توریست‌ها را در تور ماهی‌ها گرفتار کنید

شنا کردن در آب و غواصی علاوه بر اینکه نوعی ورزش به حساب می‌آید، یکی از مهم‌ترین جنبه‌های گردشگری برای مناطقی است که دریا یا دریاچه‌های بزرگ را در محدوده خود دارند. در این مناطق معمولاً به متقاضیان لباس‌های غواصی می‌دهند که داخل آب رفته و ماهیان و آبزیان را از نزدیک تماشا کنند. دنیای زیر آب از نظر کسانی که شاهد آن بوده‌اند به‌مراتب از طبیعت خشکی و موجودات زنده در آن جذاب‌تر و زیباتر است، اما بهره‌مندی از این لذت به دلایلی چون ترس برخی از افراد از آب یا مسائل امنیتی و خطرساز چون غرق شدن افراد یا مورد حمله قرار گرفتن توسط برخی موجودات دریایی یا حتی دور بودن از محدوده آبی و. . . برای همه مقدور نیست، از این رو بشر برای این مسئله هم آستین‌ها را بالا زده و یک راه چاره‌ اندیشیده تا لذت دیدن انواع آبزیان و ماهیان را به انسان تقدیم کند، این راه چاره راه‌اندازی «آکواریوم‌های شهری یا اوشناریوم» بود.

***

اوشناریوم‌های شهری

آکواریوم شهری یا اوشناریوم، مجموعه‌ای از آکواریوم‌ها، حوضچه‌های نمایشی ماهی‌ها و آبزیان در مقیاس بزرگ است که صدها یا هزاران گونه مختلف از آبزیان را برای نمایش و کارهای تحقیقاتی و مطالعاتی در معرض دید عموم و متخصصان قرار می‌دهد. ایـــن آکواریـــوم‌ها که در بیشتر کشورهای دنیا توسط بخش‌خصوصی طراحی و راه‌اندازی می‌شوند امروزه یکی از منابع کسب درآمد از بخش گردشگری به‌حساب می‌آیند که با نمایش طبیعت اقیانوس برای عموم جاذبه‌های بسیاری را در بردارند.

نخستین آکواریوم شهری البته با فضایی محدود‌تر از آنچه امروزه در دنیا رواج پیدا کرده حدود سال 1850 میلادی در لندن با اهداف آموزشی و تفریحی افتتاح شد و از آن پس در اکثر نقاط جهان این پدیده در حال پیشرفت است و آکواریوم جورجیا در آمریکا با درآمدی بالغ بر 250میلیون دلار در سال، آکواریوم مرکز خرید دوبی مال، آکواریوم اوکیناوا چورامی در ژاپن و آکواریوم پکن از معروف‌ترین آنها به شمار می‌آیند که سالانه میزبان چندین میلیون نفر بازدید‌کننده با درآمدهای میلیاردی هستند.

لذت یک اقیانوس نمایشی

کارشــناســان حوزه‌هـــای گردشگری مزایای زیادی برای این اوشناریوم‌های شهری در نظر می‌گیرند که سرمایه‌گذاری در این کار را به صرفه می‌کند، از جمله این مزایا می‌توان به توانایی این اماکن برای تفریح و سرگرمی بازدیدکنندگان اشاره کرد که از مجرای فروش بلیت برای بازدید می‌تواند اصلی‌ترین بخش درآمدها را کسب کند. اجراهای زنده نمایشی با استفاده از ظرفیت‌های دلفین‌ها و وال‌ها هم می‌تواند جذابیت‌های فراوانی برای قشر نوجوان و کودکان داشته باشد.

همچنین می‌توان به‌عنوان مراکزی برای مطالعات بیولوژیکی و تحقیقات علمی و بازدیدهای کارشناسی از این مراکز برای رشته‌های دانشگاهی مانند شیلات به خوبی بهره گرفت که می‌تواند در گسترش علوم دریایی و زیست‌محیطی تأثیر بسیاری بگذارد. درنهایت وجود چنین اکواریوم‌هایی در سطح کلانشهرها می‌تواند آنها را وارد گردونه گردشگری و رقابت با سایر شهرها در صنعت جذب توریست کند و اقتصاد این صنعت را به خوبی بگرداند.

پتانسیل‌هایی که سوخت می‌شوند

جالب است بدانید در همین همسایگی ما کشور امارات، دومین دارنده آکواریوم بزرگ دنیا و کشور ترکیه پنجمین کشور دارنده آکواریوم‌های بزرگ در دنیا شناخته شده‌اند و همین می‌تواند انگیزه مناسبی برای سرمایه‌گذاران بالقوه ایرانی در ساخت اکواریوم‌های شهری باشد. اما متأسفانه ایران با وجود تمام پتانسیل‌هایی که در این زمینه دارد تقریباً هیچ فعالیتی در این خصوص نداشته و تنها یک آکواریوم در سطح محدود در کیش وجود دارد، این در حالی است که با وجود دریای شمال و جنوب، ما صاحب گونه‌های بومی بسیار زیبایی برای این کار هستیم و تهران به‌عنوان تنها کلانشهر دنیا شناخته می‌شود که از داشتن آکواریوم شهری محروم است.

