند اسکي و فوتبال، عروسک و کادويي، موبايل، ساعت، بدليجات، پوشاک کودک، لوازم شنا، کيف و کفش زنانه و کيف و کفش مردانه از جمله کالاهاي موجود در اين مرکز خريد هستند. بسياري از فروشگاهها از همين الان تخفيفهاي زمستانه خود را آغاز کردهاند. پشت ويترين بيشتر آنها علامتهاي (off) و فعل (sale) را ميتوان ديد.10 تا 50درصد تخفيفهايي است که فروشگاههاي اين مرکز خريد براي کالاهاي خود در نظرگرفتهاند.
براي خريد يک جفت کفش بچگانه بايد بين 150 هزار تا 300 هزار تومان هزينه کنيد. قيمت پالتو اسپرت زنانه در اين پاساژ از 800هزار تومان شروع ميشود. بلوز مردانه بين 250 هزار تا 350هزار تومان است.ژاکتهاي مناسب فصل هم بين 200 هزار تا 350 هزار تومان قيمتگذاري شدهاند. البته يکي دو فروشگاه با اجناس متفرقه و غيربرند هم در طبقه همکف قرار دارند که کالاهايي با قيمت بسيار نازل ارائه ميکنند. حتي تيشرتهاي 10هزار توماني هم در اين فروشگاه عرضه ميشود که معمولا مشترياني هم براي آنها پيدا ميشود.