امکاناتی که درآمد می‌آفرینند

سرمایه‌گذاری در این کار می‌تواند علاوه بر موارد گفته شده مجموعه‌ای کامل از امکانات دیگر را در اختیار بازدیدکنندگان قرار دهد که به خوبی درآمدزایی کنند، از جمله این امکانات که در بسیاری از آکواریوم‌های بزرگ در دنیا ارائه می‌شوند می‌توان به حوضچه‌های ماهیگیری برای آموزش ماهیگیری و امکان ماهیگیری برای افراد اشاره کرد. در واقع می‌توان لذت ماهیگیری در دریاچه‌های مصنوعی را به متقاضیان آن تقدیم کرد.

مرکز فروش انواع ماهیان خوراکی و غیرخوراکی و فروش انواع آکواریوم‌ها و لوازم مربوط به نگهداری ماهی‌ها هم یکی دیگر از امکاناتی است که می‌توان با بهره‌مندی از آن به خوبی کسب‌وکار مجزا راه انداخت. همچنین راه‌اندازی رستورانی که غذاهای دریایی بپزد و در همان محل سرو کند، می‌تواند از جاذبه‌های مهم این مجموعه باشد، همین ایده رستوران دریایی داخل آکواریوم توانست در سال گذشته 30 میلیون دلار درآمد عاید رستوران اوکیناوا چورامی کند.در واقع هرکدام از این مجموعه‌ها در دل مجموعه اصلی می‌توانند جذابیت‌های مخصوص به خود را داشته باشند و در کنار کار اصلی ایجاد اشتغال و درآمد کنند.

نیازمند مشارکت دولتی و بخش‌خصوصی

در کشور ما با توجه به میزان بالای سرمایه‌ای که برای این کار نیاز است شاید توانایی راه‌اندازی و مدیریت به‌صورت کاملاً خصوصی، کار مشکل و هزینه‌بری باشد اما با مشارکت شهرداری یا محیط‌زیست به همراه بخش‌خصوصی اجرای چنین طرح‌هایی واقع‌بینانه‌تر به نظر می‌آید. در واقع بررسی‌ها نشان می‌دهد که برای بازدید یک میلیون نفر در سال به‌صورت نسبی به زمینی با متراژ 5هکتار نیاز است که این متراژ زمین در سطح شهر باید توسط شهرداری تأمین شود. به علاوه بحث عوارض، مجوز ساخت و بهره‌برداری از دیگر آورده‌های دولتی به شمار می‌آید.

در بخش بعدی برای طراحی و تجهیز این مکان به‌علاوه خرید آکواریوم‌ها و ساخت حوضچه‌های مخصوص و راه‌اندازی مجموعه، بخش‌خصوصی باید سرمایه خود را وارد کار کند. سرمایه مالی مورد نیاز برای این کار به دو بخش سرمایه ثابت که برای خرید و تجهیز امکانات در نظر گرفته می‌شود حدود 10میلیارد تومان برآورد می‌شود. به علاوه حدود 3میلیارد تومان برای سرمایه در گردش و خرید ماهیان و آبزیان اولیه نیاز است. همچنین برای راه‌اندازی هر کدام از امکاناتی که در بالا گفته شد مانند رستوران یا دریاچه مصنوعی برای ماهیگیری سرمایه‌ای جداگانه برآورد می‌شود. چنین مجموعه‌ای حدود 10 نفر نیروی انسانی در زمینه‌های نگهداری آبزیان و کارشناسی شیلات نیاز دارد. همچنین تقریبا 30 نفر نیروی خدماتی، کادر دفتری، فروش بلیت و. . . هم مشغول به کار می‌شوند.

مناطقی که در اولویتند

تحقیقات گروه سرمایه‌گذاری روزنامه فرصت امروز نشان می‌دهد برخی از مناطق ایران به اهمیت راه‌اندازی مجموعه اوشناریوم پی‌برده و از بخش‌های خصوصی دعوت کرده‌اند با مشارکت هم در این کار سرمایه‌گذاری کرده و چنین مجموعه‌ای را راه‌اندازی کنند. منطقه آزاد اروند یکی از مناطقی است که اولویت به شمار می‌آید. سازمان این منطقه، راه‌اندازی مجموعه اوشناریوم را یکی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در سایت خود معرفی کرده است که منتظر سرمایه‌گذار است. همچنین به گزارش پایگاه خبری مناطق آزاد ویژه اقتصادی، هرمزگان یکی از مناطقی است که با راه‌اندازی اکواریوم می‌تواند رونق بسیار ویژه‌ای به صنعت گردشگری دریایی بدهد. به گفته کارشناسان، منطقه آزاد قشم هم یکی دیگر از مناطقی است که قابلیت‌ها و پتانسیل‌های لازم برای راه‌اندازی مجموعه آکواریوم را در خود دارد.

آخرین خبر درخصوص راه‌اندازی مجموعه آکواریوم‌ها در اصفهان منتشر شده و طی این خبر آمده است که آکواریوم ناژوان به پیمانکاری شخصی از ترکیه در اصفهان در حال راه‌اندازی است که تلاش می‌شود تا پایان سال 94 این مجموعه به بهره‌برداری برسد.